03 Ekim 2024, Perşembe Gazete Oksijen
Haber Giriş: 03.10.2024 09:55 | Son Güncelleme: 03.10.2024 09:59

Petrolden nükleer sabotaja: İsrail'in misilleme seçenekleri

İran’ın balistik füzelerle İsrail’e saldırmasının ardından missileme bekleniyor. The Times’a göre IDF'nin karşılık vermek için geniş imkânları ve Orta Doğu'da çatışmadan kaçınmak için sayısız nedeni var
Petrolden nükleer sabotaja: İsrail'in misilleme seçenekleri

İran salı gecesi kilit hedeflere yönelik bir balistik füze salvosu gönderdiğinde İsrail'in sahip olduğu uyarı süresi on ila on iki dakikaydı. Füzelerin silolarından fırlatılıp İsrail'e ulaşması için geçen sürede milyonlarca İsrailli kapalı odalara ve bomba sığınaklarına kaçtı. İsrail İran'a karşılık verdiğinde İranlılar bu kadar şanslı olmayabilir. Tespit edilemeyen savaş uçaklarından ateşlenen güdümlü füzelerden, komutanları etkisiz hale getirebilecek önceden yerleştirilmiş bombalara ve hava savunma sistemlerinden kaçabilen intihar İHA’larına kadar İsrail'in elinde büyük bir cephanelik var. Asıl soru şu: Çatışmayı geri dönüşü olmayan bir noktaya tırmandırmaya ne kadar hazır?

İsrail'in İngiltere Büyükelçisi Tzipi Hotovely BBC Radio 4'ün Today programına verdiği demeçte İranlıların ‘yaptıkları için büyük bir bedel ödeyeceklerini, bunun İsrail'e bir daha ateş edemeyecekleri’ anlamına geldiğini söyledi. Ne demek istediğini ayrıntılı olarak açıklamadı, ancak yorumları İsrail'in intikam saldırılarının balistik füzelerin üretildiği yerlere odaklanabileceğini düşündürdü. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nde kara savaşları konusunda kıdemli araştırmacı olan Ben Barry, “Bu füze rampalarını yok edecekleri ya da komuta ve kontrol merkezleri çökertecekleri anlamına mı geliyor, bilmiyoruz” dedi.

Petrol sahaları

The Wall Street Journal'a konuşan Arap yetkililer, İsrail'in İran'ı saldırıya devam etmesi halinde nükleer ve petrol tesislerini doğrudan hedef alacağı konusunda uyardığını söyledi. Her iki seçenek de ciddi olarak değerlendirilecek ve bölgeyi topyekûn savaşa sürükleyebilecektir. İsrail'in İran'ın petrol sahalarını hedef alması halinde Tahran'ın buna ‘tüm bölgedeki rafinerileri ve petrol sahalarını ateşe vererek’ karşılık vereceğini söylediği iddia ediliyor. ABD'li bir düşünce kuruluşu olan Center for International Policy'den Sina Toossi X'te yaptığı açıklamada Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) bağlı çok sayıda İran yayın organının yanı sıra Telegram kanallarının Suudi Arabistan, Azerbaycan, Kuveyt, BAE ve Bahreyn'deki petrol sahalarının hedef alınmasına atıfta bulunan tehdidi bildirdiğini söyledi. Böyle bir hamle dünya genelinde petrol fiyatlarını yukarı çekecektir.

Bir başka ABD düşünce kuruluşu olan United Against Nuclear Iran'da Devrim Muhafızları araştırma direktörü olan Kasra Aarabi de İran'ın petrol endüstrisinin ‘rejimin ana can damarlarından biri’ olduğuna dikkat çekti. Hizbullah gibi vekillerinin finansmanı da dahil olmak üzere altyapısının büyük ölçüde buna bağlı olduğunu söyledi.

Askeri alanlar

İngiltere Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü'nde askeri bilimler direktörü olan Matthew Savill, yelpazenin alt ucunda İsrail'in İran içindeki füze savunma ve radar tesisleri gibi İran askeri hedeflerini vurabileceğini söyledi. Buna balistik füze üretimi için depolama ya da operasyon alanları da dahil olabilir. Ancak İran'ın vekillerinin ve ortaklarının zayıflığı nedeniyle caydırıcılığının azalması nedeniyle İsrail'in rejimi daha doğrudan vurmasını, örneğin Devrim Muhafızları'nın büyük tesislerini vurmasını isteyen bazı sesler olduğunu söyledi. Savill “İsrail'in İran'a verebileceği zararı vurgulamak için ölçek büyütülerek, petrol üretim tesisleri de dahil olmak üzere limanlar ya da İran altyapısı saldırıya uğrayabilir. En üst noktada ise üst düzey İranlı yetkililer ve İran'ın nükleer programı yer alabilir” dedi. Nisan ayında İran İsrail'e füze ve insansız hava araçlarıyla saldırdığında, İsrail İran'ın nükleer tesislerinden birinin yakınındaki bir havaalanında bulunan radar kulesine sembolik bir saldırıyla karşılık vermişti. Saldırı, İran'a ülkenin herhangi bir yerini vurabileceği ve başarılı olabileceği konusunda bir uyarı göndermek için tasarlanmıştı.

Nükleer tesisler

İsrail daha önce de İran'ın nükleer programını siber saldırılar ve suikastlar şeklinde sabotaj operasyonlarıyla hedef aldı. İran'ın nükleer tesislerine bombalar ve füzelerle ciddi zararlar verebilir, ancak ABD'nin yardımı olmadan en derinde gömülü olanları yok etmekte zorlanabilir. Savill, nükleer programa saldırmanın ‘zorlu’ olacağını ve İran'ın nükleer silah programını ilerletmenin ‘geriye kalan tek savunması’ olduğuna inanmasına yol açabileceğini açıkladı. Savill, İran'ın uranyum zenginleştirme hacmini ve saflığını, bir silah için yeterli zenginleştirmeye sahip olmanın sadece birkaç hafta alabileceği ölçüde genişlettiğini de sözlerine ekledi.