2024 Yılı Yatırım Programının Kabulü ve Uygulanmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı 15.01.2024 tarihli ve 32430 birinci mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. 2024 Yılı Yatırım Programında merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT), özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşlarının projeleri yer aldı. Mahalli idarelerin ise yalnızca dış kredi ile finanse edilen projelerine programda yer verildi.
2024 Yılı Yatırım Programı hazırlıklarında 12. Kalkınma Planında yer alan temel politikalar ve hedefler ile 2024-2026 dönemi Orta Vadeli Programda yer alan politika, öncelik ve bütçe büyüklükleri dikkate alındı.
Yatırım Programındaki projelerin belirlenmesinde azami oranda seçici olunarak, 12. Kalkınma Planında öngörülen projeler, deprem riski nedeniyle başlanması zaruret arz eden projeler ile toplumsal ve ekonomik etkisi güçlü olup ivedilikle ekonomiye kazandırılması gereken projeler önceliklendirildi.
2024 yılında Yatırım Programında yer alan 3 bin 799 adedi ana proje olmak üzere 12 bin 41 adet projeye toplam 1 trilyon 7 milyar lira ödenek tahsis edildi.
7,3 trilyon lira ödenek ayrıldı
2024 yılı Yatırım Programında kamu kurumları tarafından yürütülecek projelerin toplam tutarı yaklaşık 7,3 trilyon TL olup söz konusu projelere tahsis edilen toplam ödenek miktarı 1 trilyon 7 milyar lira.
2024 yılında Yatırım Programı kapsamında öngörülen 1,7 trilyon liralık yatırımın yüzde 71,5’inin merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 27’sinin KİT ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 1,5’inin ise döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi programlandı.
2024 Yılı Yatırım Programında deprem tedbirlerine yönelik olarak toplam 510 milyar TL tutarında projeye yer verildi. Bu projeler kapsamındaki 2024 yılı ödeneklerinin yaklaşık yüzde 28’i eğitim sektörüne, yüzde 23’ü sağlık sektörüne, yüzde 13’ü ulaştırma-haberleşme sektörüne ayrıldı,
Yatırım Programında ödenek tutarı itibarıyla en yüksek payları yüzde 31,7 ile ulaştırma-haberleşme sektörü ve yüzde 15 ile eğitim sektörü yatırımları aldı.
Ulaştırmaya 319 milyar lira tahsis edildi
2024 yılında ulaştırma sektörü yatırımları için yüzde 162 artışla 319 milyar TL ödenek tahsis edildi. Özellikle demiryolu yük ve yolcu taşımacılığının geliştirilmesi amacı doğrultusunda Ankara-İzmir Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 27,5 milyar TL, Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu projesine, 16,3 milyar TL, Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren projesine 14,2 milyar TL ödenek sağlandı.
Ulaştırma-haberleşme sektörünü yüzde 15’lik pay ile eğitim sektörü takip etti. Eğitim sektörü yatırımları için 2024 yılında yüzde 147 artışla 150,8 milyar TL ödenek tahsis edildi.
Yatırım ödeneklerinde yüzde 10,5 paya sahip olan madencilik sektörüne 2024 yılında yüzde 34 artışla 106 milyar TL, yüzde 7,5 paya sahip olan enerji sektörüne ise yüzde 70 artışla 75,7 milyar TL ödenek ayrıldı.
Karadeniz doğalgazı için 46 milyar TL ödenek
Karadeniz’deki 710 milyar m3’lük doğalgazın üretilmesine ve sahanın üretim kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak yürütülen Sakarya Doğal Gaz Sahası Geliştirme Projesi’nde çalışmalara hızla devam edilmekte olup projeye 46 milyar TL ödenek tahsis edildi. Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması amacıyla yürütülen diğer doğalgaz ve petrol arama ve üretim faaliyetleri için ise 53,8 milyar TL ödenek ayrıldı.
Yatırım ödeneklerinden yüzde 10’luk pay alan tarım sektörüne 2024 yılında yüzde 132 artışla toplam 101 milyar TL ödenek tahsis edildi. Sağlık sektörünün 2024 yılı yatırımlarından aldığı pay yüzde 9,4 olarak gerçekleşti. Sağlık Bakanlığına yüzde 152 artışla tahsis edilen 82,7 milyar TL ile 2024 yılında 16 bin 822 yatak ve 486 ünite hizmete alınacak. 19 bin 250 yatak kapasiteli 17 adet şehir hastanesinin yapımına devam edilecek. 6 bin 450 yatak kapasiteli 6 adet proje hizmete alınacak.
Deprem bölgesine 5 milyar lira ödenek
Yatırımcı ve girişimcilere daha fazla yatırım yeri oluşturmak, üretim ve istihdamı artırmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına imalat sanayii sektöründe yüzde 156 artışla 15,2 milyar TL ödenek tahsis edildi. Bu kapsamda, deprem bölgesindeki sanayi işyerlerinin yapımı için 5 milyar TL, organize sanayi bölgesi projeleri için 5,3 milyar TL, küçük sanayi sitesi projeleri için ise 2,8 milyar TL ödenek sağlandı.
Ülkemizin Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin artırılmasına yönelik olarak TÜBİTAK TARAL gibi araştırma destek programları, üniversiteler ile kamu kurumlarında araştırma altyapısı projeleri ve Araştırma Üniversiteleri Destek Programı kapsamında tahsis edilen yatırım bütçesinde yüzde 120 artış sağlanarak 21,8 milyar TL ödenek tahsis edildi.
Üniversitelere 2024 yılında yüzde 109 artışla 35,5 milyar TL yatırım ödeneği sağlandı.
Kaynak: AA
