Rusya Dijital Kalkınma Bakanı Maksut Şadayev, yaz aylarında Putin ile yaptığı televizyon yayınına yansıyan görüşmede 90 milyondan fazla Rus’un WhatsApp gibi yabancı uygulamaları kullandığını, bu şirketlerin “Rus kullanıcılarına giderek daha yıkıcı davrandığını” söyledi.
Çözüm olarak ise “tamamen Rus yapımı bir mesajlaşma uygulaması” önerdi. Putin’in cevabı kısa oldu: “Bu son derece önemli.”
Birkaç hafta sonra Putin, “ulusal mesajlaşma” yasasını imzaladı ve bu statüyü, VKontakte (VK) tarafından geliştirilen ve Kremlin’e yakın çevrelerin doğrudan kontrolünde olan Max adlı uygulamaya verdi.
WhatsApp ve Telegram’a kısıtlamalar
Rusya’nın internet düzenleyicisi Roskomnadzor, geçtiğimiz ay WhatsApp ve Telegram’daki aramaları “kısmen kısıtladığını” duyurdu. Gerekçe olarak “aldatma, şantaj, sabotaj ve terör faaliyetlerinde kullanılması” gösterildi.
Bu adımlar, Rusya’nın Ukrayna işgalinden bu yana çevrimiçi özgürlüklere yönelik en sert müdahalelerden biri olarak değerlendiriliyor. Devlet aynı zamanda VPN kullanımını da hedef alıyor, “aşırılıkçı içeriklere” erişimi suç kapsamına alıyor ve göçmen işçilere konum takibi yapan bir uygulamayı zorunlu kılıyor.
Endişeler: Max, Truva atı
Dijital hak savunucuları, Max’in devlet için tam bir gözetim aracı olabileceği uyarısında bulunuyor. VK verilerine güvenlik birimlerinin sınırsız erişimi bulunuyor; ayrıca Max, WhatsApp ve Telegram’ın aksine uçtan uca şifreleme sunmuyor.
İnternet Koruma Derneği Başkanı Mihail Klimarev, “Max aslında bir Truva atı. VK’da paylaşılan içerikler yüzünden zaten çok sayıda insan ceza alıyor. Max’in farklı olacağına inanmak imkansız” dedi.
WeChat modeline benzetiliyor
VK, Max’in geliştirilmesine 2024’te başladı. Uygulama, Çin’in WeChat modeli örnek alınarak tasarlandı: mesajlaşmanın yanı sıra kamu hizmetleri ve bankacılık işlemleri tek platformda toplanıyor.
Devlet destekli yoğun bir tanıtım kampanyasıyla birlikte kullanıcı sayısı hızla arttı. Haziran başında 1 milyon olan kullanıcı sayısı bugün 30 milyona ulaştı. Devlet kurumları, okullar ve yerel yönetimler de resmi yazışmalarını Max üzerinden yapmaya başladı.
Kaynak: Gazete Oksijen
