Pazartesi günü, İspanyol siyasetinde öngörülemez şekilde ayakta kalan ve rakiplerinden, eleştirmenlerinden ve hasımlarından payına düşeni fazlasıyla almış bir lider olan Pedro Sánchez, başbakanlık görevine devam edip etmeyeceğini açıklayacak. Duyuru, sosyalist başbakanın sosyal medyada dört sayfalık bir açıklama yayınlayarak İspanya'yı şoke etmesinden beş gün sonra, siyasi ve medya muhalifleri tarafından kendisine ve eşine karşı sürdürülen 'operasyonun', geleceğini düşünürken haftanın geri kalanında kamu görevlerini iptal etmesine neden olduğunu söylemesinden sonra yapılacak.
"Tüm bunlara değer mi?"
Başbakanın açıklamasından saatler önce Madrid'deki bir mahkeme Sánchez'in eşi Begoña Gómez hakkında yolsuzluk suçu işlediği iddiasıyla ön soruşturma başlattığını açıkladı. Soruşturma, İspanya'nın demokratik çıkarlarına tehdit oluşturduğunu düşündüğü kişileri takip etmek için mahkemeleri kullanma konusunda uzun ve tanıdık bir geçmişe sahip olan ve aşırı sağcı bağlantıları olan Manos Limpias adlı grubun şikayeti üzerine başlatıldı. Başbakan paylaşımında, “Şimdi bu noktaya geldiğimize göre, kendime haklı olarak sorduğum soru şu: Tüm bunlara değer mi? Samimi olarak bilmiyorum. Durup düşünmem gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Sánchez eşinin masumiyetinde ısrar etti ve muhafazakar Halk Partisi (PP) ile aşırı sağcı Vox partisini, eşine saldırarak kişisel ve siyasi çöküşüne yol açmak amacıyla Manos Limpias ve medyanın düşmanca kesimleriyle işbirliği yapmakla açıkça suçladı. Sánchez'in danışmanlarıyla konuşmadan kendi kendine yazdığı anlaşılan açıklaması, müttefikleri tarafından son yıllarda eşine yönelik saldırılardan bıkmış bir adamın son çare olarak başvurduğu bir önlem olarak yorumlandı.
İddialar ağır
Sánchez, “Politikacıların da insanlar olduğunu çoğu zaman unutuyoruz. Karısına derinden aşık olan ve her gün ona atılan tüm çamurları görmenin çaresizliğiyle yaşamak zorunda olan bir adam olduğumu söylemekten hiç utanmıyorum" diye yazdı. Başbakanın kullandığı 'çamur' kelimesi kibar bir kelime seçimi olabilir. Çünkü sağcıların Gómez hakkında yaymaya çalıştıkları söylentiler arasında trans bir kadın olduğu, Fas'ta uyuşturucu kaçakçılığına karıştığı ve ailesinin bir fuhuş çetesi yönettiği yer alıyor.
Ortaya çıkan ses kayıtları
Cuma günü iki İspanyol gazetesi La Vanguardia ve ElDiario.es üst düzey bir PP bakanı ile İspanya'nın en yüksek profilli siyasetçilerinden bazılarını itibarsızlaştırmak için çalışmakla suçlanan eski bir polis müfettişi olan José Manuel Villarejo arasında 2014 yılında yapılan bir toplantının ses kayıtlarını ve deşifrelerini yayınladı. Kayıtlarda iki adam, Sánchez'i “siyasi olarak öldürmek” amacıyla Gómez'in babasına yönelik casusluk planlarını tartışıyor. Konuşma sırasında Villarejo ayrıca Manos Limpias'ın faaliyetlerini yönettiğinden de bahsediyor.
Sánchez, İspanyol siyasetinin kaba ve sert üslubuna alışkın. Ancak Bask ve Katalan milliyetçilerinin Kongre'deki desteğine olan güveni onu muhaliflerinin hakaretleri için kolay ve karşı konulmaz bir hedef haline getirdi. PP'nin eski lideri Pablo Casado, Sánchez'den hain, işgalci gibi kelimelerle bahsederek bir dizi kötüleyici tanımlama yaptı. Diğerleri de aynı derecede açık sözlü olmayı tercih ettiler. Bir yargıç Sánchez'i “etik sınırları olmayan bir psikopat” olarak nitelendirirken, Vox'un lideri Santiago Abascal, İspanyolların başbakanı “ayaklarından asılmış” olarak görmek isteyecekleri gün hakkında söylendi.
2018'de başbakan olduktan birkaç ay sonra Sánchez, PP tarafından nasıl görüldüğü konusunda şaka yaptı. Başbakan, “Benim İspanya'yı parçalamaya çalışan tehlikeli, aşırı solcu biri olduğumu düşündüğünüzü biliyorum,. Yaptığım her şeyin ve hükümetimin yaptığı her şeyin yasadışı, ahlaksız olduğunu biliyorum" dedi. Neredeyse altı yıl sonra, hava çok daha çirkin ve kahkahalar daha az.
Manos Limpias perşembe günü Gómez hakkındaki şikâyetinin yanlış medya haberlerine dayanıyor olabileceğini kabul etse de, aşırı muhafazakâr Hazte Oír (Kendini Duyur) grubu bir gün sonra nüfuz ticareti yaptığı iddiasıyla Gómez hakkında yeni bir suç duyurusunda bulundu. Başbakan'ın destekçileri, Sánchez'in açıklamasının, sadık bir koca olduğunun kanıtı olduğunda ısrar ediyor. Ancak bu sözler Sánchez'i melodram yapmakla ve mağduru oynamaya çalışmakla suçlayan PP'yi etkilemeyi başaramadı.
Sánchez gidecek mi? Güven oylamasına başvuracak mı? İspanya dokuz yıl içindeki altıncı genel seçim için Temmuz ayında sandık başına gidecek mi? gibi sorular pazartesi günü yapılacak açıklamaya kadar soru işareti olarak kalsa da kesin olan tek şey Sánchez'in özgörülemezliği.
Yolsuzluk batağına saplanmış bir başka PP hükümetini kolaylaştırmayı reddettiği için 2016 yılında kendi partisi tarafından düşürülen Sánchez, yedi ay sonra liderliği yeniden ele geçirdi ve ertesi yıl gensoru önergesi vererek bir hükümeti başarıyla düşüren ilk İspanyol parti lideri oldu. Sánchez'in 2019 tarihli anı kitabına Manual de resistencia (Direniş El Kitabı) adını vermesi boşuna değildi. Şimdi sorulması gereken soru, bölünmüş bir İspanya'da ve giderek daha zehirli bir hal alan siyasi atmosferde direnişin nafile mi yoksa hala değerli mi olduğu.
