2023 Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü, Gezi Davası’nda müebbet hapis cezasına mahkum edilen iş insanı Osman Kavala’ya verildi. Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) tarafından 2013 yılından bu yana verilen ödülü bu yıl kazanan isim bugün Strasbourg’da düzenlenen törenle açıklandı. Ödülü kazanan ismi AKPM’nin Hollandalı başkanı Tiny Kox açıkladı.
AKPM Genel Kurulunda düzenlenen törene Osman Kavala adına eşi Ayşe Buğra Kavala katıldı. Ayşe Buğra Kavala, ödül töreninde eşi tarafından kaleme alınmış bir mektubu okudu. Kavala, mektubunda, "AİHM tarafından hakkında verilmiş ve derhal serbest bırakılmasına hükmeden kararlara rağmen, AİHM’nin otoritesini kuvvetlendirici ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin manevi ve nesnel gücünü sağlamlaştırıcı yeni olanak ve mekanizmalara ihtiyaç olduğunu" dile getirdi.
Bu yılki ödül için Osman Kavala dışında Justyna Wydrzynska (Polonya) ve Yevgeniy Zakharov (Ukrayna) finalist adaylar olarak belirlenmişti. Prag merkezli Vaclav Havel Library ve Charta 77 Vakfı ile işbirliği çerçevesinde 2013 yılından bu yana AKPM tarafından verilen ödül, bir diploma, bir plaket ve 60 bin euro'dan oluşuyor.
Ödül 2017 yılında, Gülen yapılanmasına üye olduğu gerekçesiyle yargılanan eski YARSAV başkanı Murat Arslan’a verilmiş, Ankara bu karara tepki göstererek Avrupa Konseyi bütçesine katkısını azaltmıştı.
Kavala bu hafta AKPM gündeminde
AKPM, 12 Ekim Perşembe günü "Osman Kavala’nın Derhal Serbest Bırakılması için Çağrı" başlığı altında özel bir genel kurul oturumu düzenleyecek. Oturum sonunda bir de karar tasarısı oylanacak. AKPM’nin bu kararda, AİHM’nin Kavala hakkında aldığı kararlarla ilgili infaz denetim sürecinin hızlandırılmasını talep etmesi bekleniyor. Bu süreç AİHM kararlarının infazının denetimini gerçekleştiren Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından yürütülüyor. Bakanlar Komitesi, Ankara’nın AİHM kararları gereği Kavala’yı serbest bırakmaması nedeniyle Türkiye’ye karşı ihlal süreci başlatmıştı.
Dışişleri Bakanlığı'ndan tepki
Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü’nün cezaevinde bulunan iş insanı Osman Kavala’ya verilmesine Dışişleri Bakanlığı’ndan tepki geldi. Türk Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şu sözlere yer verildi:
- Bu ödülün, demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü ilkelerinin rehberliğinde faaliyet göstermesi gereken Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) çatısı altında verilmesi, Avrupa Konseyi'nin insan hakları idealine yönelik müktesebatının ve bu ideal uğruna uzun yıllardır sarfedilen müşterek çabanın hiçe sayılması anlamına gelmektedir.
- Ödülün, hakkında kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunan bir kişiye verilmesi hukukun siyasileştirilmesine yönelik girişimlerin bir uzantısıdır.
- Ortak değerlerin korunmasına hizmet etmesi beklenen uluslararası kuruluşlar, bu tür siyasi gündem yaratma arayışlarına alet edilmemelidir.
- Yargı kararına saygısızlık oluşturan bu tasarrufla, AKPM'nin itibar ve inandırıcılığı ciddi şekilde zedelenmiştir.
