Yaz başında, yeşil enerjiyi daha rekabetçi kılan ve karbona dayalı eski teknolojilere göre maliyetini düşüren büyük teknolojik ilerlemelerin süreçteki katkısından bahsetmiştim. Daha bir süre, maliyetli eski tesislerde elektrik üretmek, yeni yeşil santraller kurmaktan ucuza gelebilir ama yeni enerji yatırımları için bu yeni durumun geçerli olduğu açık. İklim tartışması artık sadece etkileri azaltma maliyetinden ve bu maliyetin hakkaniyetli, siyaseten makul paylaşımından ibaret değil. Aksine, Nicholas Stern’ün G7’ye sunduğu raporda söylediği gibi, “Sıfır emisyonlara ve iklim konusunda dirençli bir dünyaya geçiş, çağımızın en büyük ekonomik, iş ve ticari fırsatını sunuyor.” Glasgow’daki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Zirvesi’ne (COP26) üç haftadan az bir süre kalmışken, yeşil enerjideki olumlu gelişmeler iyimserlik için haklı nedenler sunuyor. Ama ciddi bir şerh düşmek gerekiyor. Yeşil teknolojilerdeki son ilerlemeleri, emisyon azaltmanın küresel kamu malı (GPG) olma niteliğini azalttığı şeklinde yorumlamak kolaycılık olur. Bu küresel kamu malı atmosferde görülen, insan faaliyetine bağlı sera gazı yoğunluklarındaki azalmalarla ölçülüyor. “Azaltım” (mitigation) çabaları sonucu bu gazların daha az birikmesi, hala hakiki bir GPG olmayı sürdürüyor: Getirdiği yararlarda rekabet yok ve dışlayıcı da değil. Teknolojik değişimler bu gerçeği değiştirmiyor. GPG’ye yapılan “ilave” ise şu: Bir ülkenin kendi azaltımı sonucu toplam sera gazı konsantrasyonunu düşürmesi ile herhangi bir yerdeki belli bir azaltım miktarı aynı global faydayı sağlayacak. Aynı zamanda, yalnız başına yapılan bir azaltım hamlesinin net faydası ülkeden ülkeye değişecek. Geçmişte, teknolojik kısıtlar yüzünden GSYİH açısından net fayda hep negatifte kalıyordu. Şimdi ise birçok ülke için giderek pozitif hale geliyor; bu da yeşil dönüşümü gitgide daha uygulanabilir kılıyor.
Haber Giriş: 15.10.2021 04:30 | Son
Güncelleme: 16.02.2022 15:17
Popülist milliyetçiliğe karşı yeşil enternasyonalizm
31 Ekim’de başlayacak olan iklim zirvesi öncesinde bir makale yazan Kemal Derviş, “İklim etiği gençler arasında bir siyasi güç haline geldi” diyor: "Yeşil enternasyonalizm güçlenen bir denge unsuru olabilir"
Yaz başında, yeşil enerjiyi daha rekabetçi kılan ve karbona dayalı eski teknolojilere göre maliyetini düşüren büyük teknolojik ilerlemelerin süreçteki katkısından bahsetmiştim. Daha bir süre, maliyetli eski tesislerde elektrik üretmek, yeni yeşil santraller kurmaktan ucuza gelebilir ama yeni enerji yatırımları için bu yeni durumun geçerli olduğu açık. İklim tartışması artık sadece etkileri azaltma maliyetinden ve bu maliyetin hakkaniyetli, siyaseten makul paylaşımından ibaret değil. Aksine, Nicholas Stern’ün G7’ye sunduğu raporda söylediği gibi, “Sıfır emisyonlara ve iklim konusunda dirençli bir dünyaya geçiş, çağımızın en büyük ekonomik, iş ve ticari fırsatını sunuyor.” Glasgow’daki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Zirvesi’ne (COP26) üç haftadan az bir süre kalmışken, yeşil enerjideki olumlu gelişmeler iyimserlik için haklı nedenler sunuyor. Ama ciddi bir şerh düşmek gerekiyor. Yeşil teknolojilerdeki son ilerlemeleri, emisyon azaltmanın küresel kamu malı (GPG) olma niteliğini azalttığı şeklinde yorumlamak kolaycılık olur. Bu küresel kamu malı atmosferde görülen, insan faaliyetine bağlı sera gazı yoğunluklarındaki azalmalarla ölçülüyor. “Azaltım” (mitigation) çabaları sonucu bu gazların daha az birikmesi, hala hakiki bir GPG olmayı sürdürüyor: Getirdiği yararlarda rekabet yok ve dışlayıcı da değil. Teknolojik değişimler bu gerçeği değiştirmiyor. GPG’ye yapılan “ilave” ise şu: Bir ülkenin kendi azaltımı sonucu toplam sera gazı konsantrasyonunu düşürmesi ile herhangi bir yerdeki belli bir azaltım miktarı aynı global faydayı sağlayacak. Aynı zamanda, yalnız başına yapılan bir azaltım hamlesinin net faydası ülkeden ülkeye değişecek. Geçmişte, teknolojik kısıtlar yüzünden GSYİH açısından net fayda hep negatifte kalıyordu. Şimdi ise birçok ülke için giderek pozitif hale geliyor; bu da yeşil dönüşümü gitgide daha uygulanabilir kılıyor. 
