İran'ın İsrail'e yönelik insansız hava aracı ve füze saldırısının bertaraf edilmesi hava savunma sistemlerinin ne kadar başarılı olduğunun ortaya çıkmasını sağladı. Aynı zamanda da bu tür saldırıları önleyebilecek silahların yetersiz olduğunu hatırlattı. Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler, Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaş, Asya-Pasifik bölgesindeki gerginliklere ilişkin endişeler ve Orta Doğu'da yeniden alevlenen çatışmaların da etkisiyle son yıllarda hava savunma sistemlerini güçlendirmek için harekete geçti. Ancak hava savunma sistemi üreten şirketler artan talebi karşılamakta zorlanırken, teknoloji sipariş eden ülkeler de uzun bekleme süreleri ve yüksek maliyetlerle boğuşuyor.
Vurdukları hedeflerden daha pahalıya mal oluyorlar
Yıllarca yetersiz yatırım yapılmasının ardından, füzeler için küresel bir mücadele, bazı hava savunma sistemlerinin teslim edilmesinin yaklaşık iki yıl veya daha fazla sürmesi anlamına geliyor. Roket motorları gibi bazı bileşenlerin eksikliği de bu gecikmeye katkıda bulunuyor. Hava savunma sistemlerinin ve ateşledikleri füzelerin yapımı genellikle uzun zaman alır ve özellikle de insansız hava araçları söz konusu olduğunda, genellikle vurmayı amaçladıkları hedeflerden çok daha pahalıya mal olurlar. Küçük otonom insansız hava araçlarından oluşan saldırı potansiyeli, günümüz ekipmanları için daha fazla zorluk teşkil ediyor. Bu tehditleri ele alacak yeni teknolojiler ise halen geliştirilme aşamasında.
İran'ın saldırısında ABD'li üst düzey yetkililer, İsraillilerin balistik füzelerin çoğunu Arrow hava savunma sistemlerini kullanarak önlediğini söyledi. Yaklaşık dört ila altı füze ABD destroyerleri tarafından vuruldu ve bir tanesi de ABD Patriot hava savunma bataryası tarafından etkisiz hale getirildi. Uzmanlara göre İsrail müttefikleri olmadan Ukrayna'nın Rusya ile gerçekleştirdiği saldırılar gibi bir durumla karşılaşırsa zor bir duruma düşecek.
Patriotların uzun bir bekleme listesi var
Ukrayna son birkaç yıldır 2,000'den fazla balistik, seyir ve diğer füze türünün yanı sıra binlerce insansız hava aracını engellemek için büyük ölçüde Batı tarafından sağlanan ekipmana güveniyor. Ancak Kiev'in füzeleri tükendikçe savunma oranları da düşüyor. Batı'nın ise Ukrayna'ya verecek büyük miktarda füzesi ve savunma sistemi kalmadı. Balistik füzeleri imha etmek üzere tasarlanan Patriotlar için şimdiden uzun bir bekleme listesi var. Örneğin, İsviçre 2022 yılında beş Patriot bataryası sipariş etti, ancak hükümet ilkinin gelmesinin altı yıl, faaliyete geçmesinin ise bir yıl alacağını söyledi.
Bu sistemler ucuz da değil: Her biri 32 füzeyle donatılabilen Patriot bataryalarının maliyeti yaklaşık 1 milyar dolar. Batılı yetkililer, daha ucuz insansız hava araçlarını milyon dolarlık füzelerle vurmak zorunda kaldıkça maliyetlerin artacağından ve düşmanların bu insansız hava araçlarından oluşan ordular kullanması halinde masrafların artacağından endişe ediyor. İsrail'in İran'ın saldırısını sadece yarısını durdurabilmesinin maliyeti 550 milyon dolardan fazlaydı.
Pentagon drone sistemlerinin artırılmasını istiyor
Rusya, Ukrayna'nın hava savunma füzelerini boşa çıkarmak için Ukrayna şehirlerine uzun menzilli insansız hava araçları ateşleyerek bu stratejiyi zaten uyguluyor. Pentagon yetkilileri, sadece binlerce dolara mal olan bir şeyi düşürmek için milyonlarca dolarlık füzeleri ateşlemenin sürdürülebilir olmadığını kabul ederek karşı drone savunma sistemi üretiminin artırılmasını istiyor. Anduril Industries'in baş strateji sorumlusu Chris Brose "Ucuz savunma araçlarınız yoksa ucuz drone'ları yok edemezsiniz" diyor.
Ucuz İHA saldırılarına henüz çözüm yok
ABD kuvvetleri kendi gemilerini ve Kızıldeniz'deki ticari gemileri korumak için büyük ölçüde gemi tabanlı Aegis füze savunma sistemine ve gelen insansız hava araçlarını patlatmak için makineli tüfek kullanan Phalanx sistemine güveniyor. Askeri ve endüstri yetkilileri, ucuz ve otonom insansız hava araçları sürüsüne karşı koyacak iyi bir teknik çözümün henüz bulunmadığını söylüyor.
ABD ve İsrail şu anda özel şirketler tarafından geliştirilen ve güçleri olduğu sürece ateş etmeye devam edebilen mikrodalga ve lazerli karşı drone sistemlerini test ediyor. Bu da teorik olarak sistemin bir insansız hava aracı ordusunun cephanesi bitmeden imha etmesine yardımcı olacaktır.
İzin gelirse Orta Doğu'ya sürebilir
Yüksek güçlü mikrodalga silahlar konusunda uzmanlaşmış Amerikalı bir girişim olan Epirus, ABD Ordusu'nun onay vermesi halinde sistemlerinden bazılarını yaza kadar, 10 tanesini de yıl sonuna kadar Orta Doğu'da sahaya sürebileceğini söyledi.
ABD'nin en büyük savunma şirketlerinden biri olan RTX'in Raytheon birimi yüksek güçlü mikrodalga karşı drone sistemleri için bir ABD askeri sözleşmesine sahip. İlk prototiplerin gelecek yıl teslim edilmesi planlanıyor. Bu yeni sistemler savaşta test edilmedi ve menzilleri sınırlı. Ancak teknolojinin savunucuları drone ordularına karşı en iyi savunmayı sunduklarını söylüyor.
