Yaklaşık 6,7 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu İsrail'de 1 Kasım'daki erken genel seçimlere katılım yüzde 71,3 olarak açıklandı. Oy sayımı tamamlanan sandıkların oranı yüzde 90'u geçti. Kesin olmayan sonuçlara göre Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi, 32 milletvekili çıkararak seçimi birinci tamamladı. Netanyahu'ya destek vermesine kesin gözüyle bakılan sağ blok 120 sandalyeli Meclise 65 milletvekili göndererek çoğunluğu elde etti. Netanyahu'nun rakibi Başbakan Lapid'in Gelecek Var Partisi ise 24 sandalyeyle ikinci parti oldu.
Netanyahu bloku yeterli çoğunluğu koruyor
Netanyahu liderliğindeki blokta yer alan aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisi 14 milletvekiliyle yarışı üçüncü bitirdi. Netanyahu müttefiki Ultra Ortodoks partilerden Şas 11, Birleşik Tevrat Partisi ise 8 milletvekili kazandı.
Lapid liderliğindeki koalisyon 50'de kaldı
Buna karşın Lapid liderliğindeki "Değişim Koalisyonu"nda yer alan Benny Gantz öncülüğündeki Ulusal Birlik Partisi seçimleri dördüncü sırada tamamlayarak Meclise 12 milletvekili gönderdi. Lapid koalisyonundaki İsrail Evimiz 6, İsrail vatandaşı Filistinlilerin partisi Birleşik Liste 5 milletvekili çıkardı. İşçi Partisi ise 4 milletvekiliyle Meclise girdi.
Değişim Koalisyonu'ndaki sol parti Meretz'in yüzde 3,25'lik seçim barajını küçük farkla aşamadığı bildiriliyor. Meretz'in Meclise girememesi Netanyahu'ya seçim zaferini getiren unsurlardan biri olarak değerlendirildi. Lapid liderliğindeki Değişim Koalisyonunda yer alan partiler toplamda 50 sandalyeye ulaştı. İki blokta da yer almayı reddeden İsrail vatandaşı Filistinlilerin partisi Ortak Liste ise Mecliste 5 sandalye elde etti. Arap partisi Balad (Tecemmu) ile Netanyahu karşıtı blokta yer alan sağcı siyasetçi Ayalet Şaked'in Yahudi Evi Partisi de seçimde barajın altında kaldı.
Netanyahu'nun seçim taktikleri işe yaradı
İsrail basını, Netanyahu'nun seçim sürecindeki taktiklerinin liderliğini yaptığı sağ bloka zafer getirdiğine dikkati çekti. Basındaki değerlendirmelere göre, Lapid'in seçim koalisyonunda yer alan bir önceki Başbakan, sağ siyasetçi Naftali Bennett'in siyasetten çekilmesi üzerine, Bennett seçmeni Netanyahu safındaki sağ partilere oy verdi.
Lapid'in seçim koalisyonunda yer alan sağ siyasetçi Ayalet Şaked'in seçim yarışında kalmasını Netanyahu'nun Likud Partisiyle koordine ettiğine ilişkin iddialar da basında yer aldı. Likud yöneticilerinden Yoav Kish, Kanal12'ye yaptığı açıklamada, Şaked'in partisinin seçime günler kala anketlere göre baraj altında kalacağını görmesine rağmen "yarışta kalma kararını Likud ile görüştüğünü" ortaya attı.
Kish, Likud'un Şaked'den yarıştan çekilmemesini istediğini, bu sayede sağ oyların Netanyahu karşıtı bloktaki başka partilere gitmesini engelleme hesabı yaptığını söyledi. Buna karşın Şaked, Likud Milletvekili Yariv Levin ile "yarışa devam etmesinin sağa zarar verip vermeyeceğini" değerlendirdiğini, "Levin'in de seçime girmesinin zarar değil fayda getireceğini görüşünü paylaştığını" aktardı. Ayrıca, Netanyahu bloku içindeki partiler kendi aralarında İsrail seçim sistemine göre "artık oyların paylaşıldığı" partilere avantaj sağlayan anlaşmalar imzaladı.
Netanyahu seçmeni sandığa çekti
Netanyahu'nun seçim kampanyasında, "sağ hükümet" söylemi öne çıktı. Kesin olmayan sonuçlar, Netanyahu'nun partisi Likud'un bir önceki seçimlere göre Mecliste en fazla 2 milletvekili daha kazandığını gösterdi. Netanyahu, kampanya sürecinde seçim ittifakı içinde yer alan sağ partiler için oy istedi. Partisinin oylarını artırmak çabasından bağımsız Netanyahu'nun sağ için yürüttüğü kampanya seçimde ittifak yaptığı aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisine büyük katkı sağladı.
Filistinlilere karşı ırkçı, ayrımcı söylem ve eylemleriyle tanınan Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich'in liderliğini yaptığı Dini Siyonizm, bir önceki seçimlere göre milletvekili sayısını iki katına çıkardı. Seçimlerde en büyük çıkışı yapan Dini Siyonizm, kesin olmayan sonuçlara göre 14 milletvekili elde etti. İsrail basınındaki haberlerde, Netanyahu blokundaki partilerin tabanının bulunduğu bölgelerin seçimlere en fazla katılım gösteren kesim olduğu aktarıldı.
Lapid ve müttefiklerinin hataları
İsrail basını, Lapid'in ise kampanya sürecine "Kimin kazanacağından ziyade kimin kaybedeceği" biçiminde yaklaştığı, Netanyahu'yu iktidardan uzak tutabilmesi halinde başbakanlığını sürdürebileceği ve bir sonraki seçime de başbakan olarak giderek oylarını artırma hesabı yaptığı değerlendirmelerine yer verdi. Lapid liderliğindeki Değişim Koalisyonunda sağ, merkez ve sol partiler ile Araplardan oluşan 7 parti yer aldı.
Milletvekili sayısını artırdı
Lapid'in Gelecek Var Partisi, kesin olmayan sonuçlara göre, önceki seçimlere kıyasla 7 milletvekili daha çıkardı. Ancak Gelecek Var'ın başarısı, ittifak içindeki diğer partilerin pahasına oldu.
Meretz'in baraj altında kalmasına neden oldu
Basındaki haberlere göre, Lapid'in seçim müttefiki sol parti Meretz'in tabanından aldığı oylar bu partinin baraj altında kalmasına yol açtı. Meretz'in baraj altında kalması seçimde geçerli oyların sayısını düşürdü ve Netanyahu blokundaki partilerin daha büyük yüzde elde etmesiyle sonuçlandı. Haaretz gazetesinden Yossi Verter'in haberine göre, Değişim Koalisyonu içindeki partiler seçim gününe kısa süre kala bir toplantı gerçekleştirdi.
Koalisyon içindeki partiler, yüzde 3,25'lik seçim barajının düşürülmesi konusunda büyük ölçüde fikir birliğine vardı. Lapid'in Değişim Koalisyonunda yer almayan ancak Netanyahu'yu da kesin olarak reddeden Ortak Liste Partisi de bu karara destek vereceğini belirtti. Ancak Verter, Başbakan Lapid'in bu fikre "kesin biçimde" karşı çıktığını aktardı.
Tek bir cephe olmamak pahalıya mal oldu
Verter, Lapid blokunun kampanya sürecindeki hatalarını, "partilerin çokluğu, artık oyların paylaşımındaki anlaşma eksiği, yersiz bir kendinden eminlik, tek bir cephe oluşturmayı reddetme, (Arapların) kardeş kavgaları ve koalisyon liderine itaat eksikliği" şeklinde sıraladı.
Değişim Koalisyonu içinde yer almayan İsrail vatandaşı Filistinlilerin Balad (Tecemmu) Partisi'nin Eymen Avde liderliğindeki Ortak Liste çatısı altından ayrılması Arap partileri arasında bölünmüşlüğü artırdı. Balad'ın baraj altında kalmasıyla Netanyahu cephesinin elde ettiği üstünlük daha kesin hale geldi.
Kaynak: AA
