İngiltere'deki Ulusal Oşinografi Merkezi ile ABD'deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Oregon Eyalet Üniversitesi ve Maine Üniversitesi’nden akademisyenler, ABD Havacılık ve Uzay Ajansı'nın (NASA) 2002 yılında yörüngeye fırlattığı Aqua Uydusu’ndaki MODIS isimli sensörden elde ettikleri 20 yıllık verilerden yola çıkarak okyanusların renginde yaşanan değişimi inceledi.
Okyanus yüzeyinin yüzde 56'sında
Araştırma sonucunda dünya okyanuslarının renginin giderek yeşile dönmeye başladığı ve bu değişimin, okyanus yüzeyinin yüzde 56'sında ve çoğunlukla 40 derece güney ve 40 derece kuzey enlemleri arasındaki sularda gerçekleştiği saptandı. Okyanusların birçok nedenden dolayı renk değiştirebildiği bilgisinin paylaşıldığı çalışmada, okyanus derinliklerindeki besin maddelerinin, yeşil klorofil pigmentleri barındıran devasa planktonları beslemesinin bu nedenlerden biri olduğuna değinildi.
Bilim insanları, okyanus yüzeyinden geri yansıyan güneş ışığının dalga boyundan yola çıkılarak okyanus içerisinde ne kadar klorofil olduğunun ve dolayısıyla okyanuslarda ne miktarda plankton ve alg gibi canlı organizma bulunduğunun tahmin edilebileceğini vurguladı. Yüzey sularındaki klorofil miktarının yıldan yıla doğal olarak değişebileceğini göz önünde bulunduran araştırmacılar, bu doğal dalgalanmaya iklim değişikliğinin etkisinin ne olduğunun anlaşılması için renk uydu sensörlerinden elde edilen verilerin yanı sıra destekleyici çalışmalara da yöneldi.
Gözlemler ve model sonuçları eşleşti
Söz konusu değişimin iklim değişikliğiyle bağlantılı olup olmadığını anlamak için, yapılan gözlemler, deniz ekosistemlerinin atmosferde artan sera gazı seviyelerine nasıl tepki verebileceğini simüle eden bir modelin sonuçlarıyla karşılaştırıldı. Gözlemlenen değişiklikler modeldekilerle eşleşti.
Araştırmada görevli bilim insanları, daha sonra artan sera gazı seviyelerinin renk değişimine nasıl yol açabileceği sorusuna ve artan deniz suyu sıcaklıklarının böyle bir etkiye yol açıp açamayacağı ihtimali üzerine odaklandı. Yapılan çalışmalar sonucu, artan deniz yüzeyi sıcaklıklarının, bu duruma doğrudan değil dolaylı etki yaptığına dikkat çekildi.
Araştırmacılar bu değişimin daha çok besinlerin okyanustaki dağılımıyla ilgili olabileceğini, yüzey suları ısındıkça okyanusun üst katmanlarının daha tabakalı hale geldiğini ve bunun da besinlerin yüzeye çıkmasını zorlaştırdığını işaret etti. Çalışmanın sonunda, okyanustaki besinlerde yaşanan değişimin, onlarla beslenen ve yeşil klorofil pigmentleri barındıran planktonların dağılımını etkileyebileceği, bu durumun okyanus ekosistemindeki dağılıma etki edebileceği ve bu faktörlerin de bir bütün olarak suyun rengini değiştirebileceği aktarıldı.
"İklim değişikliği önemli riskler taşıyor"
Araştırma grubunun lideri ve İngiltere Ulusal Oşinografi Merkezi’nde görevli okyanus bilimci Dr. B.B. Cael, çalışmada yer alan uzmanlardan Stephanie Henson, Stephanie Dutkiewicz, Kelsey Bisson ve Emmanuel Boss'un daha önce iklim değişikliğinin okyanus planktonları üzerindeki etkisinin uydular aracılığıyla gözlemlenip gözlemlenmeyeceğini tartıştığı makaleler bulunduğunu söyledi.
Hem bu makalelerin hem de MODIS-Aqua uydusunun ortaya koyduğu veri setinin kendisini ve diğer araştırmacıları bu çalışmayı yapmaya yönlendirdiğini ifade eden Cael, araştırmanın sonuçları hakkında "Şimdilik, bu noktada gördüğümüz değişikliklerin dünyanın geleceği hakkında ne söylediğini ifade etmek zor olsa da iklim değişikliğinin okyanus ekosistemleri için önemli riskler taşıdığı oldukça iyi anlaşıldı. Sunduğumuz kanıtlar, değişimin zaten başladığını gösteriyor. Bu da bu kritik risklerin düşünüldüğünden daha erken zamanda sorunlar oluşturabileceği anlamına gelebilir" değerlendirmelerini yaptı.
Kaynak: AA
