Türkiye’deki deprem, iki tektonik levhanın yukarı ve aşağı hareket etmek yerine yatay olarak birbirinin yanında kaymasıyla meydana gelen bir doğrultu atılımlı depremdi. Bu durumda biri batıya, diğeri doğuya hareket ederek birbirini aşındırdı ve depreme neden oldu. Bu, şimdiye kadar karada meydana gelen en büyük doğrultu atımlı depremlerden biriydi ve sığ bir derinlikte ve yerleşim yerlerinin yakınında meydana geldiği için özellikle yıkıcı oldu.
ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’na göre, doğrultu atımlı depremler dikey kırıklar boyunca meydana gelir. Kırığın zıt taraflarındaki kaya blokları farklı yönlerde kayar. California’da Pasifik ve Kuzey Amerika tektonik plakaları arasındaki sınır boyunca yüzlerce mil uzanan San Andreas fayı, doğrultu atımlı bir faydır. Sismologlar, fay boyunca stres biriktiği için uzun süredir orada büyük bir deprem olacağı tahmininde bulunuyorlar.
62 millik kırılma
Doğrultu atımlı bir deprem, fayın üzerindeki bir bloğun göre aşağı doğru hareket ettiği alışıldık depremlerden farklıdır. Ters bir fayda, üstteki blok alttaki bloğun yukarısına ve üzerine hareket eder. Türkiye depremi, 2016'da orta İtalya'yı vuran ve 300 kişiyi öldüren felaketin 250 katı enerji açığa çıkardı. Anadolu ve Arap levhaları arasında 62 millik bir kırılma oldu.
Yüzeye yakın olduğu için etkileri feci oldu
20. yüzyılda, Doğu Anadolu Fayı, çok az büyük sismik aktivite göstermiştir. 1970'den beri bölgede 6.0'ın üzerinde sadece üç deprem kaydedildi. Sert kaya plakaları kayana kadar stres birikmişti. 1900 yılından bu yana, büyüklüğü 9.0'ın üzerindeki tüm depremler megathrust depremler olarak adlandırılmaktadır. Bunlar, özellikle bir tektonik plakanın diğerinin üzerinde kaydığı büyük bindirme depremlerdir. Türkiye depremi bir megathrust değildi ancak yalnızca 11 mil derinlikte meydana geldiği ve merkez üssü şehirlere yakın olduğu için etkileri feci oldu.
