Güney Kore savcıları, eski Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un, Pyongyang’ın kalbine gizli dron uçuşları göndererek Kuzey Kore liderini provoke etmeyi amaçladığını öne sürdü. Savcılık, bu planın geçen yıl başarısızlığa uğrayan sıkıyönetim girişiminin öncesine uzandığını belirtti.
Üst düzey bir savunma yetkilisinin telefonunda bulunan notlar, Yoon ve iki kıdemli askeri yetkilinin Kim Jong Un’u tahrik ederek, aralık ayında gece yarısı ilan edilen askeri kontrol kararına zemin hazırlamayı planladığını ortaya koyuyor.
Savcıların pazartesi günü yayımladığı kanıtlar, Kuzey Kore’nin geçen yıl ekimde Güney’in rejim karşıtı broşürler bırakan gizli insansız hava araçları gönderdiği yönündeki iddialarını doğrular nitelikte.
Kuzey Kore: Sevkiyatları keseceğiz
Gizli uçuşlar, Kim Jong Un’un kız kardeşi Kim Yo Jong’un sert uyarılarının ardından Pyongyang’ın Güney ile karayolu ve demiryolu bağlantılarını kesme tehdidine yol açmıştı. Kuzey Kore, iki yolu kendi sınırları içinde patlatarak kapattı ancak askeri bir hamlede bulunmadı.
CNN International'ın haberine göre haftalar sonra Yoon, “Kuzey Koreli komünist güçlere karşı liberal Güney’i koruma” gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etti. Ancak karar, Güney Koreli milletvekillerinin askeri engelleri aşarak oylama yapmasıyla saatler içinde kaldırıldı.
Bu hamle, halen devam eden bir hukuk sürecinin ilk adımı oldu.
Washington Post ABD'nin 'nükleer' kararını yazdı: '50 yıl önceki seviyedeyiz, bir şeyler yapmalıyız'
Savcılar: Dehşete düştük
Pazartesi günü açıklanan yeni iddianame, Yoon’un halihazırda devam eden ayaklanma davasına ek olarak yeni suçlamalarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Yoon, Pyongyang’a dron göndererek Kuzey’i provoke etme ve sıkıyönetim üzerinden bir ayaklanma girişiminde bulunma iddialarını reddediyor. Yoon’un avukatı Yoo Jeong-hwa, iddianameyi “hukuki mantıktan uzak, tek taraflı bir soruşturma” olarak nitelendirdi.
Ancak savcılar adına açıklama yapan Park Ji-young, bulgular karşısında “dehşete düştüklerini” söyledi ve suçlamaları desteklediğini belirttikleri notları kamuoyuna açıkladı.
Dronlar Kim'in evinin üzerinde uçurulmuş olabilir
İddialara göre geçen yıl ekim ayında Güney Kore’ye ait dron’lar, Pyongyang hava sahasını defalarca ihlal etti ve rejim karşıtı broşürler bıraktı. KCNA’nın yayımladığı fotoğraflarda, ağaçlara saplanmış bir dron görüntülendi.
Bazı fotoğraflarda, Kim Jong Un’un yaşadığı kompleksin üzerinde uçan bir dron olduğu iddia edildi.
Emekli dört yıldızlı general ve muhalefetteki Demokrat Parti milletvekili Kim Byung-joo, CNN’e yaptığı açıklamada söz konusu uçuşlara ilişkin bilgileri Güney Kore dron Operasyon Komutanlığı’ndan gelen ihbarcıların aktardığını söyledi.
Kim’e göre, uçuşlar 3 Ekim, 8-9 Ekim ve 13 Kasım’da en az üç kez gerçekleştirildi.
Kim, “Amaç, Kuzey'den askeri bir karşılık almaktı. Bu, Kuzey’in boğazına bıçak dayamak gibiydi.” dedi.
Savcılık: Kriz yaratma planı açık şekilde görülüyor
Eski Askeri Karşı İstihbarat Komutanı Yeo In-hyung’a ait telefonda bulunan notlarda, “istikrarsız bir durum yaratma” hedefinin açıkça ifade edildiği belirtildi.
Savcıların yayımladığı bir notta şu ifadeler yer alıyor:
“Kısa vadeli etki yaratabilecek bir fırsat bulmalı ve değerlendirmeliyiz. Bunun için ya istikrarsız bir durum oluşturmalı ya da ortaya çıkan fırsatı yakalamalıyız.”
Başka bir notta ise Kuzey Kore’nin “mutlaka karşılık vermek zorunda kalacağı ölçüde yüz kaybına uğratılması gerektiği” yazıyordu. Amaçlanan hedefler arasında Pyongyang, nükleer tesisler, Kim'in tatil evleri, Samjiyon ve Wonsan da bulunuyordu.
23 Ekim tarihli başka bir notta “hedef ve nihai durum” başlığı altında, “En düşük hedef: ulusal güvenlik krizi- En yüksek hedef: Nuh Tufanı” ifadeleri yer alıyordu.
5 Kasım tarihli notta ise, “Düşmanın eylemi önce gelmeli… Karar anına kadar beklemeliyiz.” yazıyordu.
Savcı Park Ji-young, askeri sır yasaları nedeniyle tüm detayların açıklanamadığını ancak elde edilen belgelerin sıkıyönetim hazırlıklarının 2023 sonbaharında başladığını gösterdiğini söyledi.
'Kuzey'in karşılık vermemesi Güney için büyük şanstı'
Emekli general ve milletvekili Kim Byung-joo, Kuzey Kore’nin o dönemde askeri karşılık vermemesinin Güney için “büyük bir şans” olduğunu belirtti.
Ayrıca Kuzey Kore’nin o sırada Rusya’ya Ukrayna savaşı için 10 bin asker gönderdiğine dikkat çekerek, iki cephede gerilim yaşamak istememiş olabileceğini söyledi.
Sıkıyönetim girişimi Güney’i sarstı
Yoon ile eski bakan Kim ve eski komutan Yeo, devleti düşmana yardım ederek zarara uğratmak ve yetki kötüye kullanımıyla suçlanıyor. Üçü, sıkıyönetim girişimiyle bağlantılı ayaklanma suçlamasıyla da yargılanıyor.
Askeri yetkililer, devam eden dava nedeniyle yorum yapmaktan kaçındı.
Yoon, 2022’de Kuzey’e karşı sert tutumuyla tanınan bir muhafazakâr olarak seçilmiş ancak parlamentoda çoğunluğu hiç elde edememişti. Yıl sonunda yaşanan siyasi çıkmaz, 3 Aralık’ta yaptığı şok açıklamayla patladı.
Yoon, bu konuşmada hükümet içinde “devlet karşıtı güçler” olduğunu öne sürerek sıkıyönetim ilan etti.
Askerler parlamentoya indi, milletvekilleri direnerek kararı iptal etti
Silahlı askerlerin helikopterlerle parlamentoya inmesi ve genel kurulu basmaya çalışması, ülkede büyük bir paniğe yol açtı. Milletvekilleri ve personel kapıları barikatlarla kapatarak askerleri durdurmaya çalıştı. Olaylar televizyonlardan canlı yayınlandı.
Milletvekilleri askeri engelleri aşarak oylamayı tamamladı ve sıkıyönetim kararını iptal etti. Bu olaylar, kitlesel protestolara, hukuki süreçlere ve sonunda Yoon’un azledilmesine yol açtı.
Uzmanlar: Dron uçuşları savaş sebebi sayılabilirdi
Uzmanlara göre Güney Kore’nin Kuzey’e dron göndermesi, barış anlaşması bulunmayan iki ülke arasında “savaş eylemi” olarak görülebilirdi.
Ewha Üniversitesi’nden Prof. Leif-Eric Easley, iddiaların doğrulanması hâlinde bunun “iç politik hesaplarla güvenlik politikası arasında tehlikeli bir kesişim” olduğunu söyledi.
CSIS Kore Programı Başkanı Victor Cha ise böyle bir eylemin 1953 ateşkes anlaşmasını ihlal edeceğini belirtti:
“Kuzey Kore ateşkesi sık sık ihlal ediyor ama içeride bunun siyasi bedelini ödemiyor. Güney ise demokratik bir ülke ve bu tür kararların siyasi sorumluluğu ağırdır.”
