Afrika'daki nüfuzunu genişletmek ve enerji güvenliğini güçlendirmek isteyen Türkiye, 86 metre uzunluğundaki araştırma gemisi Oruç Reis'i önümüzdeki ay Somali'ye ait açık deniz petrol bloklarını keşfetmeye gönderecek. Somali Petrol Bakanlığı Direktörü Mohamed Hashi tarafından doğrulanan bu hamle, Türkiye'nin ham petrol arzını çeşitlendirmeye yardımcı olabilir. Bu hamle ayrıca Ankara'nın Çin, Rusya, Körfez ülkeleri ve Batı'nın da hakimiyet için yarıştığı bir bölgede bağlarını güçlendirme arayışının bir parçası.
Kıtanın maden zenginliği ve yeni bir ekonomik büyüme dalgasını tetikleyebilecek artan nüfusuyla dikkat çeken bu odaklanma, uluslararası nüfuzunu artıran ülke için çok anlamlı. Libya Sadeq Enstitüsü düşünce kuruluşunda Ankara merkezli bir araştırma görevlisi olan Batu Coşkun, “Afrika Türkiye için ilginç çünkü yeni keşfettiği tüm aktivist dış politika araçlarını ve hedeflerini deneyebileceği bir nokta. Bir yandan yardım, eğitim ve Türkçe dil merkezleri gibi yumuşak güç. Diğer yandan da ticari ve ekonomik ilişkiler” dedi.
Baykar İHA'ları gönderildi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın damadı Selçuk Bayraktar tarafından yönetilen Türk insansız hava aracı şirketi Baykar, Somali'ye bilinmeyen sayıda TB2 modelini tedarik ederek Somali'nin El-Şebab'a karşı yürüttüğü mücadeleyi genişletti. TBMM bu yılın başlarında Kızıldeniz’deki Husi tehdidine karşı Somali’ye donanma desteği gönderme önergesini onayladı. Uluslararası Kriz Grubu'nun Doğu Afrika kıdemli analisti Omar Mahmood, “Türkiye için Somali, Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusu sahalarındaki nüfuzunu arttırmak için jeo-stratejik bir konum sunuyor. Somali ile ilişkiler, Türkiye'nin Afrika kıtası genelinde diplomatik, ticari ve güvenlik bağlarını derinleştirme stratejisi için hem bir deneme hem de bir atlama taşı işlevi gördü” dedi.
2011'de kıtlığın Somali nüfusunu yok etmesinden bu yana Türkiye, 1991'de patlak veren ve onlarca yıl süren iç savaştan bu yana çatışma ve acılarla anılan yoksul ülkeye destek veriyor. Bugün genç Somalililer Hargeisa ve Mogadişu'da Maarif Vakfı tarafından işletilen devlet destekli Türk okullarına gidebiliyor. Türk Dışişleri Bakanlığı'na göre son on yılda yapılan yardım 1 milyar doları aştı ve ilaçtan giyime kadar ülkenin tüketim malları başkentte her yerde bulunuyor.
Geniş stratejinin bir parçası
Türkiye'nin Somali'ye yönelmesi Afrika'daki daha geniş bir politikanın parçası. Bloomberg tarafından derlenen verilere göre kıtaya yapılan ihracat 2022'de 30,6 milyar dolar iken 2023'te 28,6 milyar dolar oldu ve aslan payı Mısır, Fas, Güney Afrika ve Nijerya'ya gitti. Ankara'nın Afrika ülkeleriyle ilişkileri giderek istihbarat ve savunma alanlarındaki işbirliğini madencilik ve enerji sektörlerindeki anlaşmalarla birleştiriyor.
