Pandemiyle beraber artan karavan talebi, salgından sonra da devam ediyor. Hatta bu talep bir turizm seçeneği olmaktan çok, artık karavanda tam zamanlı yaşamaya doğru evrilmiş durumda. Öyle ki, Türkiye’de 10 yıl önce karavan üreticisi sayısı 30’u geçmiyorken, bugün bine yakın üretici olduğunu vurgulayan İzmir Kamp ve Karavan Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doğan Mustafa Yokuş, karavan sahiplerinin yüzde 20’sinin tüm yıl karavanda yaşadığını söylüyor. Karavanların yeni evler haline gelmesinin temel sebepleri ise yüksek kiralar, deprem korkusu ve özgürlük arayışı. Öte yandan, karavanda yaşamanın yolu önce konaklayacak bir yer bulmaktan geçiyor. İstanbul’da başta Kilyos, Ömerli, Şile olmak üzere özel karavan parklar var, fakat hem şehre uzaklar hem de yıllık ücretleri yaklaşık 80 bin TL’den başlıyor, 200 bin TL’ye kadar çıkıyor. Bu sebeple karavancılar parklardaki gibi elektrik, su, duş gibi hizmetler olmasa da yeşillik içinde konaklayabilecekleri Maltepe Orhangazi Şehir Parkı’nda bulunan İspark alanını tercih ettiler. Yani günde 400 TL, sıra bekleyip abonelik alabilirlerse ayda 3 bin 400 TL vererek, karavanlarıyla parkta yaşıyorlar. İspark alanının araç kapasitesi yaklaşık 5 bin ve haftasonları yer bulabilmek neredeyse imkazsız… Ancak gelen şikayetler sonucu İspark, alandaki karavanları 1 Temmuz’a kadar kaldırmalarına karar verince park alanında yaklaşık 250 karavan kaldı. Parkı terk etmek zorunda kaldıkları için tepkili olan karavan sahiplerine neden karavanda yaşadıklarını ve neden Maltepe’yi tercih ettiklerini sorduk.
Karavanda kalmamın sebebi 6 Şubat depremleri
42 yaşındaki oyuncu Hüseyin Işıklar, 1.5 yıldır karavanıyla Maltepe’de konakladığını, son dönemde alanın giderek kalabalıklaştığını söylüyor. Işıklar, karavanda yaşamaya aslında Kahramanmaraş depremlerinden sonra karar vermiş: “Önceden Kumburgaz’da bir villada eşimle beraber yaşıyordum. 6 Şubat depremlerinden sonra Hatay’a yardıma gittiğimde, hayatta en güvende olduğumuzu düşündüğümüz evimizin nasıl yerle bir olabileceğine şahit oldum ve bir karavan almaya karar verdim. Maltepe’deki bu park, hem ağaçları, doğasıyla yemyeşil hem de toplu taşımaya çok yakın. Zaten bu yüzden Şile, Kilyos’taki özel karavan parklara gitmedim. Buranın dezavantajı, karavan park olmadığı için elektrik, su ve atık sistemi bulunmaması. Elektriği güneş panellerinden, suyu taşıyarak temin ediyoruz. Saat 22.00’ye kadar açık Beltur tuvaletleri var, atıklarımızı ise sonrasında farklı bir alanda boşaltıyoruz. Ben abone olmadığım için karavanıma günlük 400, aracıma ise 80 TL vererek konaklıyorum.”
1 milyon TL’ye mal oldu
Işıklar’a karavanın toplam maliyetini sorduğumuzda “Hafta sonları gideceğim, yazın tatile çıkacağım ve bir de temelli yaşayacağım diyenler olmak üzere karavancılık 3’e bölünür. Ben temelli yaşayan taraftayım. 200 bin TL’ye de karavan bulabilirsiniz, fakat benim hem araç hem de yaşanabilecek bir ortam yaratmak için cebimden minimum 1 milyon TL çıktı. Ekstra klima, jeneratör, çamaşır makinesi gibi masraflarım oldu. Belki de merkezi bir konumda 2 artı 1, bir ev fiyatı harcadım diyebilirim” yanıtını alıyoruz.
Ev tutamadığım için karavanda yaşıyorum
24 yaşındaki Çağrı Yokuş’un ise karavanda yaşamasının temel sebebi yüksek kiralar ve özgürce gezme tutkusu. Web tasarımcısı olduğu için uzaktan çalışabildiğini söyleyen Yokuş, ocaktan mayıs ayına kadar Maltepe’de kaldığını, yaz aylarının gelmesiyle gezmeye başladığını anlatıyor: “Aslen Ankaralıyım, özgürce gezmek için bir karavan alıp kız arkadaşımla dolaşmaya karar verdim, fakat kış aylarında uygun konumu bulup uzun süre konaklıyorum. Aslında, bu 5 ay için İstanbul’da bir ev tutmak isterdim. Ne yazık ki özellikle kısa süreli olunca ev sahipleri çok yüksek fiyatlar istiyor. Öyle ki, kira için aylık minimum 30 bin TL ayırmam gerekirdi. Oysa ben 12 bin TL’ye İstanbul’dan Antalya’ya gidip gelebiliyorum. Kışın karavanı bir kez park edince zaten maliyeti kalmıyor. Yazın gezmeye başlayınca yakıt bütçesi devreye giriyor. Onu da ödemediğim ev kirasına sayıyorum.”
Bir aylık kiraya 2 kez Antalya’ya gidip gelirim
Yokuş gibi 32 yaşındaki Emrah Akay da ev kirası vermemek ve bolca gezmek için son 3 yıldır karavanda yaşamaya başlamış. Yolda olmadığı zaman Maltepe’de fakat günlük 400 TL vermemek için İspark alanının dışında konaklayan Akay neden karavan tercih ettiğini şöyle açıklıyor: “Kışın bir yer belirleyip uzun süre kalıyor, yazın seyahatlere başlıyoruz. Mesela 2 gün sonra Türkiye turuna çıkacağım. Bazen tek bazen bir misafirimle yola çıkıyorum. Aslında önce kendi evimin konforuyla seyahate çıkmak beni cezbetti. Ardından karavanın çok daha uygun bir yaşam biçimi olması geliyor. Öyle ki, yılda sigorta ve bakıma toplam 15 bin TL ayırıyorum. Ev kiram yok. Yazın seyahatler içinse, 100 kilometrede 17 litre yaktığımı düşünerek ayda yaklaşık 20 bin TL’lik bir bütçem var. Yani bir aylık ev kirasına iki kez Antalya’ya gidip gelebiliyor, yol üstünde birçok şehir olduğunu düşünürsek aslında Akdeniz turu yapabiliyorum.”
Oksijen’in notu: İspark alanı dışına park etmiş karavanların üzerine, kamusal alanın karavanla işgal edilmesi durumunda zabıtanın karavanları yediemine çekeceğini bildiren bir yazı yapıştırılmış durumda.
Ekstra bir masraf ama değer
Öte yandan, Sahibinden.com'da insan kaynakları bölümünde çalışan 36 yaşındaki Yusuf Eryılmaz, Akay’ın aksine, karavanı sadece hafta sonları ya da iş çıkışı kafa dağıtmak için kullanıyor. “Pendik’te yaşadığım için Maltepe’yi tercih ettim. Aylık 3 bin 400 TL vererek, arada sırada karavanda vakit geçirmek bana iyi geliyor. Elbette ev kirası, yaşam maliyetleri derken ekstra bir maliyet kalemi, fakat verdiği his buna değiyor. Ben karavanı 2 yıl önce 100 bin TL’ye aldım, güneş paneli ya da diğer eşyalarla içini doldurduğumda cebimden toplam 150 bin TL çıktı. Fakat yapacağınız tercihe göre, 2 milyon TL’lere çıkan karavanlar da var.”
