Yaklaşık bir hafta boyunca Akdeniz'de batıya doğru bir yay çizerek birbiri ardına ülkeleri vuran Daniel Fırtınası, Libya'da liman kenti Derna'yı koruyan barajları patlatan eşi benzeri görülmemiş sellere neden oldu. En az 2 bin 300 kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. En az 10 bin kişi de kayıp. Reuters'a konuşan bir hükümet yetkilisi "Şehrin yüzde 25'inin yok olduğunu söylerken abartmıyorum" dedi.
"Deniz yüzeyi sıcaklıklarını yükseltti"
Şimdi fırtınanın nasıl bu kadar büyük bir etki yarattığı ve iklim değişikliğinin bir sonucu olarak Akdeniz'in hava düzeninde meydana gelen değişimin fırtınayı şiddetlendirip şiddetlendirmediği soruluyor. Bölge bu yaz ayları boyunca eşi benzeri görülmemiş bir sıcak hava dalgasından zaten etkilenmişti. Bilim insanları, sıcak hava dalgasının deniz yüzeyi sıcaklıklarını yükselttiğini ve bunun da Akdeniz tropik benzeri bir siklon oluşumunu teşvik etmiş olabileceğini söylüyor.
"Daha şiddetli hale getiriyor"
Leipzig Üniversitesi'nden iklim bilimci Dr. Karsten Haustein, "Daniel Fırtınası'nın daha şiddetli hale gelmesinde iklim değişikliğinin rolüne ilişkin resmi bir tespit henüz yapılmamış olsa da Akdeniz'de deniz yüzeyi sıcaklıklarının yaz boyunca ortalamanın oldukça üzerinde seyrettiğini söylemek yanlış olmaz" dedi. Haustein'ın söylediğine göre bu durum Daniel Fırtınası'nın oluşup Yunanistan ve ardından Libya'yı kasıp kavurması için geçerli bir durum. Haustein, "Suyun ısınması bu fırtınaları sadece yağış yoğunluğu açısından körüklemekle kalmıyor, aynı zamanda daha da şiddetli hale getiriyor" dedi.
Hazırlıklı değildi
Ancak uzmanlara göre patlayan barajlar da dahil olmak üzere altyapının zaten kötü durumda olduğu Derna'da meydana gelen yıkımın tek sorumlusu fırtınanın kendisi değil. Libya'nın şehirlerinin NATO donanması ve savaş uçakları tarafından bombalanmasının üzerinden on yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen petrol zengini ülke eski refahının gölgesinde kalmaya devam ediyor. Birçok yoksul ülke gibi Libya da Daniel'in getirdiği aşırı hava koşullarına hazır değildi.
Open Üniversitesi'nde çevre ve sistemler konusunda kıdemli öğretim görevlisi olan Dr. Kevin Collins, "Fırtınanın tek başına can kaybına neden olmadığını kabul etmek önemli. Bu aynı zamanda kısmen Libya'nın hava etkilerini tahmin etme konusundaki sınırlı becerisinin, sınırlı uyarı ve tahliye sistemlerinin, altyapı ve şehirler için planlama ve tasarım standartlarının bir fonksiyonu. İklimimiz değiştikçe, bu daha aşırı olay türlerini anlamak, planlamak ve bunlara uyum sağlamak tüm ülkelerdeki bireyler, işletmeler ve topluluklar tarafından yapılmalıdır" ifadelerini kullandı.
"Dünya ısındıkça yağışların yoğunluğu artacak"
Bristol Üniversitesi Cabot Çevre Enstitüsü'nde iklim bilimi profesörü olan Profesör Lizzie Kendon ise şunları söyledi: Dünya ısındıkça şiddetli yağışların yoğunluğunun artmasını bekliyoruz. Bu düzgün bir trend olarak gerçekleşmeyecek ve gözlemsel kayıtlarda benzeri görülmemiş aşırı olayların meydana gelmesini beklemeliyiz. Daniel Fırtınası, gelecekte giderek artmasını bekleyebileceğimiz yıkıcı sel olaylarının bir örneği ancak bu tür olaylar geçmişte olduğu gibi iklimin doğal değişkenliği nedeniyle de meydana gelebilir. Bu nedenle, herhangi bir aşırı olayı iklim değişikliğiyle ilişkilendirmeden önce dikkatli olunmalı.
