Avrupa'nın gördüğü en büyük enerji kesintilerinden birinin ardından İspanya ve Portekiz'e bugün sabah saatlerinde yeniden elektrik verilmeye başlandı.
İspanya'da okullar ve iş yerleri tekrar açılırken, uzun rötarların ardından toplu taşıma araçları da çalışmaya başladı. İspanyol elektrik şebekesi operatörü Red Electrica ülkenin yüzde 99'una enerji verildiğini açıkladı.
Portekizli operatör REN ise sabah saatlerinden itibaren ülkedeki 89 güç istasyonunun tamamına enerji verildiğini duyurdu.
Hayatın normale dönmeye başladığı her iki ülkede de yanıt bekleyen tek bir soru var: Elektrik kesintilerinin sebebi ne?
Pirene Dağları'ndaki ara bağlantı sistemi
Bu soruya henüz net bir cevap verilebilmiş değil ama Pirene Dağları'nda İspanya ve Fransa'nın elektrik şebekesini birbirine bağlayan ara bağlantı sistemi baş şüpheli konumunda.
Red Electrica operasyonlar müdürü Eduardo Prieto, pazartesi akşam gazetecilere yaptığı açıklamada, şebekedeki istikrarsızlığın Pirene Dağları'ndaki bağlantının kopmasına neden olduğunu ve bunun da İspanya'daki elektrik sisteminin tamamen çökmesiyle sonuçlandığını söyledi.
Dün Fransa'daki bazı bölgelerde de kısa süreli kesintiler yaşanmıştı.
Fransa Sanayi Bakanı Marc Ferracci, RTL'e yaptığı açıklamada, Fransa'nın bu tip kesintilere karşı daha hazırlıklı olduğunu, bu nedenle olaydan sınırlı şekilde etkilendiğini söyledi.
Yenilenebilir enerjiyle ilgili şüpheler
İspanya halihazırda Avrupa'nın en büyük yenilenebilir enerji üreticilerinden biri.
Dün yaşanan kesinti ülkenin yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik de tartışma başlattı. Güneş ve rüzgardan sağlanan enerji tedariğindeki istikrarsızlığın bu tip bir kesintiye karşı güç sistemlerini daha savunmasız kıldığı düşünülüyor.
Reuters'a konuşan enerji analisti John Kemp, kesintiye neden olan ana sebeplerin net olarak tespit edilmesinin birkaç ay sürebileceğini söyledi.
Kemp, "Bölge, güneş ve rüzgardan elde edilen yenilenebilir enerjinin en çok nüfuz ettiği bölgelerden biri. Bu nedenle yaşanan kesinti, yenilenebilir üreticilerin dayanıklılığı nasıl etkilediğine ilişkin bir vaka çalışması olacak" diye konuştu.
Siber saldırı ihtimali var mı?
Bu soruya hem İspanyol hem de Portekizli otoriteler olumsuz yanıt veriyor.
İspanyol elektrik şirketi Red Electrica, kesintinin nedeniyle ilgili siber saldırı ihtimalinin masada olmadığını söyledi. Benzer açıklamalar İspanyol hükümeti tarafından da yapıldı.
Portekiz Başbakanı Luis Montenegro ise konuyla ilgili gelen bir soruya, "Herhangi bir siber saldırı belirtisi yok" diye yanıt verdi.
2015'ten 2024'e kadar Portekiz'de başbakanlık yapan AB Konseyi Başkanı Antonio Costa da yaptığı açıklamada ellerinde siber saldırı ihtimalini işaret eden bir kanıt bulunmadığını söyledi.
BBC'nin siber güvenlik muhabiri Joe Tidy'e göreyse, bu açıklamalar için henüz erken. Tidy, "Konu siberse asla 'asla' diyemezsin" ifadelerini kullanırken, kesintinin bir siber saldırıdan kaynaklanıyor olması durumunda bunun eşi benzeri görülmemiş çapta ve etkide bir saldırı olacağını sözlerine ekledi.
Sandworm adıyla anılan bir hacker grubunun, 2015 ve 2016'da Kiev'i soğuğa ve karanlığa boğduğunu söyleyen Tidy, o saldırıların da dünyayı şoke ettiğini hatırlattı.
2015 ve 2016'daki saldırıların ardından, bilgisayar korsanlarının konuyla ilgili aylar boyu hazırlık yürüttüğü ortaya çıkmıştı.
Nadir görülen atmosferik olay açıklaması
İspanya ve Portekiz'de gerçekleşen kesintilerin ardından sosyal medyada hızlı bir şekilde dolaşıma giren iddialardan biri de nadir görülen bir atmosferik olayın yaşandığı ve kesintinin nedeninin bu olay olduğuna ilişkin iddiaydı.
Portekizli elektrik şebekesi operatörü REN'den yapıldığı öne sürülen atmosferik olay açıklaması da bu iddiaya dayanak olarak gösterildi.
Haberin hızla yayılmasının ardından İspanyol meteoroloji servisi ülkede herhangi bir olağandışı atmosferik olayın yaşanmadığına yönelik açıklama yaptı.
Bugün sabah saatlerinde AFP'ye bir açıklama yapan REN Sözcüsü Bruno Silva da bu iddiaları yalanlayarak şirketten bu yönde bir açıklama yapılmadığını söyledi.
Kaynak: Gazete Oksijen
