Türkiye Avrupa Birliği'ne daha fazla doğal gaz satmaya hazır ancak hem bloğun Rus gazından kaçınmak için giriştiği karmaşık takaslarından kaçınmak hem de uzun vadeli taahhütler istiyor. Avrupa Rus gazının yerine alternatifler aramaya devam ediyor. Seçenekler arasında Azerbaycan'ın gaz satışlarının Türkiye'ye yönlendirilmesi var. Türkiye ihracatını Bulgaristan üzerinden genişletmeye daha hevesli.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Ankara'da Bloomberg'e verdiği bir demeçte Avrupa'nın gaz takası önerisini 'karmaşık' olarak nitelendirerek “Bu garantiyi istiyorum. Bize 10 ya da 15 yıl gibi bir şey vermeniz gerekiyor. Bu tartışmalar kapasite ve pazar bilinmeden yapılıyor. İhtiyacımız olan şey Türkiye-Bulgaristan ara bağlantı kapasitesinin arttırılması" dedi. Şu anda Türkiye'nin teknik olarak sağlayabildiği yıllık 7 milyar metreküpün sadece yarısını alabiliyor. Ankara'nın Azerbaycan'ın ulusal enerji şirketi Socar ile birlikte çalışarak bunu 10 milyar metreküpe kadar çıkarabileceğini ancak Avrupa'nın talebi konusunda güvence istediğini söyledi.
Bayraktar, daha 'esnek' bir çözüm olarak Türkiye'nin geçen yıl Bulgaristan ile yaptığı 1,5 milyar metreküp LNG ithalatı ve Batı'ya yeniden ihraç anlaşmasını işaret etti. Bu durum, AB'nin antitröst gözlemcisinin rekabete aykırı olduğu endişesiyle anlaşmayı incelediği Brüksel'i şaşırtabilir. Öte yandan anlaşma uyarınca Türk gaz şebekesine erişim için günde yaklaşık 500.000 dolar ödemek zorunda olan Bulgaristan, yüksek maliyetler nedeniyle üçüncü bir tarafın hakları kullanmasına izin vermek için anlaşmayı yeniden müzakere etmek istiyor.
Türkmenistan ile anlaşma
Bölgesel bir gaz merkezi olmayı hedefleyen Türkiye, yeni depolama ve sıvılaştırılmış doğal gaz tesislerinin yanı sıra Karadeniz'de gaz arama ve üretime de büyük yatırımlar yaptı. İç talebi karşılamak için hala neredeyse tamamen ithalata bağımlı olsa da, geçen yıl Romanya, Moldova ve Macaristan ile küçük miktarlarda gaz için çok sayıda ihracat sözleşmesi imzaladı. Bayraktar, Türkmenistan'dan gaz ithalatını da araştırdıklarını, şu anda komşu İran üzerinden gaz takası yoluyla gaz ithalatı yapıldığını söyledi. Bu ayın sonlarında oraya yapacağı bir ziyaret sırasında bir anlaşmaya varmayı umduğunu sözlerine ekledi.
Mayıs ayında geçici bir anlaşma imzalanan ABD'li Exxon Mobil Corp ile uzun vadeli bir LNG ithalat sözleşmesi de gelen arzı artıracak. Bayraktar nihai anlaşmanın yanı sıra ismi açıklanmayan başka şirketlerle imzalanacak diğer anlaşmaları da önümüzdeki günlerde açıklamayı umduğunu söyledi.
Rus gazında özel fiyat
Avrupa, Ukrayna'nın işgalinden bu yana Rus gazından vazgeçmeye çalışırken, Moskova NATO üyesi Türkiye'nin en büyük gaz tedarikçisi olmaya devam ediyor ve Ankara çatışmanın her iki tarafıyla da ilişkilerini dengelemeye çalışıyor. Bakan Bayraktar, Türkiye ve Rusya'nın geçen yaz ve kış, Rus Gazprom PJSC ile Türkiye'nin Botaş'ı arasındaki sözleşmede belirlenen olağan fiyat formülünden bağımsız olarak yakıt için “özel fiyatlar” müzakere ettiğini söyledi. Bayraktar "Piyasa koşullarına, tüketim miktarlarına, ithalat miktarlarına bağlı olarak bazen satıcı, bazen de alıcı farklı önerilerde bulunabiliyor" dedi.
