Ukraynalı askerler Maria Andreeva'nın Rusya'nın Kursk bölgesindeki köyünü ele geçirdikten sonra ailesi rahatsız edici bir haber aldı. Bölgeden kaçan bir akrabalarının söylediğine göre, emekli tarım işçisi Ukraynalı askerler tarafından infaz edildi. Ruslar işgal ettikleri komşularından böyle bir vahşet beklemeleri konusunda uyarıldılar. Ardından Andreeva'nın Norveç'te yaşayan kızları internette viral olan bir video gördü: Videoda anneleri Ukraynalı askerlerden içinde birkaç şişe su bulunan bir yardım paketi alıyordu. Kızları askerlerle internet üzerinden irtibata geçerek annelerini tahliye etmeleri için yardım istediler. Askerler de bunu yerine getirerek annelerini sınırdan Ukrayna'ya geçirdiler.
Pazarlık kozu olarak kullanacak
Yoksul 76 yaşındaki kadının geçen ay gerçekleşen tahliyesinin hikayesi, Ukrayna'nın 2 buçuk yıllık savaşta yeni bir rol denemesine bir bakış sunuyor: İşgalçi. Kiev geçen ay Kursk bölgesine girdiğinden bu yana 100'den fazla Rus kasaba ve köyünü ele geçirdi. Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy geçen hafta NBC News'e verdiği demeçte Ukrayna'nın bölgeyi sonsuza kadar elinde tutmak istemediğini ancak güçlerinin savaşı sona erdirmek için gelecekte yapılacak görüşmelerde bir pazarlık kozu olarak şimdilik işgal edeceğini söyledi.
Rusya savaş suçu işlendiğini iddia ediyor
Bölgedeki hakimiyeti ikinci ayına giren Ukrayna, Rusya'nın işgalini, Moskova'nın belgelenmiş hırsızlık, infaz ve sivillere işkence kampanyasından ve işgal altındaki Ukrayna'dan binlerce çocuğun sınır dışı edilmesinden ayırmak için çaba sarf ettiğini söylüyor. Zelenskiy bölgeye bir askeri komutan atadı ve kuvvetlerinin insani yasalara uyduğunu söyledi. Zelensky geçen hafta Kiev'de düzenlediği basın toplantısında “Yağma ve tecavüzle bize savaşı getirenler gibi olmamak bizim için çok önemli. Çünkü biz insan gibi davranıyoruz" dedi.
Rus yetkililer ve devlet televizyonu Ukrayna'nın işlediği iddia edilen savaş suçlarına ilişkin haberleri herhangi bir kanıt sunmadan paylaşırken, Andreeva'nın infazına benzer yanlış söylentiler sosyal medyada her gün yayılıyor. Kursk'un Ukrayna işgali altındaki bölgelerine girebilenler sadece askerler ve Kiev ordusunun bölgeye kadar eşlik ettiği az sayıdaki gazeteciden oluşuyor ki bu gazetecilerden bazıları hakkında uluslararası kabul görmüş bir sınırı yasadışı yollardan geçtikleri gerekçesiyle Moskova tarafından tutuklama kararı çıkarılmış durumda. Erişimin sınırlı olması oradaki durumu değerlendirmeyi zorlaştırıyor.
Ukrayna televizyonu işgal altındaki kasabalardan, gönüllülerin kalan birkaç bin kişiye yiyecek ve su dağıttığını gösteren haberler yayınladı. Kasaba meydanında bulunan ve Ukrayna güçleri tarafından kaldırılan bir Lenin heykelinin üstüne, yıllardır derin Rus sansürü altında yaşayan yerel halkın gözü önünde, Rusya'nın Ukrayna şehirlerini yıktığını gösteren posterler yapıştırıldı.
Cephe hattının Rus kontrolündeki tarafında yer alan Kursk bölgesi köylerinde, Rus askerlerinin bir telefon mağazası ve mal deposunu yağmaladığını gösteren kamera görüntüleri yerel medyada yer aldıktan sonra Rus kamuoyunun önde gelen isimleri tarafından kınandı. Popüler bir blog yazarı ve Kursk bölge valisinin danışmanı olan Roman Alekhin, “Askeri üniforma giyen ve yağmacılık yapan tüm aptallar: Siz tam bir pisliksiniz ve sizin için tek ceza ölümdür” ifadelerini kullandı. Görüntüler bağımsız olarak doğrulanamadı.
İnsani koridor tartışması
Kiev birlikleri Kursk'a girdiğinde on binlerce insan kaçtı. Ancak Rusya'nın geride kaldığını söylediği 20 bin kişi için hiçbir insani koridor açılmadı. Bazı bölge sakinlerinin yakınları sosyal medya üzerinden Rusya ve Ukrayna'dan, kasabaları çatışmalarda yok olmadan önce sevdiklerini kurtarmaları için yardım istedi. Bu hafta Ukrayna'nın Bölgesel Savunma Güçleri, işgal altındaki kasabaların sakinlerinin su, elektrik ve cep telefonu bağlantısı eksikliğinden şikayet ettiklerini gösteren bir video yayınladı. Ukraynalı askerler, Kiev'in bu insanların Rusya'ya gitmesini sağlayacak bir insani koridor açmaya hazır olduğunu ancak Rusya'nın bunu yapmadığını söylüyor.
Perşembe günü Kursk'taki durumla ilgili bir soru üzerine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'nın öncelikle çatışmalardan etkilenen insanları düşünmesi gerektiğini söyledi ve Rus ordusunun Ukraynalı işgalcileri devirmek için elinden geleni yaptığını belirtti. İnsani yardım koridorlarından bahsetmedi. Örgütün bir sözcüsü, Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin Ukrayna'nın kontrolündeki bölgeye erişim talebinde bulunduğunu, ancak girmek için her iki taraftan da izin alınması gerektiğini açıkladı.
Ukrayna geçen ay Ukrayna'ya güvenli geçiş yapmak isteyen Kursk sakinleri için bir yardım hattı kurdu ancak kaç Rus'u transfer ettiğini açıklamadı. Ukrayna medyası, 89 yaşındaki bir kadının Ukrayna askerleri tarafından yakındaki Ukrayna şehri Sumy'ye götürüldüğünü bildirdi. Ukraynalı bir askeri yetkili, ağır hamile bir başka Rus kadının da Rusya'nın Lebedevka köyünden Sumy'ye götürüldüğünü ve burada doğum yaptıktan sonra evine döndüğünü söyledi.
