İtalya'da 25 Eylül'de yapılacak genel seçim öncesinde aşırı sağcı İtalya'nın Kardeşleri (FdI) Partisi lideri Giorgia Meloni ile merkez solun çatı partisi Demokratik Partinin (PD) lideri Enrico Letta, başbakanlık için yarışan liderler arasında önde yer alıyor.
Ülkede pazar günü yapılacak genel seçim öncesinde siyasi parti liderleri, kararsız seçmenleri yanlarına çekmek için artık son kozlarını oynuyor.
Son anketlere göre Meloni ilk sırada
Seçim kanunu gereği, seçimlere 15 gün kalmasından itibaren herhangi bir kamuoyu yoklamasının yayımlanmadığı ülkede en son 10 Eylül'de açıklanan anketler, aşırı sağcı FdI'nin lideri Meloni'yi ilk sırada gösteriyor. Meloni'yi ikinci sırada PD'nin lideri Letta, üçüncü sırada bir diğer aşırı sağcı parti olan Lig'in lideri Matteo Salvini, dördüncü sırada 5 Yıldız Hareketinin (M5S) lideri Giuseppe Conte, beşinci sırada ise Forza Italia'nın lideri Silvio Berlusconi ile kendine "Üçüncü Kutup" adını veren Eylem Partisinin lideri Carlo Calenda takip ediyor.
Aşırı sağcı Meloni bu seçimde 'ilk'lerin peşinde
2018 seçimlerinde yüzde 4,4 oy alan Meloni, bu dönemde kurulan üç hükümete de girmeyerek muhalefette kalmayı tercih etti. Meloni, bu hamlesiyle son 4 yıllık dönemde hem sağ ittifak içindeki ortaklarından hem de dışarıdan gelen eğilimlerle oy oranını artırdı. Bazı anketlere göre pazar günkü seçim öncesinde Meloni, oy oranını yüzde 25'in de üzerine çıkardı ve seçimin favorisi haline geldi.
Meloni, seçimleri kazanması durumunda ülkedeki ilk kadın başbakan olmanın yanı sıra 2008'den bu yana seçimle başa gelen ilk başbakan olacak. Yine Meloni seçimden zaferle çıkarsa 2008'den bu yana sağ ilk kez ittifak halinde iktidara gelecek. Seçim mitinglerinde "Tanrı, vatan, aile" sloganı atan ve İtalya'nın en büyük sorununun aile ve çocuk yapmamak olduğunu dile getiren 45 yaşındaki aşırı sağcı lider, böyle devam ederse ekonomilerinin çökeceğini belirtti. Meloni, kampanya döneminde tartışmaya açsa da 194 numaralı kadınlara kürtaj hakkı tanıyan yasaya dokunmayacağını da söyledi.
AB üyeliğine kesin olarak hayır diyor
Gençliğinde faşist lider Benito Mussolini için "İyi şeyler de yaptı. Ne yaptıysa İtalya için yaptı" ifadesini kullanan Meloni'nin iktidara gelmesi halinde İtalya'nın düzensiz göçe yönelik politikasında ve AB ile ilişkilerde de duruşunu sertleştirmesi bekleniyor. "Avrupa'nın İslamlaşması" tezine karşı olduğunu pek çok kez söyleyen Meloni, Türkiye'nin AB üyeliğine de kesin olarak "hayır" diyor.
Meloni, Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili tartışmalarda da 'Atlantikçi' görüşe bağlı olduğunu gizlemiyor. Meloni, ayrıca Suriye'deki terör örgütlerine yönelik 2019'da yapılan Barış Pınarı Harekatı'nı protesto için Türkiye’nin Roma Büyükelçiliği yakınlarında operasyonun durması için eylem yapan İtalyan siyasilerden olmasıyla biliniyor.
Letta uzun dönem başbakanlığa talip ama…
İtalya'da Şubat 2013'teki genel seçimlerin ardından haftalarca hükümet kurulamayan ülkede dönemin Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano tarafından uzlaşı hükümeti kurması için görevlendirilen Enrico Letta, Nisan 2013-Şubat 2014 döneminde başbakanlık yapmasıyla biliniyor. Bir dönem merkez solun çatı partisi PD'nin "2 numarası" olan Letta, 2021'de PD'ye bu sefer lider olarak döndü.
Draghi hükümetine destek veren Letta, Temmuz ayında koalisyon ortaklarının çekilmesiyle hükümetin çökmesine tepki göstererek, Draghi'nin veya onun belirlediği gündemin devam etmesine yönelik fikirlere destek çıktı. Seçim kampanyası döneminde İtalya için önceliğinin "iş ve çalışma hayatı" olduğunu belirten Letta, bu alandaki vergilerin düşürülmesini vadetti. Letta, son haftalarda ise aşırı sağın iktidara gelmemesi görüşünü işledi.
"Almanya'nın onayını mı arıyor?"
Bu arada, Letta'nın bu hafta başında Berlin'i ziyaret etmesi, İtalyan kamuoyunda "Almanya'nın onayını mı arıyor" şeklinde yorumlara yol açtı. Partisinin başbakan adayı olan Letta'nın şansı, anketlere göre Meloni karşısında daha az görünüyor. Letta, başbakanlık yaptığı kısa dönemde Türkiye ile resmi düzeyde görüşme yapma tecrübesine sahip bir isim olarak öne çıkıyor.
Ankara'da 5 Temmuz'da yapılan 3. Türkiye-İtalya Hükümetlerarası Zirve toplantısının ardından bir televizyon kanalında değerlendirmelerde bulunan PD lideri, Türkiye ile ilişkilerin önemli olduğunu vurgulamıştı. Letta, Türkiye'nin geçen yıl İstanbul Sözleşmesi'nden çıkma kararını Twitter üzerinden bir yorumla eleştirmişti.
Salvini, bu seçimde Meloni'nin arkasında
2018'deki seçimlerinde aldığı yüzde 17,4'lük oy oranıyla sağ ittifak içinde birinci, ülke genelinde ikinci parti olan aşırı sağcı Lig Partisi ve lideri Matteo Salvini, bu seçimler öncesinde yapılan anketlere göre yüzde 12-14 bandındaki oy oranıyla ittifaktaki ortağı Meloni'yi geçmiş görünüyor.
Son yaptığı mitinglerde sağ ittifaktaki ortakları Meloni ve Silvio Berlusconi ile ülkeyi 5 yıl boyunca yönetmeye hazır olduklarını vurgulayan Salvini, seçim kampanyası döneminde en çok Rusya'dan fon alıp almadığı ve bu ülkeyle olan ilişkilerine dair sorulara muhatap kaldı. Göç ve İslam karşıtı tezleriyle bilinen, Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıkan Salvini'nin son dönemde Türkiye ile ilgili söylemlerinde eskisi gibi sert bir dil kullanmaması da dikkati çekiyor.
Eski Başbakan Conte seçimlere giriyor
Mario Draghi liderliğindeki geniş katılımlı koalisyon hükümetinden desteğini çekerek çökmesine yol açan Eski Başbakan ve 5 Yıldız Hareketinin (M5S) 58 yaşındaki lideri Giuseppe Conte, etkili bir seçim kampanyası yürüten liderlerden oldu.
Draghi hükümetinin çökmesi sebebiyle ilk başlarda anketlerde seçmen kaybettiği görülen Conte, özellikle ülkenin yoksul güney kesimini yürüttüğü seçim kampanyasıyla kendi yanına çekmiş gibi görünüyor. Conte'nin bunu sağ ittifakın kaldırmak istediği, M5S’nin iktidarı olduğu dönemde yoksullar için çıkarılan "Vatandaşlık Geliri" isimli yardım programına dokunmayacağını belirterek yaptığı ifade ediliyor.
Conte, M5S liderliğine gelmeden önce teknokrat başbakan olduğu dönemde, Türkiye’nin bölgedeki stratejik rolüne önemine dikkati çekerken, Ocak 2020'de ağırlıklı Libya konusunu görüşmek üzere Ankara'yı ziyaret etmişti.
Seçimle göreve gelmiş son Başbakan: Berlusconi
Silvio Berlusconi, ilerleyen yaşına rağmen İtalyan siyasetinde pek çok İtalyan tarafından halen dikkatle takip edilen liderlerden biri konumunda. 2008 yılındaki seçimleri kazanarak o dönem başbakanlığa oturan ve o tarihten bu yana seçimle bu göreve gelen son isim olan Berlusconi, pazar günkü genel seçimlerde senatör olmak için adaylığını koydu.
Sağ ittifak içinde aşırı sağcı ortakları Meloni ve Salvini'ye nazaran daha AB ve NATO yanlısı bir tutum benimseyen Berlusconi, seçim kampanyası sırasında ortaklarına bu çizgiden çıkmaları halinde ittifakın bozulacağı uyarısı yaptı. Berlusconi ve partisi Forza Italia olmazsa sağ ittifakın iktidar çoğunluğuna erişmesi mümkün görünmüyor.
Bu arada, Berlusconi, kampanya döneminde özellikle genç ve ilk kez oy kullanacakların dikkatini çekmek üzere sosyal medya platformu Tiktok'a girmesiyle de adından söz ettirdi. 85 yaşındaki lider, İtalyan siyasetinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la kişisel dostluğunun da etkisiyle Türkiye'yi en iyi bilen siyasetçilerden biri olarak öne çıkıyor. Diğer yandan, eski başbakanlardan Matteo Renzi ile bir araya gelerek "Üçüncü Kutup"u oluşturan Eylem Partisi lideri Carlo Calenda da geçirdiği iyi kampanya dönemiyle parlamentoda kritik öneme sahip sayıda sandalye elde edecek gibi görünüyor.
Kaynak: AA
