Parkta, markette, plajda, sokakta… Çoğu yerde karşılaşıyoruz üst gelir grubundaki ailelere hizmet eden yabancı yardımcılarla… Türkiye’deki rolleri genellikle çocuklu ailelerin yanında, hem ev işlerinde hem de çocukların bakımlarıyla uğraşmak. Bizdekilerin çoğu Filipinli. O yüzden bu işi yapan emekçilerin adı çoğu zaman “Filipinli bakıcı” veya “Filipinli yardımcı” olarak geçiyor… Aslına bakarsanız, bu iş dünyanın en büyük sektörlerinden biri. Göçmen Politikaları Enstitüsü’nün (MPI) raporuna göre, kendi ülkeleri dışında çalışan kişilerin kazandıkları ve bir bölümünü yakınlarına veya kendi ülkelerindeki banka hesaplarına yolladığı paranın miktarı 2019 yılında tam 714 milyar dolar. Bu rakam, dünyadaki toplam yabancı sermaye yatırımlarından bile yüksek. Türkiye’nin milli geliri de yaklaşık bu kadar.
Yoksulların can damarı
MPI’nin araştırmasına göre, bu 714 milyar dolarlık parasal büyüklüğün 554 milyar doları düşük-orta gelirli ülkelere akıyor. 2020 rakamları henüz açıklanmadı ama, tahminlere göre pandemi nedeniyle göçmen para akışında 110 milyar dolar civarında bir azalma yaşanacak. Bir para transferi şirketi olan The RIA’nin blogunda yer alan bir habere göre göçmen işçi gelirleri, 25 gelişmekte olan ülkenin milli gelirlerinin yüzde 10’dan fazlasını oluşturuyor. Haiti, Nepal ve Tacikistan’da ise milli gelirin dörtte biri göçmen işçi gelirlerinden sağlanıyor. Ayda ortalama 267 dolar
Dünya geneline bakmadan önce başlığımıza vesile olan Filipinler’e bir bakalım. Orta Avrupa’nın büyük bankalarından ING’nin Filipinler raporuna göre, ülkesi dışında yaşayıp ailesine para gönderen Filipinli sayısı tahminen 9.2 milyon. Rapora göre her göçmen Filipinli, anavatanındaki yakınlarına ayda ortalama 267 dolar yolluyor. Böylece Filipinler’e göçmen transferlerinden yılda 30 milyar doların üzerinde (milli gelirin yüzde 10’u) bir para giriyor. (Türkiye’nin pandemi öncesi yıllık turizm döviz girdisine yakın bir meblağ.) Bankanın raporuna göre ülkeye giren bu paranın yüzde 38’i, yani yaklaşık 12 milyar doları bebek bakıcılığı, aile yardımcılığı gibi işlerde çalışan Filipinler vatandaşlarından sağlanıyor. Sadece Filipinler değil, birçok gelişmekte olan ülkenin en büyük gelir kalemlerinden biri göçmen transferleri. Örneğin Mısır’ın 2018’deki geliri 25.5 milyar dolar. Aynı yıl Pakistan 21.2 milyar dolar, Nijerya 24.3, Meksika ise 68.5 milyar dolar gelir sağlamış bu kalemden. Çin 67.4 milyar dolar sağlarken, rekor tam 78.8 milyar dolarla Hindistan’da. Avrupa’da yaklaşık 4 milyon göçmen işçisi bulunan Türkiye’nin gelir kalemi ise sadece 1.5 milyar dolar olarak görünüyor. Geçmişte Türkiye için daha yüksek olan bu gelirlerdeki düşüş, üçüncü kuşağa çoktan ulaşan Türk göçmenlerin Avrupa’ya kalıcı olarak yerleşmeleri ve yatırımlarını artık bu ülkelerde yapmaya başlamasıyla açıklanabilir. Tabii madalyonun ters yüzü de var bu işte: Para çıkışı olan ülkeler. En çok para çıkışı olan ülkelerin başında ABD geliyor. Çoğunluğu Meksikalı göçmenlerin ABD’den ülkelerine yolladığı paranın toplamı 2018’de 68.5 milyar dolara ulaştı. Birleşik Arap Emirlikleri 44.4, Suudi Arabistan 33.9, Almanya 25.4, Rusya 21.8, Güney Kore 13.5, Katar 11.6, Japonya ise 6.1 milyar dolarla çıkış konusunda başı çeken ülkeler.
