Rusya lideri Vladimir Putin'in ordusundan sızan video ve mesajlar, cephede savaşmak üzere gönderilen Rusların isyan ettiğini, kendi aralarında savaştığını, bodrum katlarında kilitli kaldıklarını ve bocalayan bir taarruzun kaosunda kaybolduklarını gösteriyor. Yeni seferber edilen askerler ölümle yüzleşme emirlerini reddediyorlar.
The Telegraph'ın haberine göre videolarda umutsuz olan askerlerin bazıları doğrudan Putin'e sesleniyor, bazılarıysa isyanlarını bastırmak için gönderilen Kremlin yetkililerine karşı koyuyor. Ayrıca iddialara göre bazı askerler, yetkililere karşı çıktıkları için bodruma kapatılıyor. Bu arada Rus ordusu, firar eden, kaçan ya da takımlarını bulmakta zorlanan tüm kayıp askerleri toplamak için yeni bir birim oluşturmak zorunda kaldı.
Rus medya kuruluşu Verstka'ya göre Şubat başından bu yana en az 16 farklı bölgeden askerler video mesajlar kaydederek komutanlarını kendilerini insan dalgası saldırılarında* kullanmaya çalışmakla suçladı. Askeri gözlemcilere göre Rusya'nın yetersiz eğitimli ve yetersiz silahlı askerlerden oluşan insan dalgalarını ateş hattına gönderme taktiği giderek yaygınlaşıyor.
*İnsan dalgası saldırısı, saldıran tarafın yakın dövüşe girerek savunmada olan tarafı istila etmek amacıyla düşman hattına, korumasız kalabalık birlikler gönderdiği piyade taktiğidir.
"Tek kullanımlık olduğumuzu söylüyorlar"
Askerlerin isyanına dair iddialar, çağrılar Ukrayna güçlerinin günde 590 ila bin arasında Rus kayıpları açıkladığı dönemde yayıldı. Rusya'nın uzun zamandır beklenen taarruzunun, küçük bir şehir olan Bakhmut'u ele geçirmeye yönelik zorlu bir savaşın ortasında büyük ölçüde durduğu düşünülüyor. Son zamanlarda askerlerden gelen en çarpıcı yardım çağrılarından biri, Doğu Sibirya'nın Irkutsk bölgesinden çağrılan bir gruptan geldi.
Bir asker, kendisinin ve yoldaşlarının işgal altındaki Donetsk bölgesine, görünüşte devriye gücü olarak gönderildiklerini ancak Avdiivka kasabasının dışında Ukrayna ordusunu bunaltan ve artık kötü bir şöhrete sahip olan insan dalgası saldırısına katılacaklarını öğrendiklerini söyledi. Asker, "Biz sadece katliam için gönderildik. Komutanlar yüzümüze tek kullanımlık askerler olduğumuzu ve eve dönmek için tek şansımızın çatışmada yaralanmak olduğunu söylüyorlar. Bizim hayatlarımızı umursamıyorlar. Biz yardım istiyoruz. Gidecek başka kimsemiz yok" diye konuştu.
2014'te Ukrayna'ya yapılan ilk Rus saldırısından bu yana Rus birliklerinin izini süren Conflict Intelligence Team'in başkanı Ruslan Leviev'e göre, tıpkı Ekim ve Kasım aylarında Rusya'nın Vuhledar ve Kreminna dışındaki saldırılarıyla gelen bir hoşnutsuzluk dalgası gibi, çok sayıda şikayetin Rusya'nın Avdiivka dışındaki saldırısıyla bağlantılı olması muhtemel. The Telegraph'a konuşan Leviev, "Bu hoşnutsuzluğun ne kadarının kamuoyuna açıklandığını bilmiyoruz ama bu videolar büyük olasılıkla Ukrayna ordusu tarafından yaygın olarak bildirilen insan dalgası saldırıları kullanımına işaret ediyor" dedi.
Askerler genellikle yüzlerini kar maskelerinin arkasına saklıyor ve kendilerine ya da ailelerine karşı ters bir tepki gelebileceğinden korktukları için gazetecilere nadiren konuşuyorlar. Yaygın olarak paylaşılan ve zifiri karanlıkta çekilen bir başka videoda, kamuflaj ceketini başına geçirmiş bir Rus'un elindeki bir kağıt parçasından, "Vladimir Putin, bu Irkutsk bölgesinden seferber edilen adamların bir ricası. Sizden komutanlarımızın yasadışı ve suç teşkil eden emirlerini araştırmanızı ve harekete geçmenizi istiyoruz" sözlerini okuyor. Ayrıca asker Putin'den kendisi gibi sivilleri ölüme göndermeyi bırakmasını istiyor.
1439'uncu alaydan gelen dört ricanın ardından, erkeklerin kadın akrabaları geçen hafta sonu umutsuz bir video kaydederek Putin'den, onları kurtarmalarını istedi. Videoda kadılar, "Komutanlar onları terk etti ve mevzilerini terk etmemelerini söyledi. Adamlarımız birkaç gündür aç ve susuz ama sürekli bombardıman altında hayatta kalmaya çalışıyorlar" sözlerini kullandı.
Buna karşılık Rusya Savunma Bakanlığı, İrkutsk'tan geldiğini ve hizmet etmeye hazır olduğunu söyleyen maskeli bir askerin videosunu yayınladı. İrkutsk medya kuruluşu People of Baikal, yerel sosyal medya gruplarında umutsuzca yalvaran erkeklerin akrabalarının izini sürmeyi başardı. Video kaydeden adamlardan birinin eşi, onu "Putin'e saygı duyan ve Ukrayna'da her şeyi doğru yaptığını düşünen bir vatansever" olarak nitelendirdi. Kadın, "Komutan onları katliam için gönderiyordu: İnsanlar atış poligonundaki gibi vurulup öldürülüyordu. Adamlar mayın tarlasında tek başlarınaydı, ne hava desteği ne de takviye vardı" dedi.
Kayıp asker kaosu
Kremlin yanlısı kaynaklardan bile Rus saflarında tam bir kargaşa yaşandığına dair haberler gelmeye devam ediyor. Rusya'nın en popüler savaş yanlısı Telegram kanallarından biri olan Rybar, bu hafta başında yayınladığı uzun bir yazıda ülke ordusunun kaybolan askerler sorunuyla karşı karşıya olduğunu itiraf etti. Bilinmeyen sayıda asker hastaneden taburcu olduktan ya da arkadaşlarını savaşta kaybettikten sonra cephe hattında dolaşarak birliklerini arıyor. "Bazen işler saçma bir hal alıyor: bir kişi haftalarca cephede dolaşıp birliğini bulmaya çalışırken aynı zamanda asker alma dairesi onu firari olarak listeliyor" diyen Rybar, bu durumu kaos ve ordu içindeki iletişim kopukluğuna bağlıyor. Savunma Bakanlığı da kayıp askerleri bir sonraki aşamada nereye göndereceklerini belirlemeden önce onları toplayacak özel birimler kurmak için çalışıyor.
Askere alınan mahkumlar da isyan etti
Son olarak, savaşmak üzere askere alınan Rus mahkumlar da isyan etmeye başladı. Medya kuruluşu Ostorozhno Novosti bu hafta başında, emirlere uymayı reddettikleri için ceza olarak Donetsk dışında bir bodruma atılan mahkumları gösterdiği iddia edilen bir video yayınladı. Adamlar 71 kişilik birliklerinden sadece 11 kişinin hayatta kaldığını söyledi. Kimliği açıklanmayan bir adam, "Savunma bakanlığı bizden haberdar ve sorumlu olmalı ama belki de hiçbir fikirleri yok" dedi.
İlk olarak, eski mahkum Yevgeny Prigozhin'in sahibi olduğu Wagner, Rus cezaevlerinde mahkumları işe almaya başladı ancak geçen yılın sonunda Rusya Savunma Bakanlığı'nın Wagner'i bir kenara iterek onun yerini aldığı açıklandı. Mahkum hakları grubu Russia Behind Bars'ın başkanı Olga Romanova The Telegraph'a yaptığı açıklamada "Ordunun bu insanlarla nasıl başa çıkacağı konusunda hiçbir fikri yok. 30'lu ve 40'lı yaşlarında, bazıları mükerrer suçlu, genellikle şiddet suçlarından hüküm giymiş, sosyal becerileri çok zayıf ve askeri disiplin hakkında belirsiz fikirleri olan bir grup mahkum hayal edebilirsiniz. Askeri üniversiteden yeni mezun olmuş genç bir subayı komutanları olarak alıyorlar" dedi.
"En azından yaşayacağım"
En umutsuz görülen videolardan birinde, 1004. alaydan seferber edilmiş askerler, patlak veren bir isyana müdahale etmek üzere memleketleri Kaliningrad'dan gönderilen bir komutanla karşı karşıya gelirken görülüyor. Arkadan görülen askerler, ziyarete gelen komutana et olarak kullanıldıklarını ve saldırıya geçmeyi reddettiklerini bağırıp durdular. Askerlerden biri "Neden orada savaşmalıyım? Ne için? Kim için? Bizi kesin bir ölüme gönderiyorlar. Git bizi hapse at! Kaç yıl? 5 mi, 7 mi, 10 mu? Umurumda değil. En azından yaşayacağım" diye bağırdı.
