Analistlere göre AMD, Pazartesi günü OpenAI’ye milyarlarca dolar değerinde GPU satmayı içeren bir anlaşma açıkladığında, hızla büyüyen yapay zeka çip pazarında pay kapabilecek ciddi bir rakip olduğunu duyurmuş oldu.
Bloomberg Intelligence kıdemli analisti Mandeep Singh, “Şu anda Nvidia neredeyse bir tekel, AMD ise 250 milyar dolarlık yapay zeka veri merkezi silikon pazarında düşük tek haneli bir paya sahip” dedi.
Bugüne kadar Nvidia ve OpenAI, yeni yapay zeka çağını tanımlayan iki şirketti.
Nvidia’nın GPU satışları şirketin piyasa değerini 4,5 trilyon dolara çıkardı. ChatGPT’nin popülaritesi ve agresif veri merkezi yatırımları sayesinde OpenAI’nin piyasa değeri 500 milyar dolara ulaştı.
Nvidia, OpenAI’nin önemli bir yatırımcısı. Geçen ay şirket, yapay zekâ girişiminin altyapı yatırımlarına 100 milyar dolara kadar yatırım yapmayı kabul etti.
Her ne kadar AMD uzak bir rakip olsa da, Wall Street’te yapay zeka vaatleri ve GPU’larına yönelik beklentiler nedeniyle favori hisselerden biri olmuştu. Ancak bu haftaki OpenAI anlaşmasına kadar AMD’nin yükselişi büyük ölçüde umutlara dayanıyordu.
AMD hisseleri Pazartesi günü %24 yükseldi, bu 2002’den beri en büyük artış oldu. Yılbaşından bu yana AMD %89 değer kazandı; Nvidia’nın getirisi ise %40 oldu.
Nvidia’nın büyüyen pazar üzerindeki kontrolü o kadar genişti ki, Biden yönetiminin son aylarında Massachusetts Senatörü Elizabeth Warren, Nvidia soruşturmasını destekleyen bir mektubu Adalet Bakanlığı’nın antitröst birimine göndermişti.
Warren, Nvidia’nın “rekabeti yok edecek taktiklerle” büyüdüğünü yazmıştı. Nvidia ise başarısını liyakate bağladı.
OpenAI ve AMD’nin Pazartesi günü açıkladığı anlaşma, bu rekabetçi dinamiği değiştirebilir.
Bu işbirliğinin AMD’ye gelecek yılın ikinci yarısından itibaren “çift haneli milyar dolarlar” düzeyinde gelir getirmesi bekleniyor. Ayrıca, hisse fiyatı belirli hedeflere ulaşırsa OpenAI, AMD’nin %10’una sahip olabilecek.
AMD CEO’su Lisa Su, yaptığı açıklamada anlaşmayı “kazan-kazan” olarak niteledi ve bunun, şirketin çiplerinin Nvidia ile rekabet edebilecek hız ve fiyat seviyesine ulaştığının kanıtı olduğunu söyledi.
Su, OpenAI’nin taahhüdünün, AMD’nin GPU ve yazılımlarının “en zorlu ve ölçekli dağıtımlar için gereken performans ve ekonomik değeri” sunduğunun net bir göstergesi olduğunu vurguladı.
Nvidia CEO’su Jensen Huang, CNBC’de yaptığı açıklamada OpenAI-AMD anlaşmasını “benzersiz ve şaşırtıcı” bulduğunu belirtti.
Huang “Bir şirketi kurmadan önce %10’unu vermelerine şaşırdım. Sanırım bu akıllıca bir hamle” şeklinde konuştu.
Bu anlaşma, OpenAI’nin Nvidia gibi tedarikçilerle yaptığı sözleşme ve yatırımların tek taraflı ya da bağlayıcı olmadığını göstermesine de imkân tanıyor. Böylece olası bir antitröst (rekabet karşıtı) soruşturmasının önüne geçilebiliyor. OpenAI CEO’su Sam Altman da sosyal medyada yaptığı açıklamada, AMD’den alınacak çiplerin Nvidia’dan yapılan alımlara “ek” olacağını ve “dünyanın çok daha fazla hesaplama gücüne ihtiyaç duyduğunu” söyledi.
Mercatus Center kıdemli araştırmacısı ve eski FTC genel danışmanı Alden Abbott, “Bildiklerime göre, diğer rakiplerin önünü kapatan hiçbir sözleşme yok. Yakın vadede tekel veya kartel iddiası doğuracak bir durum görmüyorum” dedi.
ABD’de üretim taahhüdü
Washington’daki düzenleyiciler tek endişe kaynağı değil. Trump yönetimi altındaki Adalet Bakanlığı bu yıl antitröst baskılarını azaltmış görünüyor.
Yatırımcılar daha çok olası tarifelerden, özellikle de çiplere odaklanan 232. Madde tarifelerinden endişe ediyor. Başkan Donald Trump, henüz yürürlüğe girmeyen bu tarifelerin ithal çiplerin fiyatını iki katına çıkaracağını söyledi. Ancak Ağustos ayında büyük bir muafiyet açıkladı.
Trump, Apple'ın ABD'ye yapacağı yatırımlarını duyurduğu bir etkinlikte “ABD’de üretim yapıyorsanız veya ABD’de üretime taahhüt verdiyseniz hiçbir ücret olmayacak” ifadelerini kullandı.
Analist Ed Mills, muafiyetin tam kapsamının net olmadığını söyledi ve OpenAI’nin AMD’ye yaptığı yatırımın bir “çıkış yolu” olabileceğini belirtti.
Nvidia ve OpenAI, Trump’ın yapay zeka planlarında şimdiden önemli rol oynadı. Trump’ın 500 milyar dolarlık yapay zeka altyapı yatırımı planı olan Project Stargate kapsamında Oracle ile ortaklık yaptılar.
AMD anlaşmasında OpenAI, gelecek yıl sevkiyatı başlayacak Instinct MI450 sistemlerini kullanacak. Bu, AMD’nin yalnızca çip değil, “raf ölçeğinde” sistem sunması açısından da bir ilk olacak ve Nvidia dışında tam yapay zeka çözümü sunan tek şirket haline gelmesini sağlayacak.
Mills, “OpenAI’nin AMD’den bu kadar alım yapmasıyla, artık yalnızca Nvidia’nın domine ettiği değil, çok oyunculu bir yarışa geçiyoruz. Böylece ABD'yi teknoloji üretiminde öne çıkaracak şirket sayısı artıyor” dedi.
Çin meselesi
Hem Nvidia hem de AMD’nin Çin’e özel ürünleri var; ancak ABD hükümeti, dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin’e bu ürünlerin sevkiyatını yasakladı. Trump yönetimi yaz aylarında geri adım atarak şirketlerin gelirlerinin %15’ini ABD hükümetine ödemeleri şartıyla ihracata izin verdi, fakat hâlâ ihracat lisansı gerekiyor.
Trump’ın bu ay Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği forumunda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesi bekleniyor. Son raporlara göre Çin, ABD’ye 1 trilyon dolar yatırım taahhüdünde bulunabilir ve Mills, pahalı yapay zeka çiplerinin bu anlaşmanın bir parçası olabileceğini söyledi.
AMD: Yapay zeka çip pazarının büyüklüğü 500 milyar doları görecek
AMD, uzun süredir Nvidia ile rekabeti küçümseyip yapay zekadaki fırsata işaret ediyor. Şirket, yapay zeka çip pazarının 2028’e kadar 500 milyar dolar değerinde olabileceğini belirtti ve bu hafta OpenAI anlaşmasının en az “on milyarlarca dolar gelir” anlamına geldiğini söyledi.
Bloomberg’den Singh, “Bence AMD bu 500 milyar dolarlık pazarda %15 ila %20 pay alabilir, oysa önceden hiçbir şansı yoktu” dedi.
Trump yönetimi antitröst konularına çok fazla odaklanmayabilir, fakat Nvidia ve AMD yıllar sürecek bir mücadelenin başındalar. Trump’ın ikinci dönemi sona erdiğinde Beyaz Saray’da kimin olacağı da belirsiz.
Antitröst düzenleyicileri geçmişte pazarı yakından izlemişti. AMD, daha önce Intel’in gölgesinde ikinci sırada yer aldığında, sektörün devasa oyuncusu Intel’di.
FTC, 1991’de Intel’in PC pazarındaki potansiyel antirekabetçi uygulamalarını incelemeye açtı. AMD aynı yıl şirkete karşı 2 milyar dolarlık antitröst davası açtı. FTC dava açmadı ve AMD ile Intel sonunda anlaşmaya vardı.
Bugün ise AMD, Intel’in yaklaşık iki katı değere sahip. Üstelik bir dizi anlaşmadan sonra Intel’in en büyük hissedarı artık ABD hükümeti, onu da Nvidia yakından takip ediyor.
