Avrupa Birliği'nin (AB) ardından G7 üyesi ülkeler ve Avustralya da Rusya'dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasında anlaştı. Rus petrolünün üçüncü ülkelere taşınmasına da kısıtlamalar getiren yaptırımlar, pazartesi günü Rusya'dan deniz yoluyla ham petrol ithalatının yasaklanmasıyla devreye girecek. Ancak uzmanlar Rusya'nın kısıtlamalara karşı hazır olduğunu ve sessizce 100'den fazla yaşlı tankerden oluşan bir filo oluşturduğunu iddia etti.
Hurdaya çıkacak gemilerden filo
Financial Times'a konuşan uzlanlar ham petrolünü taşımak için büyük ölçüde yabancı tankerlere bağımlı olan Moskova'nın bu yıl doğrudan veya dolaylı satın almalar yoluyla filosuna yüzden fazla yaşlı tanker eklediğini öne sürdü.
Gölge filonun yaptırımların etkisini azaltacağını, ancak ortadan kaldırmakta yetersiz kalacağını tahmin ediliyor.
Rusya tavan fiyat uygulayan hiçbir ülkeyle anlaşma yapmayacağını söylüyor. Bu da Moskova'nın Batı'nın belirlediği koşullar altında petrol tedarik etmeyi reddedebileceği anlamına geliyor. Rusya'nın gölge filosunu Hindistan, Çin ve Türkiye gibi ülkelere tedarik sağlamak için kullanacağı tahmin ediliyor. Braemar tanker araştırma müdürü Anoop Singh, gölge filonda yen alan 12-15 yaşındaki gemilerin önümüzdeki birkaç yıl içinde hurdaya çıkarılmalarının beklendiğine dikkat çekti ve çoğunun Rusya'ya gideceğinden emin olduklarını söyledi
Tanker filosunda ayrıntılar
Braemar geçen ay Uluslararası Enerji Ajansı'na yaptığı bir sunumda, Rusya ile bağlantılı operatörlerin 2022 yılında her biri 2 milyon varilden fazla taşıma kapasitesine sahip 29 kadar süper tanker (VLCC olarak bilinen çok büyük ham petrol taşıyıcıları) satın aldığından şüphelenildiğini söyledi. Ülkenin ayrıca her biri yaklaşık 1 milyon varil taşıma kapasitesine sahip 31 Suezmax büyüklüğünde tanker ve her biri yaklaşık 700 bin varil taşıyabilen 49 Aframax tanker eklemiş olabileceğini de sözlerine ekledi. Rusya'nın devlet bankası VTB'nin başkanı Andrei Kostin, Ekim ayında ülkenin tanker filosunun genişletilmesi için en az 1 trilyon rupi (16,2 milyar dolar) harcaması gerektiğini söylemesi bu hamleyi doğrular nitelikte.
1,1 milyon varil Rus petrolü alıcı bulamayabilir
Yaptırımların yürürlüğe girmesiyle günlük 1,1 milyon varil Rus petrolünün küresel piyasalarda alıcı bulamayabileceği değerlendiriliyor. Avrupa'nın içinde bulunduğu enerji krizini daha da derinleştireceği değerlendirilen yaptırım kararı kapsamında, Macaristan, Slovakya ve Çekya gibi denize kıyısı olmayan ve boru hattıyla alım yapan ülkelere geçici süreyle istisna uygulanacak. Bu ülkeler Rusya'dan Avrupa'ya petrol taşıyan Druzhba boru hattıyla petrol almaya devam edecek, ancak aldıkları petrolü diğer üye ülkelere veya üçüncü taraflara satamayacak.
Hareket alanı kısıtlanacak
AB yaptırımları, Rus petrolünü taşıyan gemilere nakliye, sigorta, reasürans ve aracılık hizmeti sunulmasını da yasaklıyor. Petrol taşımacılığı sektörüne bu hizmeti veren şirketlerin çoğunun yaptırımlara taraf Avrupa ülkelerinde veya İngiltere'de bulunduğu hesaba katıldığında, yaptırımlarla Rusya'nın petrol ticaretinde hareket alanının kısıtlanması hedefleniyor. Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy'ye göre, Rus petrolüne yönelik yaptırımlar tam olarak uygulandığı takdirde, Ocak 2023 itibarıyla yalnızca günlük 600 bin varillik Rus petrolünün AB'ye ulaşacağı tahmin ediliyor.
