11 Mayıs 2025, Pazar Gazete Oksijen
Abone Ol Giriş yap
Haber Giriş: 21.01.2025 08:03 | Son Güncelleme: 21.01.2025 08:16

Başkanlığın ilk saatlerinde Trump'tan kararname fırtınası: Kongre baskıncılarına af, ABD'de doğanlara vatandaşlığa son

ABD Başkan Donald Trump yeminiyle beraber ikinci dönemine başlarken ilk gününde çok sayıda kararnameye imza attı. 6 Ocak Kongre Baskını'nı yapanların neredeyse tamamına af çıkardı, doğuştan vatandaşlık hakkını daraltmayı amaçlayan bir kararnameyi onayladı, DSÖ ve Paris İklim Anlaşması'ndan çekildi
Doug Mills / The New York Times
Doug Mills / The New York Times
A+ Yazı Boyutunu Büyüt A- Yazı Boyutunu Küçült

ABD Başkanı Donald Trump, yemin töreninin ardından söz verdiği üzere bir dizi kararnameye imza attı. ABD'nin 47'nci başkanı Capital One spor kompleksinde destekçileriyle bir araya geldi ve kritik önem taşıyan kararnameleri yürürlüğe koydu. Gece boyunca devam eden kararname fırtınasından öne çıkanlar şöyle:

6 Ocak isyancıları için af

ABD'nin 47'inci başkanı seçim kampanyaları sırasında dile getirdiği vaadini tutarak, 6 Ocak Kongre baskını olaylarına karışmakla suçlanarak yargılanması devam eden veya ceza almış yaklaşık 1600 kişi için af kararnamesi çıkardı.

6 Ocak olaylarıyla ilgili suçlanan kişiler için "bunlar rehine" diyen Trump, kararnameyi imzalarken "Açıkçası, bu geceden itibaren dışarı çıkmalarını umuyoruz, onlar da bunu bekliyor" dedi. 

 Doğuştan vatandaşlık hakkı iptal edildi

Trump, annesi babası vatandaş olmayıp ABD’de doğan çocuklara vatandaşlık hakkı tanıyan uygulamayı da imzaladığı başkanlık kararnamesi ile sonlandırdı.

İmza sırasında bir gazetecinin, Anayasa'nın 14. ek maddesindeki "ABD sınırları içinde doğan her kişi ABD vatandaşıdır" hükmünce bu kararnamenin yasal engellerle karşılaşabileceğini hatırlatması üzerine Trump, "Haklı olabilirsiniz ama bizim de itirazlara karşı iyi gerekçelerimiz var" cevabını verdi. 

Dünya Sağlık Örgütü'nden çıktı

Trump, ayrıca Birleşmiş Milletler kuruluşu olan Dünya Sağlık Örgütü'nden (DSÖ) ABD’nin çekilmesini öngören başkanlık kararnamesini imzaladı.

Başkanlık kararnamesinin metninde, ABD'nin çekilmesinin nedenleri olarak "örgütün Wuhan, Çin ve diğer küresel sağlık krizlerinden kaynaklanan Covid-19 salgınını kötü yönetmesi, acilen ihtiyaç duyulan reformları benimsememesi ve DSÖ üye devletlerinin uygunsuz siyasi etkisinden bağımsızlığını gösterememesi" gösterildi. 

Paris İklim Anlaşması’ndan tekrar çekildi

ABD Başkanı’nın imzaladığı kararnameler arasında Paris İklim Anlaşması'ndan çekilme kararnamesi ve anlaşmadan çekilindiğine dair Birleşmiş Milletlere iletilecek mektup da yer aldı. 

Hatırlanacağı gibi Trump ilk döneminde de bu anlaşmadan çekilmiş, ABD, Joe Biden yönetimindeyken tekrar anlaşmaya dahil olmuştu. İklim krizinin tam ortasında ABD tekrardan bu anlaşmadan çekilmiş oldu.

Hükümet Verimliliği Bakanlığı kuruldu

Donald Trump’ın imzaladığı kararname ile Elon Musk ve girişimci Vivek Ramaswamy'nin başında olacağı Hükümet Verimliliği Bakanlığı’nı (DOGE) kurdu. 

Güney sınırında acil durum 

Trump, ABD-Meksika sınırında ulusal acil durum ilan etti ve kendisine sınır duvarı inşası için federal fonları tek taraflı olarak açma ve potansiyel olarak sınıra ordu ile Ulusal Muhafız konuşlandırma yetkisi veren özel başkanlık yetkilerini devreye sokan kararnameyi de imzaladı.

TikTok yasağını 75 gün erteleme 

Başkan Donald Trump, TikTok'a yönelik yasağın uygulanmasını 75 gün ertelemek için bir kararname imzaladı; ancak yasa pazar günü yürürlüğe girdi. Bu nedenle kararnamenin geçerli olup olmayacağı belirsiz.

 İmzalanan kararnameler arasında ayrıca Trump’a federal çalışanları işten çıkarma konusunda daha fazla yetki vermek, ölüm cezası talep edilmesi için kapsamı genişletmek ve bazı suçlarda ölüm cezasının zorunlu olarak talebini sağlamak, "ulusal enerji acil durumu" ilan etmek yer alıyor. 

Beyaz Saray'a geçince Oval Ofis'te çok sayıda başka kararnameleri de imzalayacağını söyleyen Trump'ın imza koyduğu kararnamelerin devamı ise şöyle sıralanıyor:

- Biden dönemine ait 78 idari eylem, kararname ve genelgenin iptali

- Hükümetin kontrolü tamamen alınana kadar bürokratların daha fazla düzenleme yapmasını engellemeye yönelik düzenlemelerin durdurulması kararı

- Hükümetin tam kontrolü sağlanana ve ileriye dönük hedefler anlaşılana kadar, ordu ve diğer bazı istisnai kategoriler hariç tüm federal işe alımların dondurulması

- Yönetime fosil yakıtları teşvik etme ve yenilenebilir enerjiye desteğini çekme konusunda yeni yetkiler verme 

- Federal çalışanların derhal tam zamanlı fiziki olarak işlerine dönmeleri şartı

- Amerikalıların hayat pahalılığı krizini ele almak için federal hükümetteki her bakanlık ve kuruma yönelik talimat

- Federal hükümette ifade özgürlüğünün yeniden tesis edilmesini ve bundan böyle ifade özgürlüğünün hükümet tarafından sansürlenmesinin önlenmesine yönelik talimat

- Federal hükümette, önceki yönetimin siyasi muhaliflerine karşı hükümetin "silahlandırılmasına" son verilmesi yönünde talimat.