11 Şubat 2025, Salı Gazete Oksijen
Haber Giriş: 05.02.2025 10:26 | Son Güncelleme: 05.02.2025 21:48

Trump'ın Gazze planına tepkiler: Dünya orman kanununa doğru ilerliyor

İsrail Başbakanı Netanyahu ile Beyaz Saray'da bir araya gelen ABD Başkanı Trump'ın Gazze'yi "devralma" planı, tepkilere neden oldu
Trump'ın Gazze planına tepkiler: Dünya orman kanununa doğru ilerliyor

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, dün Beyaz Saray'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu ağırladı. İkinci döneminde Netanyahu ile ilk kez bir araya gelen Trump'ın gündeminde Gazze vardı. ABD Başkanının "ülkesinin Gazze'yi devralacağına" dair sözleri, büyük yankı uyandırdı. 

Netanyahu-Trump görüşmesinin ardından gerçekleşen basın toplantısındaki ifadelere tepki büyüyor. Birçok ülke Trump'ın Gazze konusundaki çıkışı ardından pozisyonlarını yineleyen açıklama yaparken, Beyaz Saray önünde de Filistin destekçileri görüşmeyi protesto etti.

Trump'ın tepki çeken ifadelerinin ardından ABD Dışişleri Bakanı da Gazze konusunda yaptığı açıklamasıyla tepkilerin merkezine oturdu. 

'Gazze'yi yeniden güzel yapmaya hazırız'

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio Salı günü yaptığı açıklamada Başkan Donald Trump'ın ABD'nin Gazze Şeridi'ni “devralma” planına Cumhuriyetçilerin seçim sloganıyla destek verdi. X'te “Gazze Hamas'tan KURTULMALI” diye yazan Rubio, ABD'nin “liderlik etmeye ve Gazze'yi yeniden güzelleştirmeye hazır olduğunu” da sözlerine ekledi.

Hamas: Absürt

Hamas yetkilisi Trump'ın Gazze sözlerini "absürt" olarak nitelendirdi. Reuters'a konuşan Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri Çarşamba günü yaptığı açıklamada ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi'ni devralmakla ilgili sözlerinin "gülünç" ve "saçma" olduğunu ifade etti. Ebu Zuhri, “Trump'ın Gazze'yi kontrol etme arzusuyla ilgili sözleri gülünç ve saçma" diyerek bu tür fikirlerin bölgedeki tansiyonu daha da yükseltebileceğini belirtti.

Hamas Siyasi Büro Üyesi İzzet er-Rişk ve Filistin Ulusal Girişim Hareketi Genel Sekreteri Mustafa el-Bergusi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'ye yönelik dile getirdiği planlarına tepki gösterdi. Rişk, yaptığı yazılı açıklamada, Gazze'nin herhangi bir tarafın keyfi olarak yönetebileceği bir alan olmadığını, aksine işgal altındaki Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın 'Gazze'yi kontrol etme' yönündeki açıklamalarının, Filistin ve bölge hakkında ‘derin bir cehalet ve kafa karışıklığını’ yansıttığını ifade eden Rişk, Filistin halkının haklarını temel almayan yaklaşımların kabul edilemez olduğunu, adil bir çözümün, “emlak tüccarı zihniyetiyle ve güç ile tahakküm mantığıyla değil, işgalin sona erdirilmesiyle” mümkün olabileceğini kaydetti.

FKÖ: Filistinlilerin anavatanlarından sürülmesine yönelik tüm çağrıları reddediyor

Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlilerin Mısır ya da Ürdün'e taşınmasını ve ABD'nin bölgenin “kontrolünü ele almasını” önermesinin ardından Filistinlilerin yerlerinden edilmesini içeren her türlü planı reddettiğini duyurdu.

AFP'nin haberine göre FKÖ Genel Sekreteri Hüseyin el-Şeyh, FKÖ'nün “Filistin halkının anavatanlarından sürülmesine yönelik tüm çağrıları reddettiğini teyit ettiğini” ve iki devletli çözüme desteğini yinelediğini söyledi.

Öte yandan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Trump'ın Gazze'yle ilgili açıklamalarını reddederek, "Bu çağrılar uluslararası hukukun ciddi bir ihlalidir ve Filistin devleti kurulmadan bölgede barış ve istikrar sağlanamaz" dedi.

Dışişleri Bakanı Fidan: Kabul edilemez

AA Editör Masası'na konuk olan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Trump'ın açıklamalarının ardından Gazze'de ateşkes ve Gazze'nin geleceğine ilişkin şunları söyledi:

"Gazze'de ateşkesin birinci aşaması bir şekilde ilerliyor, bir sessizlik var nadiren de olsa ölümle sonuçlanan saldırılar var İsrail tarafından. Halkın hayatını yeniden kurmasını sağlayacak yardım transferinde sorun var. İkinci aşamada ne yapılır buna bakacağız. Netanyahu'nun rehineleri aldıktan sonra savaşı yeniden başlatma girişimi olabilir. Ateşkese garantör olan ülkelerin içinde İsrail'e ağırlık koyabilecek tek ülke ABD. Gazze'nin boşaltılması kabul edilemez bir konu. Filistin meselesi tam da bu sebeple başladı. Trump'ın Gazze'yi boşaltma teklifi kabul edilemez, bu konunun tartışmaya açılması bile yanlış. Gazze'nin kendi halkını denklem dışı bırakmaya çalışan bütün inisiyatiflere karşıyız. Dünya orman kanuna doğru ilerliyor. 'Ben yapıyorum çünkü güçlüyüm' yaklaşımı kabul edilemez."

Çin'den Trump'a Gazze tepkisi

Çin, Trump'ın Gazze'yi "devralma" ve Filistinlileri komşu ülkelere yerleştirme planına karşı çıkarak, "Filistin'i Filistinlilerin yönetmesinden yana" olduğunu bildirdi. 

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Pekin'de düzenlenen basın toplantısında, "Filistin'i Filistinlilerin yönetmesinin savaş sonrası yönetimin temel ilkesi olması gerektiğine inanıyoruz." dedi.

Gazze'de halkın zorla yerinden edilmenin hedefi haline getirilmesine karşı olduklarını vurgulayan Sözcü Lin, "Umarız tüm taraflar ateşkesi fırsat olarak görerek savaş sonrası yönetimi, Filistin sorununu iki devlet temelinde çözecek doğru yola sokmak ve Orta Doğu'ya kalıcı barışı getirmek için kullanırlar." şeklinde konuştu.

Rusya'dan Gazze çıkışı

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “İsrail'in işgal altındaki Batı Şeria'nın kontrolünü tamamen ele geçirme planları ve Filistinlileri Gazze Şeridi'nden çıkarma girişimleri var” dedi ve “toplu cezalandırma politikası uygulamak Rusya'nın reddettiği bir yöntemdir” diye ekledi.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da Filistin meselesinin ancak iki devletli bir temelde çözülebileceğini belirterek, "Bunun tek seçenek olduğunu düşünüyoruz" dedi.

Suudi Arabistan: Bir Filistin devleti kurulmadan İsrail ile ilişki olmayacak

Suudi Arabistan, bir Filistin devleti kurulmadan İsrail ile ilişki kurmayacağını açıklayarak, ABD'nin Gazze Şeridi'ni "devralmak" istediğini söyleyen Başkan Donald Trump'ın "Riyad'ın bir Filistin devleti talep etmediği" iddiasıyla çelişti.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan'ın Filistinlileri topraklarından sürmeye yönelik her türlü girişimi reddettiğini ve Filistinlilere yönelik tutumunun müzakere edilemez olduğunu söyledi. Açıklamada Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın krallığın tutumunu hiçbir koşul altında yoruma izin vermeyecek şekilde 'açık ve net bir şekilde' teyit ettiği belirtildi.

Almanya

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Batı Şeria ve Doğu Kudüs gibi Gazze'nin de Filistinlilere ait olduğunu belirtti. Bakan Baerbock, yaptığı yazılı açıklamada, isim vermeden ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'ye ilişkin açıklamalarına tepki gösterdi.

Gazze'nin harabeye döndüğüne dikkati çeken Baerbock, "Aynı zamanda açık olan bir şey var. Gazze tıpkı Batı Şeria ve Doğu Kudüs gibi Filistinlilere aittir. Bu topraklar gelecekteki Filistin devletinin çıkış noktasını oluşturmaktadır. Filistinli sivil halkın Gazze'den sürgün edilmesi sadece kabul edilemez değil, aynı zamanda uluslararası hukuka aykırıdır." ifadelerini kullandı.

Baerbock, zorla yerinden etme girişiminin yeni acılara ve yeni nefretlere yol açacağı uyarısında da bulundu. G7, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletlerin, Gazze'deki sivil nüfusun sınır dışı edilmemesi ve Gazze'nin kalıcı olarak işgal edilmemesi gerektiğini en başından bu yana açıkça ifade ettiğini hatırlatan Baerbock, Filistinlilerin dahil olmadığı bir çözümün olamayacağını vurguladı. Baerbock, "Müzakere edilmiş iki devletli bir çözüm, Filistinlilerin ve İsraillilerin barış, güvenlik ve onur içinde yaşamalarını sağlayacak tek çözüm olmaya devam etmektedir. Bu, aynı zamanda bölgedeki Arap devletlerinin de net tutumudur" değerlendirmesini yaptı.

Fransa

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine yaptığı açıklamada, “Fransa, uluslararası hukukun ciddi bir ihlali, Filistinlilerin meşru isteklerine bir saldırı ve aynı zamanda iki devletli çözümün önünde büyük bir engel teşkil edecek ve yakın ortaklarımız Mısır ve Ürdün'ün yanı sıra tüm bölge için büyük bir istikrarsızlaştırıcı faktör olacak şekilde Gazze'deki Filistinli nüfusun zorla yerlerinden edilmesine karşı olduğunu yinelemektedir” dedi.

Lemoine, Gazze'nin geleceğinin gelecekteki bir Filistin devleti bağlamında olması ve üçüncü bir ülke tarafından kontrol edilmemesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

İngiltere

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy Filistinlilerin kendi vatanlarında bir gelecekleri olduğunu söyledi. Lammy, “İki devlet görmemiz gerektiğine dair inancımız her zaman net olmuştur. Filistinlilerin Gazze ve Batı Şeria'daki anavatanlarında yaşadıklarını ve geliştiklerini görmeliyiz” dedi.

İspanya: Gazze, Filistinli Gazzelilerin toprağıdır

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'yi "devralma" ve burada yaşayan Filistinlileri yerinden etme planına karşı olduğunu belirterek "Gazze, Filistinli Gazzelilerin toprağıdır" dedi. Başkent Madrid'de düzenlediği basın toplantısında konuşan Albares, Trump'ın Gazze'yi "devralma" ve burada yaşayan Filistinlileri, başta Mısır ve Ürdün olmak üzere komşu ülkelere yerleştirme planına karşı olduğunu söyledi.

Albares, "Bu konuda çok açık olmak istiyorum. Gazze, Filistinli Gazzelilerin toprağıdır. Filistinliler, Gazze'de kalmalıdırlar. Gazze, Filistin devletinin geleceğinin bir parçası olmalıdır. İspanya ve İspanyol halkı onları (Filistinlileri) destekleyecektir" diye konuştu. Filistin için geçerli olanın sadece iki devletli çözüm olduğunu yineleyen Albares, bunun İsrail devletinin refah ve güvenliğini de garanti edeceğini kaydetti.

Polonya

Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrzej Szejna, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlileri zorla yerinden etme planına ilişkin, "Filistinliler olmadan Filistin hakkında karar verilemez" dedi.

Szejna, Polonya olarak iki devletli çözümü uzun zamandır desteklediklerini dile getirerek Filistinle diplomatik ilişkiler sürdürdüklerine de dikkati çekti.

Avustralya'dan iki devletli çözüm vurgusu

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, hükümetinin Orta Doğu'da “hem İsraillilerin hem de Filistinlilerin barış ve güvenlik içinde yaşayabileceği” iki devletli bir çözümü desteklemeye devam ettiğini söyledi. Çarşamba günü Canberra'da gazetecilerin Trump'ın Gazze sözleriyle ilgili sorusu üzerine Albanese, “Ateşkesi destekledik, rehinelerin serbest bırakılmasını destekledik ve Gazze'ye yardım girmesini destekledik. Bu, Avustralya hükümetlerinin her zaman yaptığı şeyle, yani destek sağlamakla tutarlıdır" diye konuştu. 

Albanese, “Amerika Birleşik Devletleri Başkanı'nın açıklamaları hakkında yorum yapmayacağım. Bunu çok açık bir şekilde ifade ettim" dedi. 

'Kabul edilemez ve tehlikeli'

İskoçya Bölgesel Başbakanı John Swinney, Trump'ın Filistinlileri yerinden etme planına tepki gösterdi: "Gazze'de aylarca süren toplu cezalandırma ve 40 binden fazla kişinin ölümünden sonra, Filistinlilerin evlerinden çıkarılması yönündeki herhangi bir öneri kabul edilemez ve tehlikelidir"

İskoç lider, etnik temizliğin yapılmasına karşı çıkarak, sadece iki devletli çözümün kalıcı barışı getireceği değerlendirmesinde bulundu.

'Derin bir cehaleti yansıtıyor'

Slovenya Dışişleri Bakanı Tanja Fajon, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlileri zorla yerinden etme planına ilişkin, "Trump'ın açıklamaları Filistin tarihine ilişkin derin bir cehaleti yansıtıyor" dedi. 

Bölgenin "büyük bir şokla" güne uyandığını söyleyen Fajon, "(Trump'ın söylemleri) Bu açıklamalar Filistin tarihi ve bölgenin jeopolitik gerçekleri konusunda derin bir cehaleti yansıtıyor. Filistinliler Trump'ın bu açıklamalarını tamamen reddediyor" diye konuştu.

ABD içinde de tepkiler büyüyor

Demokrat senatör Chris Murphy ve birçok Demokrat, Trump'ın Gazze planını eleştirdi: “Aklını tamamen yitirmiş durumda. ABD'nin Gazze'yi işgali binlerce ABD askerinin katledilmesine ve Orta Doğu'da onlarca yıl sürecek bir savaşa yol açacaktır. Bu kötü bir şaka gibi.”

Demokrat temsilci Jake Auchincloss da öneriyi “pervasız ve mantıksız” olarak nitelendirdi. 

Bazı Cumhuriyetçiler de Trump'ın önerisiyle alay etti. Babası 1948 yılında İsrail güçleri tarafından evinden zorla çıkartılan eski bir Cumhuriyetçi Kongre üyesi olan Justin Amash, “Eğer ABD, kuzenlerim gibi Müslüman ve Hıristiyanları Gazze'den zorla çıkarmak için asker gönderirse, o zaman ABD sadece başka bir pervasız işgale saplanmakla kalmayacak, aynı zamanda etnik temizlik suçundan da suçlu bulunacaktır. Vicdan sahibi hiçbir Amerikalı bunu kabul etmemelidir" dedi. 

İsrailli aşırı sağcı bakanlardan Trump övgüleri

ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi'deki Filistinlilerin başka bir yere sürülmesi ve ABD'nin bölgeyi "devralacağı" açıklamasını, İsrailli bakanlar memnuniyetle karşıladı. 

Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Beyaz Saray'da çekilmiş fotoğrafına da yer verdiği paylaşımında, "Birlikte dünyayı daha yeniden harika yapacağız" yorumu yaptı

Enerji Bakanı Elo Cohen ise sosyal medya hesabından yaptığı yazılı açıklamada, açıklamaları nedeniyle Trumpa'a teşekkür etti. Trump'ın İran başta olmak üzere alacağı kararların Orta Doğu'nun "refaha kavuşmasını sağlayacağını" iddia eden Cohen, "İsrail devleti, Orta Doğu ve dünya için tarihi bir sabah" ifadesini kullandı.

Ulaştırma Bakanı Miri Regev ise Trump'ın kararlarıyla "dünyanın daha iyi bir yer haline geleceğini" ileri sürerek, “İki cesur lider (Trump ve Netanyahu) bir araya geldiğinde bu olur" yorumunda bulundu.

Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar ise "İsrail halkı için gerçekleştirdiği bu mucize nedeniyle Tanrı’ya şükürler olsun” cümlesine yer verdi.

ABD Başkanı Trump, dün yaptığı açıklamada Filistinlilerin Gazze'den ayrılmaktan başka seçeneklerinin olmadığını savunmuştu.