Uluslararası Atom Enerji Ajansı (UAEA) Zaporijya Nükleer Santrali ile ilgili temaslarına hız verdi. UAEK Başkanı Rafael Grossi, "Tüm taraflarla çok aktif ve yoğun bir şekilde görüşmeye devam ediyorum" dedi. Kunum tarafından yapılan son açıklamada ise "Devam eden müzakerelerin başarılı olması halinde Zaporijya misyonun önümüzdeki birkaç gün içinde gerçekleşmesinin beklendiği" kaydedildi.
"Endişe verici olaylar devam ediyor"
Birleşmiş Milletler (BM) Siyasi İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo da bugün UAEA'dan bir ekibin inceleme için Zaporijya'ya gönderilmek üzere hazırlandığını kaydetti. DiCarlo, sayısız çağrılara rağmen tesiste endişe verici olayların devam ettiğini söyleyerek "Bu tür olaylar devam ederse veya artarsa bir felaketle karşı karşıya kalabiliriz" dedi.
"Feci sonuçları olur"
Birliklerin derhal geri çekilmesi ve bölgenin silahsızlandırılması çağrısında bulunan DiCarlo, Rusya ve Ukrayna'ya, BM nükleer gözlemcilerinin tesise acil, güvenli ve sınırsız erişebilmesini sağlamaları çağrısı yaptı. DiCarlo, Zaporijya veya Ukrayna'daki diğer nükleer tesislerde ortaya çıkabilecek olası bir hasarın bütün bölge açısından "feci sonuçları" olacağını söyledi.
Olası kazayı önlemek için hızlı davranılmalı
Grossi, daha önce yaptığı açıklamada, Avrupa'nın en büyük nükleer tesisinin tamamen kontrolden çıktığını belirterek Moskova ve Kiev'e durumu istikrara kavuşturmak ve olası bir nükleer kazayı önlemek için uzmanların kompleksi ziyaret etmesine hızla izin vermeleri çağrısında bulunmuştu.
Avrupa'nın en büyük nükleer santrali
Ukrayna'nın güneydoğusundaki Zaporijya Nükleer Santrali, Avrupa'nın en büyük nükleer santrali konumunda bulunuyor. 6 nükleer reaktör bulunan ve 5 bin 700 megavatsaat elektrik üretim kapasitesine sahip santral, Ukrayna'daki toplam elektriğin yüzde 20'sini sağlıyor. Zaporijya Nükleer Santrali, 4 Mart'ta Ruslar tarafından ele geçirilmişti. Halihazırda Rus ordusu kontrolünde olan santralin çevresinde hava saldırıları yaşanıyor. Ukrayna ve Rusya bu saldırılar konusunda birbirini suçluyor.
Askeri operasyonun parçası olmamalı
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de geçtiğimiz günlerde konunun önemine dikkat çekti. Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı savaşın, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün ve BM Sözleşmesi'nin ihlali olduğunu belirterek, insanların uluslararası hukuka uygun bir barışa ihtiyacı olduğunu söyledi. Zaporijya Nükleer Santrali ve çevresinde ortaya çıkan durum hakkında "ciddi endişelerinin" olduğuna dikkati çeken Guterres, "Nükleer santralin fiziksel bütünlüğünü, emniyetini veya güvenliğini tehlikeye atabilecek her türlü eylemden kaçınmak için sağduyu hakim olmalı. Tesis herhangi bir askeri operasyonun parçası olarak kullanılmamalı. Bunun yerine, Zaporijya'yı tamamen sivil bir altyapı olarak yeniden kurmak ve bölgenin güvenliğini sağlamak için acilen anlaşmaya ihtiyaç var" dedi.
"Potansiyel bir hasar, intihardır"
Guterres, BM Sekreterliğinin, Ukrayna'da Kiev'den Zaporijya Nükleer Santrali'ne yapılacak herhangi bir IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu) misyonunu destekleyecek lojistik ve güvenlik kapasitesine sahip olduklarını değerlendirdiğini dile getirdi. BM Genel Sekreteri Guterres "Askeri teçhizat ve personel tesisten çekilmelidir. Bölgeye daha fazla kuvvet veya ekipman yerleştirilmesinden kaçınılmalıdır. Bölgenin silahsızlandırılması gerekiyor. Zaporijya’ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır" diye konuştu.
