05 Mayıs 2024, Pazar Gazete Oksijen
Haber Giriş: 16.01.2024 11:52 | Son Güncelleme: 16.01.2024 12:13

Kapitalizm nasıl ‘yeşile’ döndü?

Son yıllarda şirketlerin çoğunun sürdürülebilirlik ve temiz teknolojiye geçiş çabası hız kazandı. Yazdığı kitapta dünyayı kurtarmanın yok etmekten daha ucuz olduğunu savunan Bloomberg iklim muhabiri Akshat Rathi’ye göre fiyatlar düştükçe dünya çapında ekonomiler temiz teknolojiye geçiş yapıyor
Kapitalizm nasıl ‘yeşile’ döndü?

İnsanların, politikaların ve teknolojinin gezegenin ısınmasını durdurmak için nasıl çalıştığına ilişkin kitap yazan Bloomberg iklim muhabiri Akshat Rathi’ye göre iklim krizinin kökü kapitalizm değil, kapitalizmin yozlaşması. The Guardian’a konuşan Rathi, akıllı politikalarla piyasaları veya rekabeti öldürmeden karbon kirliliğini azaltmak için kapitalizmin kullanabileceğini savunuyor. "Artık dünyayı kurtarmak onu yok etmekten daha ucuz" diyen Rathi, bu teorinin dar bir kapitalist bakış açısıyla bakıldığında bile geçerli olduğunu söyledi.

Yeni kitabı İklim Kapitalizmi'nde Rathi, insanların temiz teknolojiler icat etmelerine, bunları karlı ürünlere dönüştürmelerine ve geniş ölçekte inşa etmelerine yardımcı olan başarı ve başarısızlık hikayelerini aktarıyor. Araştırması onu Çin'in elektrik pili başkenti Fujian'daki bir endüstri parkından, Hindistan'ın kuraklıktan muzdarip bir bölgesi olan Pavagada'daki eski tarım arazilerindeki geniş bir güneş enerjisi tesisine, oradan da yakında Teksas'ın kalbi olan karbonu depolayabilecek tarlalara götürüyor. Her durumda, kapitalist sistemlerin parayı ve insanları kirlilikten uzaklaştıracak şekilde şekillendirildiğini söylüyor.

Hindistan örneği

ABD'de hükümet temiz teknolojilere para yatırmak için Enflasyonu Azaltma Yasasını çıkardı. İklim eylemine verilen desteğin daha geniş olduğu Avrupa'da AB, ABD'ye göre daha az para ve daha fazla bürokrasi ile olsa da, çevreyi kirletenleri cezalandırmanın yanı sıra temiz alternatifleri de destekledi. Rathi’ye göre en anlamlı örnek Hindistan’da. Rathi “Hindistan çok daha farklı bir kapitalizm biçimine sahip çünkü çok daha az gelişmiş bir ekonomi. Sosyalist köklerden geliyor, küresel yatırımcıları kendine çekmeye çalışıyor. Ama yolsuzluk var, yönetim zayıf, altyapısı tam olarak hazır değil. Dolayısıyla kapitalist ekonomiden istediği kadar sermaye çekemiyor” dedi.

Güneş panellerinin maliyeti birçok ülkede yüksek

Güneş panellerinin fiyatı, onları dünyadaki en ucuz elektrik kaynağı haline getirecek kadar düştü ancak ön maliyetler, özellikle bankaların kredi konusunda isteksiz olduğu birçok ülkede hala çok yüksek. Uluslararası Enerji Ajansı'na göre, büyük bir güneş enerjisi santralinin sermaye maliyeti, gelişmekte olan ekonomilerde iki veya üç kat daha yüksek ve benzer sorunlar diğer yeşil endüstrileri de etkiliyor.

Kitapta Rathi, enerji geçişini hızlandıracak şekilde kapitalizmi yeniden şekillendirmek için güçlerini kullanan bir dizi aktörün profilini çıkarıyor. Bunlar arasında, elektrikli otomobiller konusunda Elon Musk'tan daha fazlasını yapmış olabilecek Çinli bürokrat Wan Gang ve dünyadaki en büyük çevre yasalarından bazılarının oluşturulmasına yardımcı olan ve petrol devi şirketi protesto eden avukat Farhana Yamin var.