Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş, 24 Şubat'ta üçüncü yılına girecek. Savaşın üçüncü yıl dönümüne kısa bir süre kala ABD öncülüğünde savaşa dair Rusya ile ikili görüşmeler de Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da gerçekleşti. Washington ve Moskova arasında Riyad'da yapılan görüşmeler hem masada bulunmayan savaşın bir diğer tarafı Ukrayna'dan hem de savaşın kendi topraklarına sıçramasından endişe eden Avrupa Birliği'nden (AB) tepki çekiyor.
Ukrayna'nın masada olmadığı sürece sunulacak hiçbir anlaşmayı tanımayacağını söylediği, AB'nin de Kiev için güvenlik garantileri istemini yinelediği sıralarda Riyad'daki temaslar devam ederken Kremlin'den bir açıklama geldi. Kremlin'den yapılan açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüşmeye hazır olduğunu açıkladı.
Rusya, aslında savaşın başından bu yana "müzakereye açık" olduğunu sık sık dile getiriyor. Ancak Moskova her ne kadar müzakerelere "açık" olduğunu söylese de bunun kendi istediği şartlar oluştuğunda mümkün olduğunu da ifade ediyor. Ukrayna ise herhangi bir anlaşma için güvenlik garantileri konusunda ısrar ediyor.
Peki taraflar ne istiyor?
Rusya: Rusya 2022'de Ukrayna'ya yönelik başlattığı savaşta ateşkesin ve barışın sağlanması için önce Belarus'ta ardından Türkiye'de müzakereler yürütmüştü.
İstanbul görüşmelerinde taraflar bir anlaşma taslağı metni üzerinde mutabakata ulaşsa da bir sonuç alınamamış ve çatışmalar devam etmişti. İstanbul'da yapılan bu müzakerelerden çıkan metnin prensip olarak temel alınmasını isteyen Rus tarafı, daha sonra sahadaki "yeni gerçeklikler" olarak adlandırdığı yasa dışı ilhak ettiği bölgeleri de şartları arasına koydu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen yıl haziran ayında Rus diplomatlarla yaptığı toplantıda Moskova'nın Kiev ile müzakere ve barış şartlarını açık ve net bir şekilde ilan etti. Buna göre, çatışmaların dondurulmasını değil nihai olarak sonlanması niyetini vurgulayan Moskova, yasa dışı ilhak ettiği Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson'un idari sınırlarından Ukrayna askerlerinin çekilmesini Kiev ile müzakerelere başlamak için şart koşuyor.
Rusya aynı zamanda Ukrayna'dan şunları da talep ediyor:
- Tarafsız, bağlantısız ve nükleer silahlardan arındırılmış bir statüye kavuşturulması
- Silahsızlandırılması,
- Nazilerden arındırılması,
- Ukrayna'daki Rusça konuşan vatandaşların hak, özgürlük ve çıkarlarının tam olarak güvenceye alınması,
- İlhak ettiği Kırım, Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson bölgelerinin Rusya'nın toprakları olarak tanınması,
- Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımların kaldırılması
Ukrayna: Ukrayna ise toprak bütünlüğü ve güvenlik garantilerini şart koşuyor. Kiev'in Moskova ile olası müzakerelerinde ülkenin toprak bütünlüğü ve egemenliğinin tam olarak sağlanmasının yanı sıra güvenlik garantileri taleplerinin ön plana çıkması bekleniyor.
Ukrayna, Rusya ile müzakerelere "güçlü pozisyonda" girmek istiyor. Kiev, müzakerelerin başında şart olarak, ABD Başkanı Trump ve Avrupa ülkelerinin çatışmaları durdurmak için ortak bir plan hazırlaması ve net güvenlik garantilerinin sağlanmasını talep ediyor.
