Reuters'ın haberine göre Devlet Başkanı Vladimir Putin, 23 yıllık iktidarının ilk ciddi meydan okumasıyla karşı karşıya kalırken, Rusya'nın bir asır önceki iç savaşına benzettiği silahlı bir isyanı bastırma sözü verdi.
Putin'in eski müttefiki Yevgeniy Prigojin tarafından yönetilen Wagner özel ordusunun savaşçıları, Rostov şehrini ele geçirip Moskova'ya doğru ilerliyor. Reuters, asker taşıyıcıların ve bir tank taşıyan açık kasa bir kamyonun Voronezh şehrinden geçerek Moskova'ya giden yolun yarısından fazlasını geçtiğini ve bir helikopterin üzerlerine ateş açtığını gördü. Ancak isyancıların otoyolda önemli bir direnişle karşılaştığına dair herhangi bir haber gelmedi.
Rus medyası Moskova'nın güney eteklerinde makineli tüfek mevzileri kuran küçük polis gruplarının fotoğraflarını yayınladı Başkentin güneyindeki Lipetsk bölgesindeki yetkililer bölge sakinlerine evlerinde kalmalarını söyledi.
Rusya'nın varlığı tehdit altında
Prigojin, adamlarının Ukrayna'daki savaşı berbat etmekle suçladığı yolsuz ve beceriksiz komutanları görevden almak için "adalet yürüyüşüne" çıktıklarını söylüyor. Kremlin'den yaptığı televizyon konuşmasında Putin, Rusya'nın varlığının tehdit altında olduğunu söyledi ve şu sözleri kaydetti:
"Halkımızın yaşamı ve güvenliği için, egemenliğimiz ve bağımsızlığımız için, bin yıllık geçmişe sahip bir devlet olan Rusya olarak kalma hakkı için savaşıyoruz. Bile bile ihanet yoluna giren, silahlı kalkışma hazırlığı yapan, şantaj ve terör yöntemlerine başvuran herkes kaçınılmaz cezasını çekecek, hem hukuka hem de halkımıza hesap verecektir"
Meydan okuyan Prigojin kendisinin ve adamlarının teslim olmaya niyetleri olmadığını söyledi.
Putin ihanetten bahsederek hata yapıyor
Prigojin ise yaptığı açıklamada "Putin vatana ihanetten bahsederek büyük bir hata yapıyor. Bizler anavatanımızın vatanseverleriyiz, onun için savaştık ve savaşıyoruz" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Ülkenin yolsuzluk, aldatma ve bürokrasi içinde yaşamaya devam etmesini istemiyoruz"
Wagner'ın başındaki isim olan Prigojin, Ukrayna'daki savaştan kesinlikle memnun değil ve gelişmeleri "rezalet" olarak nitelendiriyor. Ancak bu tanımlamasının nedeni Rus ordusunun Ukrayna'daki şehirleri yok etmesi veya savaş suçları işlemesi değil. Prigojin, orduyu ve liderliği yeterince iyi savaşmadıkları için eleştiriyor.
Rostov'u tek kurşun atmadan ele geçirdik
Özel ordusu Ukrayna'da en kanlı çatışmalara girmiş olan Prigojin, üst rütbeli subaylarla aylarca kavga etmiş olsa da, Rusya'nın Güney Askeri Bölgesi'nin Rostov'daki karargahını tek kurşun atmadan ele geçirdiğini söyledi.
Rusya'nın tüm işgal gücü için ana lojistik merkez olarak hizmet veren Rostov'da, zırhlı araçlar ve savaş tankları içindeki Wagner savaşçıları mevzilenirken, halk sakin bir şekilde dolaşıyor ve cep telefonlarıyla çekim yapıyordu.
Moskova'da güvenlik önlemleri
Moskova'da sokaklarda güvenlik önlemleri arttırıldı. Kızıl Meydan metal bariyerlerle kapatıldı. Prigojin gece boyunca gönderdiği bir dizi mesajda Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'un Rostov'a gelerek kendisini görmelerini talep etti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile telefonda görüştü. Bakanlıktan yapılan bilgilendirmeye göre, Fidan, ABD'li mevkidaşı Blinken ile Rusya'daki gelişmeler ve bölgesel meseleleri ele aldı.
Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, Wagner isyanının olası yansımalarına hazırlanırken, Pazartesi gününü şehir genelinde tatil ilan etti ve insanlardan şehirdeki hareketlerini kısıtlamalarını, gerekmedikçe evlerinden uzaklaşmamalarını istedi. Daha önce Rus yetkililer Moskova şehri, Moskova bölgesi ve güneydeki Voronej bölgesinde bir "terörle mücadele operasyonu" başlattıklarını duyurmuşlardı.
Yetkililer, Moskova bölgesinin 1 Temmuz'a kadar tüm kitlesel açık hava etkinliklerini askıya aldığını da duyurdu.
Moskova sınırına hendekler açılıyor
Ancak güvenlik önlemleri bunlarla sınırlı değil. BBC'nin haberine göre Moskova'ya sınırı olan bölgelerin yetkilileri, Wagner Grubu'nun Rusya'nın başkentine yaklaşmasını yavaşlatmak için yolları kapatırken, daha kritik olan bazı bölgelerde yollara hendekler açılıyor.
Yevgeniy Prigojin, Rusya'nın FSB güvenlik servisi tarafından ofislerinden birine yapılan baskınlar sırasında büyük miktarda nakit paralarına el koyduklarını paylaştı.
Batılı ülkeler gelişmeleri yakından izliyor
Batılı ülkeler nükleer silah sahibi Rusya'daki durumu yakından takip ettiklerini açıkladı. Beyaz Saray, Başkan Joe Biden'ın gelişmelerle ilgili bilgilendirildiğini söyledi. İngiltere Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Bu, Rus devletine yönelik son zamanlardaki en önemli meydan okumayı temsil ediyor" denildi ve şu açıklama yapıldı:
"Önümüzdeki saatlerde, Rusya'nın güvenlik güçlerinin ve özellikle de Rus Ulusal Muhafızlarının sadakati, bu krizin nasıl sonuçlanacağı konusunda kilit rol oynayacaktır"
İsyan Ukrayna işgalinin kaderini değiştirebilir
Putin'in iktidarı elinde tutması, Rusya ordusunun büyük bir kısmının güney ve doğu Ukrayna'daki cephede konuşlandığı bir dönemde paralı askerlerle mücadele etmek için yeterli sayıda sadık asker toplayıp toplayamayacağına bağlı olabilir.
Ayaklanma aynı zamanda Rusya'nın Ukrayna'daki işgal gücünü de darmadağın etme riski taşıyor, zira Kiev geçen yıl Şubat ayında savaşın başlamasından bu yana en güçlü karşı saldırısını başlatıyor.
Hollanda, vatandaşlarını Wagner grubunun Rus yönetimine isyanı nedeniyle Rusya'nın özellikle Ukrayna sınırındaki kentlerine gitmemeleri konusunda uyardı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy yaptığı açıklamada "Rusya'nın zayıflığı ortada. Tam ölçekli bir zayıflık" derken sözlerine şöyle devam etti: "Rusya askerlerini ve paralı askerlerini topraklarımızda tutmaya devam ettikçe, daha sonra kendisi için daha fazla kaos, acı ve sorun yaratacaktır"
Wagner'in kaç askeri var?
Prigojin'in Cuma günü verdiği rakamlara göre grubun yaklaşık 25 bin askeri olduğu tahmin ediliyor. Ocak ayında Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı Wagner Grubu'nun en yüksek 50 bin askere komuta ettiğini tahmin ediyordu; ancak bunların yaklaşık 20 binin Ukrayna'da savaşırken öldüğü kaydedildi.
Rostov'da Wagner grubu savaşçıları sokaklarda
Rusya'nın başkenti Moskova, Rostov ve Voronej bölgelerinde Wagner krizi nedeniyle "terörle mücadele operasyonu" rejimi ilan edildi. Rostov-on-Don kentinde Wagner grubu savaşçıları zırhlı araçlar ve tanklarla sokaklarda görüntülendi.
Rus medyası gelişmeleri nasıl görüyor?
Rus devlet televizyon kanalları, Wagner ile ilgili gelişmeleri sınırlı da olsa bazı özel haber bültenlerinde yer verirken büyük ölçüde normal hafta sonu programlarını sürdürdü. Bu sabah Devlet Başkanı Putin'in ulusa sesleniş konuşması tüm televizyon kanallarında gösterildi.
Kanallar Yevgeniy Prigojin'i ayaklanmanın arkasındaki ana suçlu olarak tanımladı, ancak Wagner liderini göstermedi ya da doğrudan ondan alıntı yapmadı. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde önemli bir figür olmasına rağmen Prigojin Rus televizyon izleyicileri için tanıdık bir yüz değil.
Wagner paralı asker grubu devlet kanallarında sık sık övülürken, Prigojin'in kendisinden 24 Şubat 2022'den bu yana neredeyse hiç bahsedilmedi. Rossiya 1'deki bir muhabir, Wagner güçlerinin işgal ettiklerini söyledikleri Rostov-on-Don'da her şeyin sakin olduğunu ve şehrin sessiz olmasına rağmen günlük hayatın normal bir şekilde devam ettiğini iddia etti.
