Covid-19 salgınının etkilerinin azalmasıyla insanlar seyahat etmeye yeniden başlarken, Avrupa ve ABD'deki havalimanlarında yaşanan personel eksikliği yaz tatili döneminde kaosa neden oluyor. Salgın döneminde durma noktasına gelmesinin ardından keskin bir toparlanma yaşayan hava yolu sektörü, personel sıkıntısıyla ve grevlerle karşı karşıya bulunuyor. Avrupa ve ABD'deki havalimanları ve hava yolu şirketleri, yer hizmetleri, güvenlik personeli ve uçuş görevlileri dahil olmak üzere tüm alanlarda ciddi bir personel yetersizliğiyle mücadele ediyor.
Seyahatler işkence haline dönüşüyor
Birkaç Avrupa hava yolu şirketi ve havaalanlarında son haftalarda grevler görülürken, gelecek ay daha fazla seyahat kesintisi bekleniyor. Londra, Amsterdam, Roma ve Frankfurt gibi şehirlerdeki büyük havalimanları uçuş iptalleri ve uzun yolcu kuyruklarıyla uğraşmak zorunda kalıyor. Hava yolu sektöründe personel sıkıntısı yaşanan ülkelerde, seyahatler giderek işkence haline dönüşüyor.
Hava koşulları ve Covid-19 vakalarındaki artış hava yolu sektöründe ek baskı oluşturuyor
Hava yolu şirketleri yüksek yolcu hacmi nedeniyle aksamalara ve daha uzun bekleme sürelerine karşı uyarırken, havalimanında personel yetersizliği nedeniyle bazı uçuşların iptal edilmesiyle yolcular evlerine geri dönmek zorunda kalıyor. Bazen uçuşlar son dakikada iptal edilmek zorunda kalındığından bazı yolcular, havalimanına gelene kadar uçuşlarının iptal edildiğini bilmiyor.
Uçuş iptalleri yeni normal haline geldi
Covid-19 krizi sırasında birçok çalışan işini kaybederken, son haftalarda hava koşulları ve Covid-19 vakalarının artması hava yolu sektöründe ek baskı oluşturuyor. Bazı hava yolu şirketleri uçuşları önceden iptal ederek aksamaları en aza indirmeye çalışırken, havaalanlarındaki hizmetlerin aksamasıyla yolcular saatlerce beklemek zorunda kalıyor.
Hava yolu şirketleri hizmetlerini uçuş planına göre yürütmekte zorlanırken, uçuş iptalleri yeni normal haline geliyor.
Almanya'da Covid-19 personel sıkıntısını artırıyor
Son derece bulaşıcı olan Omicron alt varyantı Almanya'da etkili olurken, havacılık sektörünün düzenli personel rahatsızlıklarını ve izolasyon düzenlemelerini de hesaba katması gerekiyor. Bu durum sektörde personel sorunlarını önemli ölçüde artırıyor. Havalimanlarında kaos yaşayan yolcular, sosyal medya hesaplarından durumu paylaşıyor.
Bazı Alman politikacılar, çözüm olarak federal polisin havalimanlarında kontrol geçişlerinde de yer almasını ve yabancı işçileri getirmeyi öneriyor. Uzmanlar, bu acil durum önlemlerinin yakın gelecekte birçok yapısal sorunu çözmesinin pek olası görünmediğine dikkati çekiyor.
Kargo uçuşları değiştiriliyor
Alman Haber Ajansının (DPA) haberine göre, ülkenin en büyük havalimanı olan Frankfurt Havalimanı'nında hava kargo trafiğinde de personel eksikliği nedeniyle sorun yaşanıyor. Kargo uçuşları, yoğun zamanlardan trafiğin daha az olduğu zamanlara taşınıyor veya iptal ediliyor. Lufthansa Kargo'nun operasyonlarında Frankfurt'taki personel eksikliği nedeniyle 1 Temmuz’da 4 uçuş iptali ve bazı gecikmelerin yaşandığı belirtiliyor.
Lufthansa uçuşlarını iptal ediyor
Lufthansa'nın yan kuruluşları Eurowings, EasyJet ve Swiss de tatil döneminin yavaş yavaş başladığı bir dönemde uçuşları iptal etmek zorunda kalıyor. Alman hava yolu firması Lufthansa’nın Denetleme Kurulu'nun 6 Temmuz’da hava trafiğindeki mevcut kaosu ve şirkete yönelik ekonomik sonuçlarını görüşmek üzere toplanacağı biliniyor.
10 milyar euro'dan fazla zarar
Covid-19 salgının neden olduğu 10 milyar euro'yu aşan zararın baskısı altındaki Lufthansa, Almanya'nın en büyük havalimanları olan Frankfurt ve Münih havalimanlarında planlanan 80 bin uçuşun 3 bini iptal etmek zorunda kaldı. Şirketin, kronikleşen personel sıkıntısına Kovid-19 dalgasının eklenmesiyle daha fazla uçuşu iptal etmesi bekliyor.
2020'de toplamda 9 milyar euro'luk devlet kredisiyle iflas etmekten kurtulan Lufthansa'nın 2021 sonunda çalışan sayısını 4'te 1 oranında azalttığı kayıtlarda yer alıyor. Birleşik Hizmet Sendikası, (Ver.di) mevcut durumun daha da kötüleşmesine ilişkin olarak Lufthansa'nın Covid-19 krizi sırasında ciddi şekilde küçülmeye gitmesini eleştiriyor.
Kriz okul tatili ile büyüyecek
Lufthansa’da yolcu kabulde, çağrı merkezlerinde çalışanlar aşırı iş yükü altında kaldıklarını hissederken, uçaktaki personel ise yolcuların öfkesiyle karşı kaşıya kalıyor. Lufthansa, çalışanlarını korumak için daha fazla güvenlik personelini görevlendiriyor. Öte yandan Lufthansa'da yaklaşık 300 pilotun geçen yıl erken emeklilik gönüllü programını kabul etmesi nedeniyle 1 Ağustos'ta şirketten ayrılması bekleniyor. Alman Ekonomi Enstitüsü'nün tahminlerine göre, halihazırda Alman havaalanlarında yaklaşık 7 bin 200 kişilik kalifiye işçi sıkıntısı yaşanıyor.
2023'e kadar normale dönmesi beklenmiyor
Almanya'nın 16 eyaletinden sadece ülkenin en kalabalık eyaleti olan Kuzey Ren Vestfalya'da (KRV) okullar tatile girerken, kalan 15 eyalette de okulların temmuz ve ağustos aylarında tatile girmesi bekleniyor. Okulların tatile girmesi ve seyahat edecek insan sayısının artmasıyla sorunların daha da yoğunlaşabileceği belirtiliyor. Almanya’daki havalimanları ve hava yolu şirketlerinde personel eksikliği nedeniyle haftalardır yaşanan sorunlar uçuş iptalleri ve gecikmelere de neden olurken, Alman hava yolu firması Lufthansa bu durumun 2023 yılına kadar normale dönmesini beklemiyor.
Türkiye’den geçici işçi getirilmesine yeşil ışık
Alman Hava Taşımacılığı Ekonomisi Birliği'nin (BDL), Federal Çalışma Bakanlığına havalimanlarında çalışacak personelin ülke dışından getirilmesi konusunda yasal engelleri kaldırmayı amaçlayan bir teklif sunmuştu. Alman hükümeti havalimanlarındaki personel sıkıntısını çözmek için ülke dışından, özellikle de Türkiye'den geçici işçi getirmeye yeşil ışık yaktı. Hükümetin, şirketlerin ülke dışından getirecekleri personele hızlı bir şekilde oturum ve çalışma izinleri vereceği belirtiliyor.
BDL, Türkiye'den gelecek işçilerin A2 seviyesinde Almanca konuştuğunu, hava yolu birliği IATA'nın gerekliliklerini karşılayan sertifikalı tehlikeli madde eğitimlerine sahip olduğunu ve Alman güvenilirlik kontrollerinin gereksinimlerini karşıladığını aktarmıştı.
İngiltere'de 10 bin kadar uçuşun iptali bekleniyor
Personel eksikliği sonucu yaşanan kaos nedeniyle İngiltere'de de 10 bine kadar uçuşun iptal edilebileceği ve 1,5 milyon yolcunun bu durumdan etkilenebileceği belirtiliyor. Londra'daki Heathrow Havalimanı'nda gelecek 2 ay boyunca yaşanacak en yoğun seyahat sezonunu hazırlık olarak 1.000'den fazla çalışan aranıyor.
"Tamamen kaos"
Ülkede birçok hava yolu şirketinde yaşanan grevler de personel sıkıntısını derinleştirirken, bazı seyahat uzmanları Heathrow Havalimanı'nda durumu "tamamen kaos" ve "sıfır müşteri hizmeti" olarak nitelendiriyor. Salgın döneminde ve yüksek enflasyon karşısında maaşları kesintiye uğrayan çalışanlar haklarını ararken, British Airways sendikası üyesi yaklaşık 700 çalışanının bu ay eylemde bulunarak Heathrow'daki hava trafiğini "felç etmek" istediği belirtiliyor.
22 maddelik plan
Son zamanlarda greve giden demir yolu işçileriyle anlaşmazlık içinde olan İngiliz hükümeti, havalimanlarındaki kaosa karşı da öfkeli. İngiltere Ulaştırma Bakanı Grant Shapps sorunun çözümü için 22 maddelik bir plan sunarken, ayrıca hükümet sektörde yeni çalışanların daha hızlı bulunmasına ve eğitilmesine yardımcı olmayı planlıyor.
Fransa'da da grevler hizmetleri yavaşlatıyor
Paris Charles-de-Gaulle Havalimanı'nda ise perşembe günü yer personelinin greve gitmesinin hizmetleri yavaşlattığı bildiriliyor. Gün boyunca tarifeli uçuşların yüzde 17'sinin, kalkış ve inişlerin yüzde 10'unun iptal edildiği kaydediliyor. Ayrıca göstericilerin terminallere erişimi de engellediği aktarılıyor. Fransa'nın sivil havacılık otoritesinin grev nedeniyle Paris Charles-de-Gaulle Havalimanı'ndan uçuşların azaltılmasını kararlaştırıldığını belirtiliyor.
30 Haziran'da greve başlayan havalimanı çalışanları ücret artışları ve daha iyi çalışma koşulları isterken, sendikalar trafiğin yeniden canlanmasına karşı personel sayısının buna göre artırılmadığını savunuyor.
Temmuz sıkıntılı geçecek
Çalışanların 8-10 Temmuz tarihleri arasında tekrar greve gideceklerini ilan ederken, söz konusu havalimanında taşeron şirketlerin personeli de13-17 Temmuz tarihleri arasında başka grevler planlıyor. Bunun yaz başında seyahat edenler için daha fazla kesintiye sebep olması bekleniyor. Sendikalar, maaşlarda aylık net 300 euro artış talep ediyor.
İspanya, Belçika, İtalya, Portekiz ve Hollanda'da
Personel sayısındaki yetersizlik nedeniyle İspanya, Belçika, İtalya, Portekiz ve Hollanda'daki havalimanlarında da sorunlar yaşanıyor. Ryanair kabin ekibinin İspanya, Portekiz ve Belçika'da geçen hafta sonu üç günlük bir grev düzenleyerek Fransa ve İtalya'daki meslektaşlarına katıldığı aktarılıyor.
Düşük maliyetli havayolu şirketleri Ryanair ve Easyjet'teki gecikmelerin pek çok gezgin için hayatı zorlaştırdığı belirtiliyor.
Iberia Havayolu ise Madrid'de mayıs-haziran döneminde 15 bin yolcunun pasaport kontrolü yapacak polis memuru sayısındaki yetersizlik nedeniyle uçuşlarını kaçırdığına işaret ediyor.
Hollanda'da da Amsterdam Schiphol Havalimanı'nda personel eksikliğinden kaynaklanan kaos etkisini sürdürüyor. Hava yolu şirketlerinin Schiphol Havalimanı'ndaki uçuşlarını başka şehirlere taşıdığı aktarılıyor.
American Airlines'ın Amsterdam Schiphol uçuşları için havalimanının talebi üzerine bilet satışlarını geçici olarak durdurma kararı aldığı biliniyor.
ABD'de 1.100'den fazla uçuş iptal edildi
Kötü hava koşulları ve personel sıkıntısı nedeniyle ABD'de uçuş iptalleri ve gecikmeleri bu yıl salgın öncesine göre artış gösterdi. Hava yolu şirketleri cuma gününden bu yana ABD'de 1.100'den fazla uçuşunu iptal ederken, yaklaşık 11 bin uçuşta gecikme yaşandı. Ülkede havalimanlarında 4 Temmuz Bağımsızlık Günü tatili nedeniyle hafta sonunda yoğunluk yaşanırken, şirketler ve federal yetkililer aksamaları hafifletmek için çalışmalarını sürdürdü.
FlightAware verilerine göre, 1-29 Haziran tarihleri arasında yaklaşık 176 bin uçak en az 15 dakika gecikti, bu sayı tarifeli uçuşların yüzde 23'üne denk geldi. Aynı dönemde 20 binden fazla (yaklaşık yüzde 3) uçuş ise iptal edildi.
Tüketici şikayetleri de bu durumla paralel olarak artış gösterirken, son verilere göre ABD Ulaştırma Bakanlığı nisan ayında hava yolu şirketlerine ilişkin yolculardan 3 bin 105 şikayet aldı. Şikayet sayısı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 300 artış kaydetti.
Yaşanan sıkıntılar karşısında hava yolu şirketleri, aksakların nedeni olarak kötü hava koşulları, personel eksikliğini ve hava trafik kontrolündeki personel sorunlarını işaret etti.
Binlerce işçi işten çıkarıldı
Sivil havacılık sektörü, ülkeler arasında seyahatlerde büyük kısıtlamaları tetikleyen Kovid-19 salgının başlangıcından bu yana zorlu birkaç yıl geçirmişti. Yolcu sayıları 2020'de bir önceki yıla göre yüzde 60 düşerken, söz konusu düşüş yüzde 50 ile 2021'de de devam etmişti.
Hava yolu şirketleri iki yıl içinde yaklaşık 200 milyar dolar kaybederken, sektör şimdiye kadar karşı karşıya kaldığı en kötü krizde maliyetleri düşürmek amacıyla binlerce işçiyi işten çıkarmak zorunda kalmıştı.
Kaynak: AA
