baskıları nedeniyle geri dönmeyi düşünüyor. Resmi verilere göre onlarca kişi Kuzey’e dönerken yüzlercesinin akıbeti bilinmiyor.
2017 yılında, Güney Kore’de televizyon programlarına dahi katılan Kuzey Koreli mülteci Im Ji-hyun’un Kuzey Kore’ye geri dönmesi, dünya basınında geniş yankı uyandırmıştı. Im, daha sonra bir Kuzey Kore propaganda videosunda, Güney’de aldatıldığını ve hayatın “cehennem” olduğunu iddia etmişti.
Bu olay, mültecilerin yaşadığı zorluklara ve bazıları için Güney’deki yaşamın hayal kırıklığına dönüşmesine dikkat çekmişti. Güney Kore’deki yaşam koşulları, bazı Kuzey Koreli mülteciler için beklenmedik ölçüde zorlayıcı olurken, rejimin aile bağları üzerinden yürüttüğü psikolojik baskı da geri dönüşlerin ardındaki temel nedenlerden biri olmaya devam ediyor.
Neden dönmek istiyorlar?
Güney Kore’de faaliyet gösteren Freedom Speakers International isimli sivil toplum kuruluşu, son 10 yılda 600'den fazla Kuzey Koreli mülteciye destek verdi. Kuruluş, mültecilerin bir kısmının zamanla pişmanlık duyduğunu, hatta Kuzey Kore’ye geri dönme düşüncesine kapıldığını belirtiyor. Bu pişmanlıkların kaynağı çoğunlukla geride bırakılan aileler, toplumsal aidiyet duygusu ve Güney Kore toplumuna uyum sağlama sürecinde yaşanan zorluklar.
Kuruluşun gözlemlerine göre, bazı mülteciler ilk yıllarda uyum problemi yaşıyor, yalnızlık hissediyor ve ekonomik baskılarla mücadele ediyor. Güney Kore’nin bireyci yapısı, yüksek rekabet ortamı ve sosyal hiyerarşisi, özellikle yaşça büyük veya düşük eğitim seviyesine sahip mülteciler için ciddi uyum sorunlarına yol açabiliyor.
Telefonlara özel mesaj
Kuzey Kore rejimi, kaçan vatandaşları geri döndürmek amacıyla çeşitli yöntemlere başvuruyor. Rejim tarafından gönderilen mesajlarda “Annen hasta” ya da “Geri dön, her şey affedilecek” gibi ifadelerle duygusal manipülasyon yapılırken, barınma ve maddi destek vaatleriyle mülteciler cezbedilmeye çalışılıyor. Güney Kore istihbaratına göre, bazı mülteciler bu tür vaatlere inanarak ya da ailelerine yönelik baskılar nedeniyle geri dönüş yolunu seçiyor.
Resmi verilere göre, son birkaç on yılda yaklaşık 30 mülteci Kuzey Kore’ye geri döndü. Ancak yetkililer, akıbeti bilinmeyen 700 ila 800 mülteci bulunduğunu ve bu kişilerin bir kısmının Kuzey’e dönmüş olabileceğini belirtiyor.
Bilinen geri dönüş vakaları
2012’de Park Jong-sook adlı mülteci Kuzey Kore’ye döndükten sonra Pyongyang’da düzenlenen basın toplantısında rejime olan “minnettarlığını” dile getirdi. 2013’te dönen bir çift, Kuzey Kore medyasında Güney’i “kınayan” örnek vatandaşlar olarak lanse edildi. 2016’da dönen Son Ok-soon, Güney’de yazdığı kitabı canlı yayında yırtarak Güney Kore’yi suçladı.
Son yıllarda sınır hattından geri geçerek Kuzey’e dönen mülteciler de oldu. 2020’de bir erkek mülteci, 2022’de ise eski bir jimnastikçi olan Kim Woo-joo, DMZ sınırını aşarak Kuzey Kore’ye geçti. Güney Kore güvenlik kameraları bu geçişleri kaydetmiş olsa da yetkililer müdahale edemedi.
Aidiyet ve yalnız hayatlar
Bazı mülteciler için özlem duygusu ve geçmişle bağlarını koparamama hali, geri dönüş düşüncesini tetikliyor. Kimileri Kuzey’deki sosyal dayanışmayı, geleneksel yaşamı özlüyor. Özellikle yaşlı mülteciler, doğdukları topraklarda ölmek istediklerini, hayatlarının ancak böyle tamamlanacağını ifade ediyor.
Ancak çoğunluk için Kuzey Kore’ye geri dönmek bir seçenek değil. Rejimin baskıcı yapısı, ifade özgürlüğünün olmayışı ve temel hakların ihlali, mültecilerin büyük bölümünü geri dönüş fikrinden uzak tutuyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
