“Türkiye’deki kabotaj yasalarına göre yabancı bandıralı gemiler Türkiye kara sularında bir limanda boşalttıkları konteynerı ya da o limandan aldığı boş konteynerları Türkiye’deki bir başka limana taşıyamıyor. Yani yabancı bayraklı gemilerin Türkiye sınırları dahilindeki limanlar arası konteyner taşımasına izin yok. Yabancı gemilerin boş konteynerı Türkiye içinde ikinci bir limana taşıması için yapması gereken yurtdışında bir limana gidip gümrük işlemi yaptırıp tekrar Türkiye’ye geri dönmesi. Bu zahmetli ve dolambaçlı yol da her yıl Türkiye için 3 milyar dolarlık bir maddi kayıp demek…” Bu bilgileri uluslararası deniz taşımacılığı yapan Martico Lojistik şirketinin ortağı Aziz Adadağ’dan aldık. Bir grup basın mensubuyla buluşan Kıbrıslı iş insanı Aziz Adadağ, “Yasada konteynerların araç olarak kabul edilmesi durumunda mal olarak işlem görmediği için bir limandan diğerine taşınabilmesinin önü açılacak” dedi.
Her yıl 60 bin konteyner boş olarak yurtdışına gidiyor
Adadağ, Türkiye’nin imzaladığı 1972 Gümrük Sözleşmesi’ne ve 2018 yılındaki Ticaret Bakanlığı genelgesi ile mahkeme kararlarına rağmen gümrüklerde boş konteynerlerin "mal" olarak işlem gördüğünü söyledi, ve ekledi: "Limanlarımızdan yılda 60 bin konteynerı boş olarak yurtdışına yolluyoruz. Bu 60 bin konteyneri ihracatımız kullansa yılda 3 milyar dolar ek gelir elde ederiz." Tüm dünyada büyük konteyner sıkıntısının yaşandığı bu dönemde sıkıntılarını Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) yönetimine taşıdıklarını da dile getiren Aziz Adadağ özetle şunları söyledi:
'Boş konteyner eşya ya da ticari mal değildir'
• Gümrüklerde yapılan işlemlerde konteynerların mal kabul edilmesi yanlıştır. Kanunlara ve çeşitli mahkeme kararlarına göre konteyner bir eşya değil ancak eşyanın taşıma aracı ya da eşyanın taşınmasında kullanılan bir kap niteliğindedir.
• O halde boş konteyner gümrük eşyası ya da ticari bir mal olmadığına göre, yabancı bayraklı bir gemi ile bir Türk Limanından başka bir Türk limanına taşınması durumunda Kabotaj Kanunu’na aykırılık teşkil etmeyecektir.
• Türk Limanları arasında yabancı bayraklı gemiler ile boş konteyner taşınması hususunda mevzuat değişikliği yapılmasına da gerek yoktur. Çünkü zaten mevzuat, Kabotaj Kanunu ile Türk Limanları arasında yabancı bayraklı gemiler ile eşya, yani ticari mal taşımasını yasaklamıştır oysa boş konteyner eşya ve ticari mal değildir.”
Tavuk ihraç ediyor avokado ve ananas getiriyor
İspanya Valencia merkezli Martico şirketi soğuk zincir gıda taşımacılığında iddialı. En çok protein ihtiva eden gıdalarla yaş sebze meyve ve sebze taşıyor. Aziz Adadağ’ın verdiği bilgiye göre, tavuk, et, yumurta ve mandıra ürünleri taşıyıp Türkiye’ye muz, ananas ve avokado getiriyorlar. Aziz Adadağ önümüzdeki dönemdeki hedeflerini de şöyle paylaştı: “Büyüme hedefimiz yüzde 10-15 arası. 2023 yılnda 7 kıtada ve 52 ülkede olmak ve konteyner sayımızı 125 bine çıkarmak istiyoruz. Önemli bir taze meyve ithalatçısı olduğu için Dubai’de de bir ofis açmayı planlıyoruz. Bunun için girişimleri başlattık.”
