Sicilya açıklarında bir süperyatın batmasının ardından kaybolan yazılım milyoneri Mike Lynch, küresel bir teknoloji şirketi yaratan az sayıdaki İngiliz girişimci örneklerinden biri. Bu gerçek onun İngiltere'nin Bill Gates'i olarak tanımlanmasını zorunlu kılmış gibi görünse de gerçekte hikayesi Microsoft'un kurucusundan büyük ölçüde farklı.
Üç aydan kısa bir süre önce 59 yaşındaki Lynch, akciğer rahatsızlığı nedeniyle hapishanede ölmekten korkarken, 2011 yılında şirketi Autonomy'nin Silikon Vadisi devi Hewlett-Packard tarafından 11.1 milyar dolara satın alınmasıyla ilgili olarak ABD'de karşı karşıya kaldığı 15 dolandırıcılık suçlamasından aklandı. Lynch geçen ay Sunday Times'a verdiği demeçte “Hayatta kalmamı zorlaştıracak çeşitli tıbbi sorunlarım var. Eğer bu dava yanlış bir şekilde sonuçlansaydı, bu hayatımın sonu olurdu" diye konuştu.
İrlanda'da doğan Lynch, annesinin hemşire, babasının itfaiyeci olduğu Essex'teki Chelmsford yakınlarında büyüdü. Cambridge Üniversitesi'nde fizik, matematik ve biyokimya okudu ve sonunda adaptif örüntü tanıma konusunda uzmanlaştı. Doktora tezinin üniversite kütüphanesinde en çok okunan araştırmalardan biri olduğu biliniyor. Güvenlik güçleri için otomatik plaka, parmak izi ve yüz tanıma yazılımlarında uzmanlaşan bir tanesi de dahil olmak üzere birkaç erken teknoloji girişimini başlattıktan sonra 1996 yılında Autonomy'yi kurdu. Yazılım, şirketler tarafından devasa veri önbelleklerini analiz etmek için kullanıldı ve etkinliğini kısmen 18. yüzyıl istatistikçisi ve filozof Thomas Bayes tarafından geliştirilen bir istatistik teorisi olan Bayesian çıkarımına borçluydu. Pazartesi günü erken saatlerde şiddetli bir fırtına sırasında Sicilya açıklarında batan süperyatın adı Bayesian'dı.
Şirketinin yakaladığı büyük başarı
Autonomy neredeyse anında parlayan bir iş başarısıydı. Şirket 1998 yılında Brüksel'de halka açıldı ve dotcom patlamasıyla birlikte yaşanan hızlı büyüme, Autonomy'nin Londra Borsası'na taşınmasına ve İngiltere'de borsaya kote olan en büyük şirketlerin yer aldığı FTSE 100'e girmesine yol açtı. Lynch'in başarıları, başbakan olduğu dönemde David Cameron'a bilim danışmanlığı yapmasına ve BBC'de yönetici olmayan bir direktör olmasının yanı sıra 2006 yılında girişimciliğe hizmetlerinden dolayı Britanya İmparatorluk Nişanı almasına yol açtı. Ancak Autonomy, HP'yi 2011 yılında şirket için 11 milyar dolardan fazla ödeyecek kadar etkilemiş olsa da, ABD'li bilgi işlem devinin İngiltere'deki şirkette “ciddi muhasebe usulsüzlükleri” keşfettiğini söyleyerek satın alma işleminden 8,8 milyar dolar zarar etmesi yalnızca bir yıl sürdü.
Dolandırıcılık davası süreci
Lynch o tarihten bu yana itibarını etkin bir şekilde savunmakla meşguldü ve girişimcinin her zaman görevi kötüye kullanma iddialarını reddetmesine rağmen iddiaların mirasının etkileri devam etti. Autonomy'nin eski finans direktörü Sushovan Hussain, 2018 yılında HP anlaşmasıyla ilgili olarak dolandırıcılıktan suçlu bulunmasının ardından ABD'de beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Lynch, 2022 yılında HP tarafından İngiltere'de açılan ve işadamının Hussain üzerinde kontrol uyguladığı ve Autonomy'nin kurucusunun şirketinde gerçekleştiği iddia edilen hileli uygulamalardan haberdar olmamasının düşünülemeyeceği söylenen bir hukuk dolandırıcılığı davasını kaybetti.
Davaya bakan yüksek mahkeme yargıcı Justice Hildyard, HP'nin 4 milyar dolarlık tazminat talebini karara bağlayacaktı ve vermeyi planladığı miktarın çok daha düşük olacağını söylemişti. Lynch karara karşı temyize gitmeyi planladığını belirtmişti. Lynch'in yönettiği şirketlere kendi kişisel damgasını vurduğu ve James Bond'a olan tutkusunu tatmin ettiği söyleniyor. Konferans odalarına Dr No ve Goldfinger gibi Bond düşmanlarının isimlerinin verildiği ve Autonomy'nin atriyumunda 007'nin başyapıtı You Only Live Twice'a bir gönderme olarak bir pirana tankı bile bulunduğu bildiriliyor.
Lynch'in bu profesyonel portresi, kendisi hakkında kişisel olarak bilinenlerle biraz çelişiyor gibi görünüyor: Evli ve iki kız çocuğu olan Lynch'in boş zamanlarını model demiryolları inşa ederek ve koi sazanı yetiştirerek geçirdiği söyleniyor.
ABD'de beraat ettikten sonra, İngiltere ile ABD arasındaki suçluların iadesi anlaşmasında gördüğü dengesizliği ele almayı planladığını söylemişti. Lynch, “ABD'li bir savcının İngiltere'de yaşayan bir İngiliz vatandaşı üzerinde İngiltere polisinden daha fazla yetkiye sahip olması yanlış olmalı” dedi. Bayesian'dan kurtarıldığı bildirilen Lynch ve eşi Angela Bacares'in bu yılki Sunday Times Zenginler Listesi'nde 500 milyon sterlin değerinde olduğu söyleniyordu. Lynch'in 18 yaşındaki kızlarından birinin de yat battıktan sonra kaybolan dört İngiliz arasında olduğu düşünülüyor. İki Amerikalı ve bir Kanadalı da kayıp.
