Japonya’da, yapay zekanın dünya çapında sektörleri dönüştürme tehdidinden sonra şimdi siyasetin merkezine girmesi olası görünüyor. “Path to Rebirth” adlı marjinal bir siyasi parti, kurucusunun istifa etmesinin ardından partisinin lideri olarak bir chatbot (yapay zeka) penguen atamayı planladığını açıkladı.
Kyoto Üniversitesi’nde doktora yapan 25 yaşındaki Koki Okumura, parti liderliği seçimlerini kazanmasının ardından yaptığı açıklamada, liderliğin yapay zekaya devredileceğini duyurdu. Okumura, kendisini yapay zekanın “asistanı” olarak tanımladı.
Parti kararlarının AI tarafından alınacağını belirten Okumura, “AI, insanlardan daha yüksek bir hassasiyetle işler başarabilir. Bu sayede sıklıkla göz ardı edilen sesleri değerlendirme şansı bulabilir ve daha kapsayıcı, insancıl bir siyasi ortam yaratabiliriz,” dedi.
Yeni liderin bir penguen avatarı olarak temsil edileceği açıklandı; bu, Japon halkının hayvanlara olan sevgisine bir gönderme niteliğinde olacak. Ancak seçimlere katılamayacak çünkü Japonya yasalarına göre adayların Japon vatandaşı olması gerekiyor.
Partinin kökeni ve kurucusu
Parti, siyasete ilgi duyan herkesin şans bulması gerektiği inancıyla Ocak ayında Shinji Ishimaru tarafından kuruldu. Ishimaru, geçen yıl Tokyo valilik seçiminde çevrim içi kampanyası sayesinde ikinci olarak dikkat çekmişti. Ancak parti, yerel meclis ve ulusal seçimlerde hiçbir koltuk kazanamayınca liderliği Ağustos ayında bırakmıştı. Parti toplamda 50’den fazla koltuk için yarışmıştı.
Japon hükümeti ve yapay zeka
Okumura’nın önerdiği düzeyde olmasa da, Japon hükümeti son yıllarda yapay zekayı teşvik ediyor. AI, kamu kurumlarında bürokratik işlemlerden terk edilmiş evlerin tespitine kadar birçok alanda kullanılmaya başlandı. Uzmanlar, bunun ülkenin yaşlanan iş gücünü desteklemede kilit rol oynayabileceğini belirtiyor.
Uzmanlardan eleştiriler
Tokyo’daki Hosei Üniversitesi’nden siyaset bilimci Hiroshi Shiratori, Japon seçmenlerin yapay zekaya dayalı bir partiye hazır olmadığını söylüyor. “Seçmenler hem güvenilir kişiyi hem de halkın duygularıyla uyumlu olan partiyi seçer. AI bu bağlamdan tamamen uzak,” dedi. Shiratori, tüm partilerin AI’ya karar verme yetkisi bırakmasının demokrasiyi zedeleyebileceğini belirterek, bu yaklaşımı “doğası gereği anti-demokratik” olarak nitelendirdi.
Yapay zeka siyasette daha önce denendi
Okumura ilk değil; geçen yıl ABD’nin Wyoming eyaletinde Victor Miller, “VIC” adlı AI chatbot’u ile belediye başkanlığı seçimlerine girmiş, İngiltere’de ise bir aday “AI Steve” adında bir yapay zekayı parlamentoya sokmayı planlamıştı.
Her iki aday da AI’nın sürekli iletişim ve kaynak yönetimi avantajlarını öne çıkarmıştı. Ancak OpenAI, bu modellerin kullanımını kesmiş ve Wyoming yetkilileri, “AI bot seçmen olamaz” uyarısında bulunmuştu.
'Bu deneyin öncüsü olmak istiyoruz'
Greenwich Üniversitesi’nden Thomas Ferretti, AI’nın veri analizini hızlandırabileceğini ve hükümet işleyişini güçlendirebileceğini ancak tek başına siyasi karar veremeyeceğini belirtti. UNESCO AI Etik ve Yönetişim Kürsüsü Başkanı Theodore Lechterman ise, siyasetçiler ve seçmenler arasındaki ilişkinin yalnızca yetki devrinden ibaret olmadığını vurguladı.
Okumura ise bu girişimi “sosyal ve siyasi sistemlerin AI ile nasıl etkileşeceğini denemek” olarak nitelendiriyor. “Böyle bir dünyaya doğru ilerliyoruz. Bu deneyin öncüsü olmak istiyoruz,” dedi.
Kaynak: Gazete Oksijen
