Canlı Blog | İsrail-İran savaşında son durum: İran'ın füze fırlatma rampalarının yarısı yok edildi

Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump'ın, İsrail-İran gerilimine ilişkin son gelişmeleri değerlendirmek üzere ulusal güvenlik ekibiyle Durum Odası'nda gerçekleştirdiği toplantının sona erdiğini bildirdi. Durum Odası'ndaki toplantıya ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmazken, Trump'ın bugün basın mensuplarına bir değerlendirme yapıp yapmayacağına ilişkin de Beyaz Saray'dan bir bilgilendirme yapılmadı.

İran basını, ülkenin Çaharmahal Bahtiyari eyaletinde İsrail'e ait bir F-35 savaş uçağının düşürüldüğünü ve pilotunun ele geçirildiğini iddia etti. Konuya ilişkin henüz resmi açıklama yapılmadı.

İsrail Ordu Sözcüsü Effie Defrin, düzenlediği basın toplantısında, saldırıları sonucunda İran'ın güçlerini ülkenin batısından merkezine doğru taşıdığını söyledi. İsrail'e ait onlarca askeri hava aracının İsfahan çevresinde uçtuğunu, tehdit ortaya çıktığında bunları bertaraf ettiğini savunan Defrin, birkaç saat öncesine kadar 60 kadar savaş uçağının İran'ın merkezindeki çok sayıda hedefe saldırı düzenlediğini ifade etti. İsrail ordu sözcüsü, İran'ın merkezinde bazıları yer altında 12 füze fırlatma yer altı üssüne saldırı düzenlediklerini iddia etti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "İran'da rejim değişikliğini askeri müdahaleyle yapmak bugün en büyük hata olur" dedi.

Macron'dan 'kaos' uyarısı: İran'da askeri müdahaleyle rejim değişikliği en büyük hata olur

İsrail ordusu, İran'dan füzeler ateşlendiğini duyurarak kuzey bölgelerinde sığınaklara girilmesi çağrısı yaptı. İsrail ordusundan yapılan açıklamada, İran'dan yeni bir füze saldırısı düzenlendiği belirtildi. Bu süreçte açık alanlarda hareketin kısıtlanması ve toplanmadan kaçınılması gerektiği kaydedilen açıklamada, hava savunma sistemlerinin füzeleri önlemek için devreye sokulduğu ifade edildi.

İsrail İç Cephe Komutanlığı, toplanma yasağı ve yüz yüze eğitim faaliyetlerine yönelik kısıtlamaların en az Çarşamba günü saat 20.00'ye kadar devam edeceğini açıkladı.

İran devlet haber ajansı IRNA, başkent Tahran'da “sürekli ve şiddetli” patlamaların duyulduğunu bildirdi.  Tahran'ın merkezinden duyulan patlama sesleri başkentin batısından gelirken son yarım saatte hava savunma sistemleri yoğun olarak çalışıyor. Öte yandan başkentin semalarında ilk kez savaş uçakları görüldü.

İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Abdurrahim Musevi, İsrail’e karşı saldırıları şiddetlendireceklerini belirtti. Musevi, "Şimdiye kadarki operasyonlar caydırıcılık içindi, yakında cezalandırıcı saldırılar başlayacak" dedi.

İran Genelkurmay Başkanı: Saldırıların şiddetini artıracağız

İsrail ordusu, güney Gazze'den atılan iki roketin açık araziye düştüğünü bildirdi.

ABD Başkan Yardımcısı Vance, X hesabından yaptığı açıklamada, Başkan Trump'ın İran'la ilgili pozisyonuna ilişkin bir değerlendirme yaptı. Vance, Trump'ın son 10 yıldır her fırsatta İran'ın nükleer silaha sahip olamayacağını vurguladığını kaydederek, "Başkan (Trump), İran'ın zenginleştirme faaliyetlerini sonlandırmak için daha fazla önlem almaya karar verebilir. Bu karar nihai olarak başkana aittir." ifadesini kullandı.

"İran, zenginleştirme yapmadan sivil nükleer enerjiye sahip olabilirdi ancak İran bunu reddetti. Bu arada, İran sivil amaçlar için gerekli olan seviyenin çok üzerinde uranyum zenginleştirmiştir" yorumunu yapan Vance, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) tarafından İran'ın nükleer silahların yayılmasını önlemeye yönelik yükümlülüklerini ihlal ettiğinin tespit edildiğini vurguladı.

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan çatışmaya ilişkin, "İran semaları üzerinde artık tam ve eksiksiz kontrolümüz var" ifadesini kullandı. Trump, Hamaney'in nerede saklandığını bildiğini, şu an kendisine dokunmayacaklarını, ancak sabırlarının sonuna geldiğini de söyledi.

Hamaney'in nerede saklandığını biliyoruz diyen Trump: Kolay bir hedef, ona dokunmayacağız ama sabrımız taşıyor

İsrail ordusu, İran'a yönelik devam eden saldırılarda balistik füze fırlatma sistemleri hedef alındığını ve gerçekleştirilen operasyonlarda, İran'a ait balistik füze rampalarının yaklaşık yarısının işlevsiz hale getirildiğini duyurdu.

Çin, İsrail'in İran'a saldırıları ve İran'ın misillemesiyle tırmanan gerilimin düşürülmesi, çatışmanın yayılmasının önlenmesi için İsrail üzerinde etki sahibi ülkelere sorumlu davranmaları çağrısında bulundu.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, Pekin'de düzenlenen basın toplantısında, AA muhabirinin ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'ı anlaşma yapmadığı için eleştiren, Tahran'ı tahliye etme çağrısı yapan paylaşımına dair sorduğu soruya yanıt verdi. Ateşe körükle gitmenin, tehdit ve baskı uygulamanın, gerilimi düşürmeye yardımcı olmayacağı, daha da artırarak çatışmanın yayılmasına yol açacağını belirten Guo, "İlgili tarafları, özellikle İsrail üzerinde özel etki sahibi ülkeleri, sorumlu davranarak gerilimi düşürecek, çatışmanın yayılmasını önleyecek tedbirleri derhal almaya çağırıyoruz." dedi.

Guo, Çin'in gerilimin başlangıcından itibaren İsrail, İran ve ilgili taraflarla ateşkes sağlanması ve gerilimin düşürülmesi için yakın iletişimi sürdürdüğünü kaydetti. Güç kullanmanın kalıcı barış sağlamayacağına, tüm uluslararası anlaşmazlıkların diyalog ve istişare yoluyla çözülmesi gerektiğine dikkati çeken Guo, tüm tarafların meşru kaygılarının ancak ortak güvenlik vizyonuna bağlı kalarak çözülebileceğini vurguladı. Guo, çatışmayı sona erdirmenin en önemli öncelik olduğunun, yalnızca diyaloğun ve müzakerenin kalıcı barış getirebileceğinin altını çizerek, Çin'in, tüm taraflarla yakın işbirliği içinde gerilimin düşürülmesi için yapıcı rol oynamayı sürdüreceğini ifade etti.

İsrail devlet televizyonu İsrail'in İran'ın batısına yeni hava saldırıları başlattığını duyurdu.

İsrail-İran savaşıyla birlikte hava sahasını kapatan İsrail, yurt dışında mahsur kalan on binlerce vatandaşını Yunanistan ve Güney Kıbrıs üzerinden tahliye etmeye başladı. Bu tahliyeyle birlikte İsrail medyası 3+1 ittifakının resmileştiğini açıkladı, bu ittifakın Türkiye ile bağlantısı var mı?

İsrail medyası: 3+1 ittifakı resmiyete kavuştu | Türkiye ile bağlantısı ne?

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, bu sabah üst düzey yetkililerle yaptığı değerlendirmenin ardından İran'ın Lideri Ali Hamaney'i "Saddam Hüseyin'e benzer bir kader" konusunda uyardı.

Katz, “İran diktatörünü savaş suçları işlemeye ve İsrailli sivillere füze fırlatmaya devam etmemesi konusunda uyarıyorum. İsrail Devleti'ne karşı aynı yolu seçen komşu ülkedeki diktatörün kaderini hatırlaması iyi olur." dedi.

ABD Başkanı Donald Trump, İran ile müzakere edecek ruh hâlinde olmadığını söyledi.

İran'la çatışmada "gerçek bir sona" ulaşmak istediğini belirten Trump, müzakereler için ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff veya Başkan Yardımcısı JD Vance'i gönderebileceğini söyledi.

Politico'nun haberine göre, Trump İran'ın "tamamen pes etmesini" istiyor.

İran, İsrail'in Herzliya kentindeki Mossad karargahını vurduğunu duyurdu.

ABD Başkanı Donald Trump, Kanada’daki G7 Liderler Zirvesi'nden dönerken, Air Force One uçağında gazetecilere açıklamada bulundu. Trump, İran ile nükleer anlaşma konusunda ‘gerçek bir son istediğini’ kaydederek, Beyaz Saray Durum Odası’ndan Orta Doğu'daki gelişmeleri takip edeceğini bildirdi.

ABD’nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ya da Başkan Yardımcısı JD Vance'ı, İran'la görüşmeye gönderme konusunda ‘olabilir’ yanıtını veren Trump, “Bu ancak döndüğümde ne olacağına bağlı” dedi.

İsrail’in saldırıları sonrası Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, Natanz’daki santrifüjlerin ''muhtemelen tamamen yok edildiğini ya da ciddi biçimde zarar gördüğünü'' söyledi. Bu hasarın, doğrudan yeraltı tesisine isabet olmadan, güç kesintisi nedeniyle oluştuğunu belirtti.

Grossi Batı medyasına verdiği değerlendirmede ayrıca, Natanz’daki Pilot Yakıt Zenginleştirme Tesisi’nin yer üstü kısmının tamamen yok edildiğini, burada yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirmesi yapıldığını açıkladı. Ancak yeraltı kısımlarda doğrudan bir fiziksel saldırı tespit edilmediğini, buna rağmen güç kesintisinin santrifüjlerde hasara yol açmış olabileceğini belirtti.

Grossi’ye göre İsfahan’da da kimya laboratuvarı, uranyum dönüştürme tesisi, yakıt üretim tesisi, metal üretim altyapısı olmak üzere 4 binada ciddi hasar meydana geldi.

İsrail’in hedef aldığı üç ana tesis; Natanz, İsfehan ve Fordow, İran’ın nükleer araştırma ve geliştirme sürecinde kritik rol oynuyor. Bu merkezlerde çalışan bazı üst düzey bilim insanları da saldırılarda hedef alındı. Uydu görüntüleri ve uzman yorumları iki tesiste (Natanz ve İsfehan) ciddi hasar oluştuğuna işaret ediyor.

Ancak hasarın tam boyutu belirsizliğini koruyor. İran’ın en hassas nükleer altyapısının yeraltına gömülü olması nedeniyle net tespit yapılamazken, taraflar farklı iddialarda bulundu. İsrailli bir askeri yetkili, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislerin önemli ölçüde zarar gördüğünü savunurken, İran Ulusal Atom Enerji Ajansı hasarın sınırlı olduğunu belirtiyor.

ABD medyası Rusya'nın İran'ı nükleer kapasite ve üretim konusunda ikna etmesi durumunda ABD'nin Ukrayna'ya verdiği askeri desteği çekeceğini yazdı.

Washington Post analizi: Rusya İran'ı ikna ederse ABD Ukrayna'dan çekilecek

İsrail ordusunun İran devlet televizyonu IRNA'ya düzenlediği saldırıda 3 kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi. IRNA, saldırı sonucu yaralılar da olduğu bilgisini paylaştı.

İsrail, İran'ın en üst rütbeli askeri yetkililerinden Ali Şadmani'yi öldürdüklerini duyurdu. Şadmani, Hatemul Enbiya Merkezi Karargahı'nda görev yapan ve silahlı kuvvetlerin operasyonlarını planlama, koordine etme ve denetlemeden de sorumluydu.

Dört gün önce göreve geldi

İran İslam Devrimi Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamaney, General Gulam Ali Reşid’in ölümünün ardından, General Ali Şadmani’ye Tümgenerallik rütbesi vererek onu Hatemü’l-Enbiya Merkez Karargahı'nın komutanı olarak atamıştı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, "İran rejiminin en kıdemli askeri komutanı olan savaş zamanı genelkurmay başkanını ortadan kaldırdı. İstihbarat Şubesi'ne ulaşan isabetli istihbarat ve gece vakti aniden ortaya çıkan bir fırsat üzerine Hava Kuvvetleri'ne ait savaş uçakları, Tahran'ın kalbindeki bir karargahı bombalayarak, İran lideri Ali Hamaney'e en yakın isim olan Harbiye Genelkurmay Başkanı Ali Şadmani'yi öldürdü" denildi.

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'in Tahran'a yönelik saldırılarına dair yaptığı açıklamada 'Tahran'ı hemen boşaltmalılar' değerlendirmesinde bulundu. İran medyasında çıkan haberlerde de binlerce İranlı'nın şehirden ayrıldığı ve yollarda uzun kuyruklar oluştuğu görüldü.

AFP haber ajansı Tel Aviv ve Kudüs'de füze saldırıları olduğunu bildiriyor. Saldırılar ordunun yayınladığı uyarının hemen ardından geldi. Ordudan yapılan açıklamada şöyle denildi:

'İran'dan İsrail'e yönelik füze saldırısı tespit ettik. Herkes güvenli alanlar ve sığınaklara yönelsin'

Öte yandan gece boyunca Tahran'dan yoğun trafiği gösteren birkaç görüntü geldi. Fotoğraflar, araçların İran başkentinden batıya doğru hareket ettiğini gösteriyor.