Suudi Arabistan'daki müzakerelerin hazırlıkları hakkında bilgi veren yetkililer, Kiev'in, görüşmelerin ilerlemesinin Washington'un istihbarat paylaşımını ve silah tedarikini dondurma kararını geri almasını sağlayacağı umuduyla, uzun menzilli drone ve füze saldırıları ve Karadeniz'deki muharebe operasyonları için Rusya ile kısmi bir ateşkes önereceğini söyledi.
Ukraynalı müzakereciler, ABD'nin desteği olmadan geçen ilk günlerin, ülke askerlerinin geçen yıl Kursk bölgesinde ele geçirdikleri Rus topraklarından vazgeçmelerine yol açmasının ardından Pazartesi günü Suudi Arabistan'a gidiyor.
Ukraynalı bir yetkili Kiev'in kısa vadede ABD ile ilişkilerini düzeltmeye öncelik vereceğini belirtirken, iki Avrupalı yetkili de Kiev'in ateşkes görüşmelerinde ilerlemeyi askeri ve istihbarat yardımının yeniden başlatılması için bir karşılık olarak gördüğünü söyledi.
Zelenski'nin partisinden Ukraynalı bir milletvekili ve parlamentonun ulusal güvenlik komitesi üyesi olan Fedir Venislavski geçen hafta yaptığı açıklamada “Suudi Arabistan'da Ukraynalı ve ABD'li yetkililer arasında yapılacak müzakerelerin amacı özellikle yardımın yeniden başlatılması konusunda anlaşmaya varmak olacaktır” dedi.
Bir sözcü, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun görüşmeler için Pazartesi'den Çarşamba'ya kadar Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde olacağını ve amacının “Trump'ın Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirme hedefini ilerletmek” olduğunu söyledi.
Pazar günü Fox News'e yaptığı açıklamalarda Trump ikili görüşmelerden doğrudan bahsetmedi ancak Kiev ile yakında “değerli” bir maden anlaşması imzalanacağından emin olduğunu söyledi.
Geçen hafta Ukrayna'ya yardımı askıya aldıktan sonra yaptırımlarla tehdit ettiği Moskova'ya karşı nispeten yumuşak davrandığı yönündeki eleştirileri reddetti ve “Hiç kimse Rusya'ya karşı Donald Trump'tan daha sert olmadı” dedi.
ABD'nin Kiev üzerindeki baskısı Zelenski yönetimini 28 Şubat'ta Beyaz Saray'da yapılan ve felaketle sonuçlanan toplantının ardından tutumunu değiştirmeye zorladı.
Kiev'de yaşayan siyasi analist Volodymyr Fesenko “Taktikler değişti. Şimdi en önemli şey ABD ile ilişkileri normalleştirmek ve daha önce plan 'önce güvenlik garantileri almak' ve ardından ateşkes için bastırmaksa, şimdi bunun bu sırayla gerçekleşmeyeceği açık” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Trump Ukrayna'nın ateşkes istemediğini söylüyor, dolayısıyla bizim için amaç ABD'ye mümkün olduğunca çabuk hareket etmeye hazır olduğumuzu göstermek ve Rusya ile doğrudan müzakerelere başlamak”
Zelenski Perşembe günü Brüksel'de AB liderlerine yaptığı açıklamada, ABD ile maden kaynakları ve güvenlik garantileri konusunda daha ayrıntılı anlaşmaların önünü açacak genel bir çerçeve anlaşması yapmak istediğini söyledi.
Daha geniş kapsamlı bir anlaşma hava saldırılarının, deniz operasyonlarının, enerji ve diğer sivil altyapıya yönelik saldırıların durdurulmasıyla başlayacak.
İki taraf arasında güven tesis etmeye yönelik tedbirler olarak esir değişimi ve Rus yetkililer tarafından kaçırılan Ukraynalı çocukların iadesi ile devam edecek.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski, Pazartesi günü Veliaht Prens Muhammed bin Salman ile görüşmek üzere Suudi Arabistan'a uçacak ve Cidde görüşmeleri ertesi gün başlayacak.
Zelenski'nin ofisinin başkanı Andriy Yermak Ukrayna müzakere ekibine liderlik ederken, Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha, Savunma Bakanı Rustem Umerov ve Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Pavlo Palisa da müzakerelere katılacak.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Brüksel ve Kiev'in “birlikte çok ama çok yakın çalıştıklarını” söyledi. Avrupalı yetkililer, İngiltere ve Fransa'nın başını çektiği yaklaşık 20 ülkenin herhangi bir ateşkesin ardından Ukrayna'yı desteklemek üzere bir “istekliler koalisyonu” oluşturabileceklerini belirtirken, Trump şu ana kadar böyle bir güce ABD'nin desteğini taahhüt etmeyi reddetti.
ABD Başkanı geçen hafta Ukraynalı mevkidaşının savaşı sona erdirecek bir anlaşmanın hala çok uzakta olduğunu söylemesi üzerine öfkelendi. Trump daha sonra “Eğer birisi anlaşma yapmak istemiyorsa, o kişi çok uzun süre ortalıkta olmayacaktır” dedi.
Ancak görüşmeler öncesinde Ukraynalı mevkidaşlarıyla konuşan Avrupalı yetkililere göre Kiev, ABD'nin ateşkesin uygulanmasında bir şekilde rol almasından vazgeçmiş değil. Yetkililer bunun ateşkesin doğrulanması için ABD uydularının ya da sinyal istihbaratının kullanılmasını içerebileceğini ancak bunlarla sınırlı olmadığını belirtiyorlar.
NBC'nin haberine göre Pazar günü ABD'li yetkililer, Trump'ın yardım ve istihbarat paylaşımını sürdürmesi için maden anlaşmasının yeterli olmayacağını söyledi. Haberde ayrıca ABD Başkanı'nın Zelenski'den Rusya'ya toprak vermek gibi tavizler de dâhil olmak üzere barış görüşmeleri konusundaki tutumunu değiştirmesini ve Ukrayna'da seçimlere gitmesini, hatta devlet başkanlığından istifa etmesini istediği belirtildi.
Zelenski Cumartesi günü X platformunda “Ukrayna bu savaşın ilk saniyesinden itibaren barış arayışında” diye yazdı ve şöyle devam etti: “Gerçekçi teklifler masada. Önemli olan hızlı ve etkili bir şekilde hareket etmektir”
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova geçen hafta yaptığı açıklamada “nihai bir çözüm” olmadan bir tür mühletin kesinlikle kabul edilemez olduğunu söyledi.
