Rusya'dan 2021'de 150 milyar metreküp doğal gaz satın alan blok ülkeleri bunu geçen yıl 43 milyar metreküpe indirdi. Avrupa Komisyonunun yayınladığı 2023 son çeyreğine ilişkin rapordan derlenen verilere göre, AB'nin gaz tüketimindeki düşüşte Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Moskova'ya karşı sergilenen kolektif karşıtlık ve mevsim sıcaklıklarının normalin üstünde seyretmesi etkili oldu.
Buna göre, 2021'de 413 milyar metreküp, 2022'de 356 milyar metreküp gaz tüketen AB, geçen yıl 330 milyar metreküp doğal gaz kullandı. İki sene öncesine kıyasla üye devletlerde gaz tüketiminde yüzde 7 ile yüzde 37 arasında düşüş yaşandı. AB'nin doğal gaz üretimi de süregelen bakım çalışmaları nedeniyle 2021'de 51 milyar metreküp, 2022'de 47 milyar metreküpken geçen yıl 38 milyar metreküp olarak gerçekleşti. Bu üretim iç tüketimin yüzde 11'ini karşıladı.
Bir numaralı AB üyesi üretici ülke 12 milyar metreküple Hollanda olurken, bu ülkeyi 9,3 milyar metreküple Romanya izledi. Geçen yıl ortalama doğal gaz depolama doluluk oranı da yüzde 79 olarak kayıtlara geçti. Bu 2022'de yüzde 61 ve 2021'deki yüzde 49'a kıyasla kaydadeğer bir yükseliş olarak dikkati çekti. AB'nin gaz ithalatı ise 2021'de 336 milyar, 2022'de 335 milyar ve geçen yıl ise 290 milyar metreküp oldu.
AB'nin geçen yılki gaz ithalatının yüzde 30'unu Norveç, yüzde 19'unu ABD, yüzde 15'ini Rusya, yüzde 14'ünü Kuzey Afrika, yüzde 6'sını İngiltere, yüzde 5'ini Katar, yüzde 4'ünü Azerbaycan, yüzde 3'ünü Nijerya, yüzde 1'ini Trinidad ve Tobago ve yüzde 3'ünü diğer LNG tedarikçileri sağladı.
Norveç'ten alınan gaz miktarı 87,8 milyar metreküp, ABD'den 56,3 milyar metreküp, Rusya'dan 42,9 milyar metreküp, Kuzey Afrika'dan alınan gaz ise 41 milyar metreküp oldu. Rusya'dan alınan doğal gaz miktarı geçen yıl 78,8 milyar metreküp ve 2021'de yüzde 45 payla 150,2 milyar metreküp olmuştu.
Azerbaycan'ın sepetteki payı yükseliyor
AB ülkelerinin Rusya'ya alternatif kaynak arama çalışmaları kapsamında LNG ile birlikte ön plana çıkan Azerbaycan'dan doğal gaz ithalatında da yükseliş sürdü. AB ülkeleri 2021'de Azerbaycan'dan 8 milyar metreküp doğal gaz alırken bu miktar geçen yıl 11 milyar metreküpe yükseldi. Böylece, Azerbaycan'ın AB doğal gaz ithalat sepetindeki payı da yüzde 3'ten yüzde 7'ye yükselmiş oldu.
Raporda, İngiltere'nin geçen yıl AB'ye 17 milyar metreküp doğal gaz göndererek ithalatın yüzde 10'unu karşıladığı vurgulanarak, "İngiltere, Rus gazından uzaklaşmanın en kritik döneminde AB'ye büyük miktarlarda ihracat yapan dengeleyici bir tedarikçi olmaya devam etmiştir" ifadesi kullanıldı. AB'nin LNG ithalatında da 2021'de 68 milyar metreküp olan miktar geçen yıl 121 milyar metreküpe ulaştı.
En büyük LNG ithalatçısı 2023'te yüzde 22 pay ve 27 milyar metreküp gazla Fransa oldu. Bunu yüzde 18 pay ve 23 milyar metreküple İspanya ve yüzde 17 pay ve 21 milyar metreküplük ithalatla Hollanda izledi. Arz tarafında ise AB'ye en büyük LNG ihracatçısı yüzde 46'lık (56 milyar metreküp) payla ABD olurken, ikinci ve üçüncü sırada sırasıyla Rusya (yüzde 15, 18 milyar metreküp) ve Katar (yüzde 13, 16 milyar metreküp) yer aldı.
AB ülkeleri enerji arz güvenliğini sağlayabilmek ve Rusya'dan doğrudan doğal gaz almamak için çalışmalarını sürdürüyor. Bu kapsamda Almanya ve birçok üye ülke LNG ithalatına odaklanırken, Türkiye üzerinden alınan Azerbaycan gazı ve Türkiye'nin "doğal gazda merkez" ülke olma hedefi ön plana çıkıyor.
Kaynak: AA
