Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi konumundaki İspanya'da ürünün litresi 15 euro'ya kadar yükselince hırsızlık olayları patladı. Süpermarketler çareyi zeytinyağı şişelerine kozmetik, içki ve elektronik cihaz reyonlarında kullanılan güvenlik alarmlarından takmakta buldu. Öyle ki Carrefour ve Auchan gibi süpermarket zincirleri başkent Madrid'deki şubelerinde litrelik zeytinyağı şişelerine güvenlik alarmı taktı.
Spanish supermarkets lock up olive oil as shoplifting surges https://t.co/SvAKhO5ee5 pic.twitter.com/8nj64cJ4WQ
— Reuters (@Reuters) November 20, 2023
İspanya'nın güneyindeki Endülüs'te 30 şubeye sahip Tu Super adlı süpermarket zincirinin CEO'su Ruben Navarro konuyla ilgili yaptığı açıklamada "Hırsızlık olaylarında ciddi artış yaşanıyor. Yüksek fiyatlar nedeniyle zeytinyağı hırsızların hedefinde" dedi. Navarro, 5 litrelik zeytinyağı şişelerinin yer aldığı reyonlara asma kilitli zincirler taktıklarını da belirtti.
Fiyatlar iki haftada yüzde 150 yükseldi
Reuters, ülkenin güneyindeki kuraklığın zeytin hasadını olumsuz etkilemesi nedeniyle fiyatlar son iki haftada yüzde 150 yükseldiğini yazdı. Devletin belirlediği rakamlara göre zeytinyağının litresi 8 euro fakat bazı markaların sızma zeytinyağlarının litre fiyatı 15 euro'ya kadar çıkıyor.
56 ton çalındı
İspanyol polisi, bu ay 56 ton sızma zeytinyağının çalınmasıyla ilgili başlatılan incelemede iki kişinin gözaltına alındığını aktardı.
Avrupa'da benzer önlemler artıyor
Geçen sene de Portekiz benzer bir uygulamayla gündeme oturmuştu. Süpermarketlerde 1,79 euro'ya satılan ton balığı konserveleri hırsızlığa karşı güvenlik kelepçeleriyle (alarm) donatıldı. Fransa eski Cumhurbaşkanı François Hollande'ın, eski hayat arkadaşı Segolene Royal ise güvenlik kelepçeleriyle korunan ton balıklarının fotoğraflarını paylaşarak tartışmanın fitili tekrar ateşlemişti.
Ekoloji eski bakanı Fransız siyasetçi Twitter hesabından "Korkunç. Portekiz'de yiyecek hırsızlığına karşı güvenlik kelepçeleriyle korunan 1,79 euro'luk ton balığı konserveleri. Gençlere vaat ettiğimiz Avrupa bu mu?" demişti.
Türkiye'de de fiyatı tartışılıyor
Türkiye'de geçen yıl gerek fiyat, gerekse rekolte anlamında altın sezonunu yaşayan zeytinyağında, bu sezon ciddi bir rekolte düşüşü bekleniyor. Hem düşük üretim, hem yüksek enflasyon, hem de dünya fiyatlarının etkisiyle zeytinyağı fiyatlarında büyük bir artış olacağını belirten sektör temsilcileri, geçen yıl bu zamanlar 115 TL dolayında olan 1 litre perakende zeytinyağı fiyatının şu an 300 TL’yi aştığını, bunun 600 TL’ye kadar çıkabileceğini dile getirdi.
Tariş'ten fiyat açıklaması açıklama
Bu yıl Tariş’in zeytinyağı alım fiyatını kilogram başına 295 TL olarak belirlemesi sonrası perakende fiyatların geleceği seviye endişe yaratmıştı. Yeni hasat ürünler sonrası bir litre zeytinyağının 400 liradan başlayacak olmasına yönelik endişelerin ardından açıklama yapan TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı Hilmi Sürek, “165 liraya da zeytinyağı var” açıklamasında bulundu. Sürek, piyasada işlem gören 5 asit rafinajlık zeytinyağı fiyatının kilogram başına 165 lira olduğunu belirterek, "Son dönemde öne çıkarılan kilogram başına 295 lira fiyat, 0,3 Kuzey Ege natürel sızma yağı için geçerli brüt fiyat olup, 0,3 asit alımı hiç yoktur, dolayısıyla piyasada işlem görmemektedir" ifadesini kullandı.
"Gücü yetmeyen riviera veya rafine zeytinyağı tüketebilir'
Sürek "Gerek ilgili araştırma sonuçları gerekse de sahada yapılan incelemeler neticesinde özellikle natürel sızma zeytinyağı miktarının az olacağı belirlenmiştir. Tüketici ekonomik durumuna göre zeytinyağı yiyebilecektir. Tüketici için tek bir zeytinyağı yoktur. Mevcut durumda çeşitli sınıflarda uygun fiyatlarla zeytinyağı bulunmaktadır. Sızma almaya gücü yetmeyen tüketiciler riviera veya rafine zeytinyağı tüketebilecektir" dedi.
Riviera zeytinyağı nedir?
Sızma zeytinyağı için zeytin ezilme ve parçalanma gibi bazı işlemler görür. Riviera ise rafine zeytinyağının ısıtılıp kimyasal işlemlerle temizlenmesi ve natürel yağ ile karıştırılmasıyla elde edilir.
Riviera ve sızma zeytinyağı arasındaki fark ne?
Natürel sızma zeytinyağı dallardan toplanan zeytin meyvesinden üretilir. Riviera zeytinyağı ise ağacın dibine düşen zeytinlerden üretilir.
En sağlıklı zeytinyağı hangisi?
Uzmanlar en sağlıklı zeytinyağının kesinlikle 'erken hasat soğuk sıkım saf sızma zeytinyağı' olduğunu belirtiyor. Besin değerinin maksimum seviyede olduğu sızma zeytinyağında yüksek oranda polifenol, aromatik bileşen, antioksidan bulunuyor. Bununla birlikte diğer yağlara kıyasla zeytinyağına acı tadını veren 'oleuropein' maddesi yönünden de zengin.
Kaynaklar: Reuters, AA, Independent
