Roger Cohen and Jeffrey Gettleman / New York Times
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD Başkanı Donald Trump’ın Grönland üzerindeki hak iddialarına karşı Avrupa’nın egemenliğini güçlendirmek amacıyla 15 Haziran’da dünyanın en büyük adası olan Grönland’a resmi bir ziyaret gerçekleştirecek.
Fransız Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, ziyaretin Grönland Başbakanı Jens-Frederik Nielsen ve Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen’in daveti üzerine gerçekleşeceği belirtildi. Ziyaretin ana gündeminde “Kuzey Atlantik ve Arktik bölgesinde güvenlik” konularının yer alacağı ifade edildi.
Trump’ın Grönland talebi gerginliği tırmandırdı
Danimarka’ya bağlı özerk bir bölge olan Grönland, son aylarda ABD Başkanı Donald Trump’ın “her ne pahasına olursa olsun” adayı ABD’ye katma yönündeki talepleri nedeniyle uluslararası gündemin merkezine oturdu. Mart ayında NBC’ye konuşan Trump, “Askerî güç kullanmadan bunu başarabiliriz ama hiçbir seçeneği masadan kaldırmıyorum” ifadelerini kullanmıştı.
Bu gelişmelerin ardından Macron’un Grönland ziyareti, Trump’ın bölge üzerindeki taleplerine karşı açık bir mesaj olarak değerlendiriliyor. Fransız liderin bu adımı, Avrupa’nın jeopolitik hamlelerde daha aktif bir rol üstlenmesi gerektiği yönündeki çağrılarının da bir uzantısı olarak görülüyor. Ziyaret, aynı zamanda bir Avrupa liderinin, Trump’ın bu yıl başlattığı ilhak girişimlerinden bu yana Grönland’a yaptığı ilk resmi ziyaret olacak.
ABD ziyaretine protesto engeli
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Mart ayında Grönland’a bir ziyaret gerçekleştirmiş ancak protesto tehditleri nedeniyle programı sadece bir askerî üs ziyaretiyle sınırlı tutulmuştu. Macron’un ziyareti ise daha kapsamlı olacak ve Danimarka ile Grönland liderleriyle görüşmeleri de içerecek.
Asıl mesaj: Pazarlık yok
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, yılın başlarında Grönland’ın savunmasına destek vermek üzere adaya asker göndermeyi teklif etmiş, ancak Danimarka bu öneriyi geri çevirmişti. Ziyaretin zamanlaması ve içeriği, Fransa’nın Grönland’ın “bir ABD başkanının keyfi kararlarıyla alınabilecek bir toprak parçası olmadığını” göstermek istediğini ortaya koyuyor.
Macron’un ziyaretinin ardından Kanada’da düzenlenecek G7 Zirvesi’ne katılacağı açıklandı. Hatırlanacağı üzere, Trump daha önce Kanada’nın da “ABD’nin 51. eyaleti olması gerektiğini” savunmuştu. Bu kapsamda Fransız lider, Trump’ın yayılmacı söylemleriyle hedef aldığı iki ülkeye üst üste ziyarette bulunmuş olacak.
Zirvede ne görüşülecek?
Grönland görüşmelerinde iklim değişikliği, enerji dönüşümü ve stratejik maden tedarik güvenliği de masaya yatırılacak. 56 bin nüfuslu ada, yüksek teknoloji endüstrileri için kritik öneme sahip nadir toprak elementleri bakımından oldukça zengin. Danimarka tarafından yapılan son bir araştırmaya göre, Avrupa Birliği'nin kritik olarak tanımladığı 34 mineralin 31’i Grönland topraklarında bulunuyor.
Macron-Trump ilişkisi ne düzeyde?
Macron ile Trump arasındaki ilişki yüzeyde dostane olsa da, Avrupa’nın geleceği ve uluslararası düzen konularındaki derin görüş ayrılıkları, bu dostluğun sık sık sınanmasına yol açıyor. Macron, AB yanlısı bir lider olarak Trump’ın Avrupa Birliği’ne yönelik küçümseyici söylemlerine karşı duruyor. Ayrıca Avrupa’da yükselen aşırı sağa karşı da net bir duruş sergiliyor — bu da Trump’ın desteklediği siyasi akımlarla çelişiyor.
Macron’un Grönland ziyareti, Fransa’da iç politikada meclis çıkmazıyla karşı karşıya kalan liderin dış politikada güç gösterisi olarak da değerlendiriliyor.
Grönland’da ABD tepkisi
Trump’ın Grönland’ı ABD’ye katma yönündeki planları, ada halkı ve Avrupa genelinde büyük tepkiyle karşılandı. Yapılan son kamuoyu yoklamasına göre Grönlandlıların %85’i ABD’ye katılmaya karşı çıkıyor. Ancak pek çok Grönlandlı, uzun vadede Danimarka’dan bağımsızlık fikrine sıcak bakıyor.
Mart ayında yapılan seçimlerde ise, ABD’ye mesafeli yaklaşımıyla bilinen bir siyasi parti birinci oldu. Bu parti, Danimarka ile yakın ilişkileri savunarak Washington’a karşı bir denge unsuru oluşturmayı amaçlıyor.
c.2025 The New York Times Company
Kaynak: Gazete Oksijen
