Dünya gıda fiyatlarında enflasyon alarmı

Dünya gıda fiyatları kesintisiz olarak tam 12 aydır yükseliyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) aylık olarak yayınladığı fiyat endeksinde artış 2021 Mayıs sonu itibariyle yıllık yüzde 40’ı buldu.  2011’de zirveye ulaştıktan sonra, 2015’e kadar sürekli gerileyip zirvenin yüzde 42 altına inen endeks, yeniden 2011 zirve noktasına yükseldi. Gıda fiyatlarındaki artışın en önemli üç nedeni var: Çin’in tüm tahıllar ve soya fasülyesine yönelik artan talebi, büyük bir tarım ülkesi olan Brezilya son 90 yılın en büyük kuraklığının yaşanması ve pandemi sonrası dünyada restoranların açılmaya başlamasıyla piyasaya ek talebin gelmesi. Başta Rusya olmak üzere bazı ülkelerin tarım ürünü ihracatına ek vergi ve kota koyması, Arjantin gibi büyük hayvancılık ülkelerinin et ihracatına kısıtlamayı tartışması fiyatları yukarı iten diğer etkenler. Konuyla ilgili Financial Times’a görüş veren FAO kıdemli ekonomisti Abdolreza Abbassian “Herkes ABD’de hava şartlarının iyi gitmesi için dua ediyor” dedi. Başta buğday, yulaf olmak üzere tüm tahıl ürünleri, kahve, şeker, et, kakao gibi ürünlerdeki fiyat artışları dünya gıda devlerini de aynı yöne itiyor. Financial Times’ın haberine göre Nestle ve Coca-Cola, Unilever gibi şirketler girdi fiyatlarındaki artışları ürün fiyatlarına yansıtacaklarını açıkladı. Vadeli kontratları dünya ticaret borsalarında işlem gören bazı ürünlerde 2019 fiyat ortalamalarına göre artışlar şöyle gerçekleşti: Portakal suyu yüzde 11, kahve yüzde 51.7, buğday yüzde 31.2, yulaf yüzde 27.2, şeker yüzde 35.9, süt yüzde 11.9. Aynı şekilde mısırda yüzde 60, tereyağı fiyatlarında ise yüzde 30’un üzerinde artış var. Soya yağı kontratlarındaki fiyat artışı ise yüzde 90’ı aştı.