06 Temmuz 2025, Pazar
Abone Ol Giriş yap
Haber Giriş: 24.06.2025 22:24 | Son Güncelleme: 25.06.2025 10:56
Makaleyi sesli dinle • 2:03

Pentagon: İran'a yapılan saldırı İran'ın nükleer programını yok edemedi

ABD'nin İran'a yönelik nükleer tesis saldırısının etkisine dair ilk istihbarat değerlendirmesi, Trump yönetiminin “tam yıkım” iddialarıyla çelişiyor. Pentagon raporuna göre nükleer altyapı büyük ölçüde sağlam kaldı ve program yalnızca birkaç ay sekteye uğradı
Pentagon: İran'a yapılan saldırı İran'ın nükleer programını yok edemedi
A+ Yazı Boyutunu Büyüt A- Yazı Boyutunu Küçült

Geçtiğimiz hafta sonu ABD ordusunun İran’daki üç nükleer tesise yönelik gerçekleştirdiği saldırılar, ülkenin nükleer programının temel bileşenlerini yok etmedi ve büyük olasılıkla yalnızca birkaç ay geciktirdi. 

Daha önce bildirilmemiş olan bu değerlendirme, Pentagon’un istihbarat kolu olan Savunma İstihbarat Ajansı (DIA) tarafından hazırlandı. CNN'in haberine göre bu değerlendirme, ABD Merkez Komutanlığı’nın saldırılar sonrasında yaptığı hasar tespitine dayanıyor.

Pentagon'un raporu Trump'ın açıklamalarıyla çelişiyor

Saldırıların hedef alınan sahalara verdiği zararın ve İran’ın nükleer hedeflerine etkisinin analizi halen sürüyor ve daha fazla istihbarat elde edildikçe değişebilir. Ancak erken bulgular, Başkan Donald Trump’ın saldırıların İran’ın nükleer zenginleştirme tesislerini “tamamen ve bütünüyle yok ettiğine” dair tekrarladığı iddialarla çelişiyor. Savunma Bakanı Pete Hegseth de Pazar günü İran’ın nükleer emellerinin “yok edildiğini” söylemişti.

Değerlendirmeyle ilgili bilgi sahibi iki kişi, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stokunun yok edilmediğini belirtti. Bu kişilerden biri santrifüjlerin büyük ölçüde “sağlam” olduğunu söyledi.

Bu kişi, “ABD onları en fazla birkaç ay geciktirmiş olabilir” dedi.

Pentagon'un raporuna ilişkin Beyaz Saray'dan ilk açıklama

Beyaz Saray, değerlendirmenin varlığını kabul etti ancak içeriğine katılmadıklarını belirtti.

Beyaz Saray Basın Sekreteri Karoline Leavitt CNN’e yaptığı açıklamada, “Bu iddia edilen değerlendirme tamamen yanlış ve ‘çok gizli’ olarak sınıflandırılmıştı, buna rağmen istihbarat camiasından düşük seviyeli, ezik bir kişi tarafından CNN’e sızdırıldı. Bu değerlendirmeyi sızdırmak, Başkan Trump’ı küçük düşürmek ve İran’ın nükleer programını kusursuz bir şekilde hedef alan cesur savaş pilotlarımızı itibarsızlaştırmak için açık bir girişimdir. Herkes bilir ki bu devasa bombalar hedefe kusursuz şekilde bırakıldığında olan şey tam yıkımdır” dedi.

ABD ordusu ise operasyonun planlandığı gibi gittiğini ve “ezici bir başarı” olduğunu açıkladı.

ABD’nin saldırıların etkisine dair kapsamlı bir tabloya sahip olması için henüz erken; kaynaklardan hiçbiri bu değerlendirmenin diğer istihbarat kurumlarının görüşleriyle nasıl karşılaştırıldığını açıklamadı. ABD, İran içinden de dahil olmak üzere istihbarat toplamaya devam ediyor.

Sığınak delici bombalar tehdidi ortadan kaldıramadı

İsrail, ABD operasyonundan önce günlerce İran’ın nükleer tesislerini vurmuştu ancak işi tamamlamak için ABD’nin sığınak delici bombalarına ihtiyaç duyduğunu öne sürdü. ABD’ye ait B-2 bombardıman uçakları bu bombalardan bir düzineden fazlasını Fordow Yakıt Zenginleştirme Tesisi ve Natanz Zenginleştirme Kompleksi’ne attı, ancak bombalar bu tesislerdeki santrifüjleri ve yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumu tamamen ortadan kaldırmadı.

Bunun yerine, Fordow, Natanz ve İsfahan’daki üç tesisin tamamında hasarın büyük ölçüde yer üstü yapılarla sınırlı kaldığı belirtiliyor. Bu, sitelerin enerji altyapısı ve uranyumu bomba yapımında kullanılmak üzere metale dönüştürmek için kullanılan bazı yer üstü tesislerini kapsıyor.

Hegseth CNN’e, “Bombalı saldırımız İran’ın nükleer silah üretme kabiliyetini yok etti. Devasa bombalarımız her hedefte tam isabet sağladı ve mükemmel çalıştı. Bu bombaların etkisi İran’daki enkaz yığınının altına gömülü; bu yüzden bombaların yıkıcı olmadığını söyleyen herkes, yalnızca Başkan’ı ve başarılı operasyonu itibarsızlaştırmaya çalışıyor” dedi.

Salı sabahı Trump, saldırıların hasarına dair inancını yineledi. “Bence tamamen yıkıldı” diyen Trump sözlerine şöyle devam etti: “O pilotlar hedeflerini vurdu. O hedefler yok edildi ve pilotlara hak ettikleri takdir verilmelidir”

İran’ın nükleer programını yeniden inşa etme ihtimali sorulduğunda Trump şu yanıtı verdi: “O yer kaya altındaydı. O yer yıkıldı”

Trump ve Hegseth saldırıların başarısı konusunda iyimserken, Genelkurmay Başkanı Dan Caine Pazar günü yaptığı açıklamada, hasar değerlendirmesi halen sürerken İran’ın nükleer kabiliyetlerinin ne ölçüde kaldığı konusunda yorum yapmak için “çok erken” olduğunu söyledi.

Salı günü, operasyonla ilgili hem Temsilciler Meclisi hem de Senato için planlanan gizli bilgilendirme toplantıları iptal edildi.

Konuyla ilgili bilgi sahibi iki kaynağa göre tüm Senato’ya yönelik toplantı Perşembe gününe ertelendi.

Ayrıca CNN’e konuşan iki ayrı kaynak, tüm Meclis üyelerine yönelik bilgilendirme toplantısının da ertelendiğini söyledi. Toplantının neden ertelendiği ya da ne zaman yeniden planlanacağı hemen netlik kazanmadı.

"Trump'ın bu palavrasını ekibi de destekleyemez"

New York’tan Demokrat Temsilci Pat Ryan, Salı günü X platformunda, “Trump, İran saldırılarıyla ilgili Meclis’e yapılacak gizli bilgilendirme toplantısını mazeret bildirmeden iptal etti. Gerçek neden mi? ‘Tüm nükleer tesisleri ve kabiliyeti yok ettiğini’ iddia ediyor; ekibi bu palavrayı destekleyemeyeceklerini biliyor” dedi.

ABD’nin “Sığınak Delici” adı verilen devasa delici bombalarının, Fordow ve İsfahan gibi derin yeraltı korunaklarına sahip İran nükleer sahalarını tamamen yok edip edemeyeceği konusunda uzun süredir soru işaretleri bulunuyor.

Dikkat çekici şekilde, ABD İsfahan’ı bu bombalar yerine bir denizaltıdan fırlatılan Tomahawk füzeleriyle vurdu. Bunun nedeni, bombanın İsfahan’ın, Fordow’dan da derin olan alt katmanlarını başarıyla delip geçemeyeceği yönündeki anlayıştı.

Konuyla ilgili bilgi sahibi iki kaynağa göre, ABD’li yetkililer İran’ın ayrıca saldırıya uğramamış ve halen faal olan gizli nükleer tesisler de barındırdığına inanıyor.