Birleşmiş Milletler destekli Kıbrıs’taki toplu kayıpları araştıran bir komisyon, geçmişteki çatışmalarda kaybolan kişilerin kalıntılarını bulma şansını hızlandırmak amacıyla yapay zekâ ve yeraltı görüntüleme radarları kullanmaya başladı.
Kayıp Kişiler Komitesi (CMP), 1960’larda yaşanan etnik çatışmalar ve 1974’te Yunan destekli bir darbenin ardından gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekatı sırasında kaybolan 2002 kişinin akıbetini belirlemek için arkeolog, antropolog ve genetikçilerden oluşan bir ekibe liderlik ediyor. Kıbrıs'taki çatışmalar sırasında kaybolanların birçoğunun öldürülüp ada genelinde işaretlenmemiş mezarlara gömüldüğü tahmin ediliyor.
Kimlikleri gizli tutulan tanıkların ifadeleri doğrultusunda yürütülen kurbanların mezardan çıkarılması ve kimliklerinin belirlenmesi süreci son yıllarda yavaşladı. Bunun nedenleri arasında tanık ifadelerindeki tutarsızlıklar, aradan geçen zaman ve hızla değişen manzaralar yer alıyor.
BM’nin Kayıp Kişiler Komitesi’ndeki (CMP) temsilcisi Pierre Gentile, "Kayıplara dair yanıt bulma kapasitemizi yeni teknolojilerle artırmayı planlıyoruz” dedi. Komite, bir Rum ve bir Kıbrıslı Türk temsilciyi de içeriyor.
Gentile, CMP’nin yeni araştırma hatları bulmak amacıyla dijitalleştirilmiş arşivleri yapay zekâ ile tarayacağını ve gömü alanlarını bulmaya yardımcı olmak için yeraltı görüntüleme radarlarının kullanımını artırmayı değerlendireceklerini belirtti.
1981’de kurulan Kayıp Kişiler Komitesi (CMP), toplu mezarları aramaya 2006 civarında başladı. Haziran 2025 sonu itibarıyla 1707 kişinin yeri tespit edilerek mezardan çıkarıldı, Mayıs 2025’e kadar 1270 kişinin kalıntıları ailelerine defin için teslim edildi.
Kıbrıs’taki bölünmeden kaynaklanan en hassas konulardan biri kayıp kişiler olmaya devam etse de, bu konu Rum ve Kıbrıslı Türklerin ortak bir hedef doğrultusunda birlikte çalıştıkları nadir alanlardan biri.
Kıbrıslı Türk CMP temsilcisi Hakkı Müftüzade, “Bu çok hassas bir insani mesele ve yaptığımız iş kutsal. Yerine getirmemiz gereken görevin tamamen bilincindeyiz” dedi.
Kaynak: Gazete Oksijen
