Avrupa İstatistik ofisi (Eurostat), üye ülkelerin martta Rusya'dan ham petrol ve petrol ürünleri ithalatına ilişkin verileri yayımladı. Buna göre, martta AB'nin Rusya'dan toplam ham petrol ve petrol ürünleri ithalatı 1,4 milyon ton oldu. Söz konusu ithalat, 2019-2022 döneminde aylık ortalama 15,2 milyon ton seviyesinde bulunuyordu. Böylece, AB'nin mart ayında Rusya'dan toplam ham petrol ve petrol ürünleri alımı yüzde 90 azaldı. AB, Rusya'dan savaş öncesindeki dönem olan Ocak 2022'de 12,4 milyon ton ham petrol ithal etti.
AB'nin ham petrol ithalatı, yaptırımlar çerçevesinde ambargo uygulamasının yürürlüğe girdiği Aralık 2022'de yüzde 70 gerileyerek 3,7 milyon ton oldu. Ham petrol ithalatı bu yılın mart ayında ise savaş öncesindeki aya kıyasla yüzde 91 azalarak 1,17 milyon tona indi.
AB'nin Ocak 2022'de 3,3 milyon ton olan petrol ürünleri ithalatı da ikinci bir ambargo kararının ardından Şubat 2023'te yüzde 80 gerileyerek 0,7 milyon tona düştü. Petrol ürünleri ithalatı bu yılın mart ayında savaş öncesindeki aya kıyasla yüzde 92 azalarak 0,3 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
AB'nin Rusya'dan petrol alımı, yaptırımlarda belirli koşullar altında sınırlı ithalata izin veren istisnalar nedeniyle tamamen durmadı. AB ülkeleri, savaş öncesinde petrolün yaklaşık yüzde 25’ini, doğal gazın da yüzde 40'ını Rusya'dan tedarik ediyordu.
Rus petrolüne yaptırım
AB ülkelerinin, Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole yönelik ithalat yasağı ve varil başına 60 dolar tavan fiyat kararları, 5 Aralık 2022'de uygulamaya girmişti. Bu kapsamda, Rus petrolünün üçüncü ülkelere belirlenen fiyattan daha yüksek bir seviyede satılması durumunda G7 ve AB ülkelerindeki şirketler, bu petrole nakliye, sigorta ve aracılık gibi çeşitli hizmetleri sunamıyor. Söz konusu hizmetlerin sağlanabilmesi için Rus petrolünün tavan fiyatın altında işlem görmesi gerekiyor.
AB'nin, Rusya'dan deniz yoluyla taşınan dizel ve sıvı yakıt (fuel-oil) gibi çeşitli rafineri petrol ürünlerine yönelik ithalat yasağı ve bu ürünlere tavan fiyat uygulaması ise 5 Şubat'ta başlamıştı. Ayrıca, AB ve G7 ülkeleri, Rusya'nın 3'üncü ülkelere yapacağı rafineri petrol ürünleri ihracatına da sınırlama getirmişti.
Bu çerçevede, Batı ülkeleri Rusya'ya yüksek değerli ve düşük değerli rafineri ürünleri olmak üzere iki farklı tavan fiyat uygulamaya başlamıştı. Rus dizeline ve gaz yağına varil başına 100 dolar, daha ucuz sıvı yakıt ve açık renkli petrol ürünlerine varil başına 45 dolar tavan fiyat getirilmişti.
Kaynak: AA
