Polonya’da 1 Haziran’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan ulusalcı tarihçi Karol Nawrocki, siyasi arenaya hızlı bir giriş yaptı. Seçim sonucu, eski Avrupa Konseyi Başkanı ve mevcut Başbakan Donald Tusk için önemli bir yenilgi anlamına geliyor.
Nawrocki, zaferinin ardından parlamentoda yapacağı konuşmayla göreve resmi olarak başlayacak. Varşova’da da yeni cumhurbaşkanına destek vermek amacıyla mitingler düzenlenmesi bekleniyor.
Seçim kampanyasında ABD Başkanı Donald Trump’tan destek alan Nawrocki, liberallerin adayı Rafal Trzaskowski’ye karşı çok küçük bir farkla üstünlük sağladı. Bu sonuç, AB ve NATO üyesi Polonya’daki siyasi kutuplaşmanın derinliğini bir kez daha gözler önüne serdi. Polonya, komşu Ukrayna’ya verdiği güçlü destekle bölgesel dengede önemli bir rol oynuyor.
Cumhurbaşkanları, yasama süreçlerinde veto yetkisine sahip olmakla birlikte, dış politika ve savunma alanlarında da önemli bir nüfusa sahip. Görevini devreden Andrzej Duda ile Başbakan Tusk arasında özellikle kürtaj yasasının gevşetilmesi konusunda sert görüş ayrılıkları yaşanmıştı.
Siyasi gerilim artabilir
Analistler, Nawrocki’nin önümüzdeki yıllarda, özellikle 2027’de yapılması planlanan parlamento seçimlerine doğru siyasi gerilimi artıracağını düşünüyor. Tusk, Nawrocki’nin “her fırsatta hükümeti rahatsız etmek için elinden geleni yapacağından” emin olduğunu söyledi ve hükümetinin “yıkılmasına izin vermeyeceğini” vurguladı.
Nawrocki ise Tusk hükümetini “demokratik Polonya tarihinin en kötüsü” olarak nitelendirerek sert eleştiriler yöneltti. Göreve gelir gelmez “aktif bir cumhurbaşkanı” olacağını ve hükümeti çeşitli yasa tasarılarıyla “harekete geçirmeyi” vaat etti. Sosyal medya üzerinden yayımladığı videoda ise görevinin “sevgili Polonya’mızın tarihindeki yeni bir sayfayı açacağını” belirterek “bir olalım” çağrısı yaptı.
Uzlaşma zorunlu
Hükümet parlamentoda çoğunluğa sahip olsa da, cumhurbaşkanı ve hükümet arasında bazı uzlaşmaların zorunlu olduğu yorumları yapılıyor. Katolik-Demokrat düşünce kuruluşu Klub Jagiellonski’den Piotr Trudnowski, “Yoğun çatışmalar çözüm yolu değil, iki tarafın da bunu anlaması gerekiyor” dedi.
Dış politikaya ne olacak?
Varşova Üniversitesi’nden France 24'e konuşan siyaset bilimci Ewa Marciniak, Nawrocki’nin dış politika alanında “deneyimsiz” olduğunu belirterek hükümetle iş birliği yapması gerektiğini vurguladı.
Nawrocki’nin seçim kampanyasında ABD ile güçlü bağların önemini ön plana çıkardığı, dış politikasını Trump ile olan yakın ilişkiler üzerine kuracağı tahmin ediliyor.
Ancak Ukrayna ile ilişkilerde değişim sinyalleri var. Nawrocki, kampanya döneminde Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı çıktı ve Ukrayna’nın Polonya’ya yaptığı yardımlara “minnet göstermemekle” eleştirdi. Trudnowski, Nawrocki’nin selefi kadar Ukrayna’ya sıcak bakmayacağını ifade etti.
“Polonya Önce, Polonyalılar Önce” sloganı altında ülkeye sığınan bir milyondan fazla Ukraynalı’nın bazı haklarına eleştirel yaklaşan Nawrocki, daha sert politikalar izleyeceğinin sinyalini verdi.
Zelenski’den ortaklık vurgusu
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Nawrocki’yi tebrik ederek iki ülke arasındaki yakın ilişkilerin önemini vurguladı. Zelenski, savaş halindeki Ukrayna’ya askeri ve insani yardımın önemli bir transit noktası olan Polonya’ya teşekkür etti.
Geçtiğimiz hafta telefonda görüşen Zelenski ve Nawrocki, karşılıklı ziyaretlerde bulunma ve “her iki ülke ile halklarımız için somut sonuçlar doğuracak iş birliği biçimleri” geliştirme konusunda anlaşmaya vardı. Zelenski, “Birlikte çalışma isteği ve Ukrayna’ya devam eden destek için teşekkür ederim” dedi.
Kaynak: Gazete Oksijen
