Nobel Tıp Ödülü'nün sahibi Katalin Kariko ve Drew Weissman oldu

2023 Nobel Tıp Ödülü, mRNA içerikli Covid-19 aşısının geliştirilmesini sağlayan çalışmalara imza atan 68 yaşındaki Macar asıllı bilim insanı Katalin Kariko ve 64 yaşındaki ABD'li bilim insanı Drew Weissman'a verildi. İsveç’te bulunan Karolinska Enstitüsü'nde düzenlenen basın toplantısında, 2023 Nobel Tıp Ödülü'nü, "Covid-19'a karşı etkili mRNA aşılarının geliştirilmesini sağlayan nükleozit baz modifikasyonlarına ilişkin keşifleri" nedeniyle biyokimyager Kariko ve immünolog Weissman'ın kazandığı açıklandı. 

New York Times yazdı: 2023 Nobel Ödülleri hakkında bilmeniz gerekenler

2022 Nobel Tıp Ödülü'nü soyu tükenmiş homininlerin genomları ile insan evrimine ilişkin keşiflerinden ötürü 68 yaşındaki İsveçli biyolog Svante Paabo kazanmıştı.

Nobel Ödülleri

İsveçli Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine ölümünden sonra 9 Haziran 1900'de kurulan Nobel Vakfının insanlığa hizmette bulunanlara verdiği ödüller, dünyada en saygın ödüller olarak kabul ediliyor. Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından, kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp olmak üzere 5 ayrı dalda en başarılı kabul edilen isimlere veriliyor. Bunlara ek olarak, Nobel Ekonomi Ödülü, 1968'de İsveç Merkez Bankası'nın Alfred Nobel'in anısına ekonomi dalında da ödül verilmesini kararlaştırmasıyla ilk kez 1969'da verildi.

Katalin Kariko kimdir?

Katalin Kariko 17 Ocak 1955'te Macaristan'da dünyaya geldi. Kariyerine Macaristan’da başlayan Kariko, 1985’te Philadelphia'daki Temple Üniversitesi'nin daveti üzerine eşi ve kızıyla birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. Karikó bir süredir yürüttüğü mRNA çalışmalarına Pennsylvania Üniversitesi Tıp Fakültesinde devam etti. 1997'de HIV aşısı üzerinde çalışan immünolog Drew Weissman ile tanıştı. 2005’te yayınladıkları çalışma ile modifiye nükleosit kullanma yöntemi ile, vücudun savunma sistemi devreden çıkarılmaksızın mRNA'nın insan hücrelerinin içine sokulabildiğini gösterdiler.

Drew Weissman kimdir?

7 Eylül 1959'da ABD'de dünyaya gelen Drew Weissman,  mRNA alanındaki çalışmaları ile BioNTech/Pfizer'ın ürettiği mRNA aşılarının geliştirilmesine yardımcı oldu.  Weissman 1997'de RNA ve doğuştan gelen bağışıklık sistemi biyolojisini incelemek amacıyla Pennsylvania Üniversitesi Tıp Fakültesinin akademik kadrosuna dahil oldu. HIV aşıları üzerinde çalışan Weissman, bir fotokopi makinesinin önünde RNA araştırmalarındaki fon eksikliğine dair fikir alışverişi yaptığı meslektaşı ve çalışma arkadaşı Katalin Karikó ile tanıştı.

İkili 2006 yılında, Pennsylvania Üniversitesi'ndeki araştırma laboratuvarında RNARx adlı 97 bin 396 dolarlık bir fon ile şirket kurmaya karar vererek çalışmalara başlamaya karar verdiler. Hayvan deneylerinde mRNA'nın bağışıklık sistemini aşırı derecede uyarabildiğini fark ederek, insan bağışıklık sistemi tarafından tanınmayacak bir sentetik mRNA molekülünün sentezlenmesi üzerinde yoğunlaştılar. Weissman ve Karikó araştırmalarına devam ederek RNA'yı lipid nanopartikül adı verilen yağ damlacıklarında paketlemek için bir dağıtım tekniği geliştirdiler. Bu, vücudun uygun kısımlarına ulaşmasını ve bağışıklık sistemini hastalıklarla savaşması için tetiklemesini sağladı.

2019 yılında Çin'in Wuhan şehrinde ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılarak 4.5 milyon insanın ölümüne yol açan Covid-19 pandemisi sırasındaki aşı araştırma ve geliştirme çalışmaları, ikilinin modifiye mRNA teknolojisini ön plana çıkardı. Weissman ve Karikó'nun bu buluşları, mRNA'yı SARS-CoV-2'ye karşı bir aşı olarak kullanım için güvenli, etkili ve pratik hale getirdi. 2020'de mRNA teknolojisi, COVID-19'u önlemek için ilk kez Pfizer-BioNTech ve Moderna'nın aşılarında kullanıldı. Weismann, Pennsylvania Üniversitesi Parelman Tıp Fakültesinde profesör olarak ders veriyor.