Avrupa Birliği (AB) üye ülkelerin ekonomi politikalarına yönelik tavsiyeler içeren Avrupa İlkbahar Dönem Paketi başlıklı çalışmasını yayımladı. Çalışmada, savaşın yeni bir ortam oluşturduğu, daha önce azalması beklenen büyümeye yönelik sorunları artırdığı, enerji arz güvenliği ve fosil yakıtlarda Rusya'ya olana bağımlılık nedeniyle AB ekonomisine ilave sınamalar ortaya çıkardığı kaydedildi.
Covid-19 salgınının başlamasıyla birlikte 2020 yılı mart ayında üye ülkelerinin aşırı kamu harcamalarını sınırlandıran AB mali kurallarını askıya aldığı anımsatılan çalışmada, söz konusu uygulamanın salgından kaynaklı ekonomik sorunları azalttığı ve 2021'de de ekonomik toparlanmanın yolunu açtığı ifade edildi.
Çalışmada, Rusya-Ukrayna savaşının neden olduğu makroekonomik şokun kendine özgü doğası olduğu ve bunun AB'nin enerji güvenliği üzerindeki uzun vadeli etkileri dolayısıyla 2023 yılında da dikkatli bir maliye politikası belirlenmesi gerektiği kaydedildi.
Ukrayna'daki savaş kaynaklı belirsizliklerin artışı, ekonomik görünüme yönelik güçlü aşağı yönlü riskler, enerji fiyatlarındaki benzeri görülmemiş artışlar ve devam eden tedarik zinciri sorunları gibi nedenlerle üye ülkelerin kamu harcamalarını sınırlandıran mali kuralların uygulanmamasını sağlayan cayma maddesinin 2023 sonuna kadar uzatılması gerektiğine dikkatin çekildiği çalışmada, "Komisyon, İstikrar ve Büyüme Paktı'nın genel cayma maddesinin 2023'te sürdürülmesi ve 2024'ten itibaren devre dışı bırakılması koşullarının karşılandığını değerlendirmektedir" ifadesi kullanıldı.
Çalışmada, AB Komisyonunun, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle üye ülkelerdeki borç ve cari açığa sınırlar getiren mali kuralların uygulanmamasını 2023 yılı sonuna kadar uzatmayı teklif ettiği kaydedildi.
AB mali kuralları
İstikrar ve Büyüme Paktı, AB üyesi ülkelerin kamu harcamalarını ve bütçe açıklarını sınırlandıran katı kurallar içeriyor.
AB kurallarına göre, normal şartlarda üye ülkelerin bütçe açıklarının GSYH'lerinin yüzde 3'ünü, kamu borçlarının da GSYH'lerinin yüzde 60'ını geçmemesi gerekiyor. Bu sınır aşıldığında uygulanacak tedbirlerin AB Komisyonu'na bildirilmesi ve etkin mücadelenin yapılması gerekiyor. Aksi takdirde söz konusu ülkeye yönelik "aşırı açık prosedürü" adlı disiplin süreci uygulanabiliyor. Disiplin süreci sonunda ülkeye ekonomik yaptırımlar söz konusu oluyor.
AB üyesi ülkeler, salgın nedeniyle 2020’de söz konusu kuralları askıya alma kararı almış ve kamu harcamalarını yükseltmişti.
Bu aşamadan sonra kuralların değiştirilmesi için AB üyesi ülkelerin uzlaşması gerekiyor. Ancak bu konuda bir itiraz gelmesi beklenmiyor.
Savaş öncesinde söz konusu kuralların 2023 yılında yeniden uygulamaya girmesi bekleniyordu.
