Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Enflasyon Raporu 2024-II sunumunu gerçekleştiriyor. TCMB İdare Merkezi'nde bilgilendirme toplantısında konuşan Karahan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
- 2024 yılı ilk çeyreğinde yurt içi talepteki dirençli seyrin sürdüğünü görmekteyiz. Perakende satış ve ticaret satış endeksleri ile kart ile yapılan harcamalar ilk çeyrekte tüketimde ivmelenmeye işaret etmiştir.
- Nisan ayında kartla yapılan harcamalar reel bazda zayıflarken imalat sanayii firmaların yurt içi sipariş beklentileri çeyrek bazda gerilemeye devam etmiştir.
- 2023 yılının ikinci yarısında reel olarak ihracat artarken ithalat azalmış, dış ticaret dengesi iyileşmiştir.
- 2024 yılı ikinci yarısında iç talepte zayıflama olacağını cari dengedeki iyileşmenin devam edeceğini öngörüyoruz.
- Tüketici enflasyon 2023 yılı son çeyreğinde ve 2024 yılı ocak ayında tahmin aralığının orta noktasına yakın seyretmişti. Yıllık enflasyon son dönemde yukarı yönlü seyir izlemiştir.
- Enflasyonun 2024 yılı ilk yarısında artmaya devam ettiğini öngördüğümüzü enflasyon raporunda paylaşmıştık. Son 3 ayda enflasyonun öngörülerimizden yüksek bir seyir izlediğini görüyoruz.
- 3 aylık dönemde gıda fiyatlarında güçlü artışlar gerçekleşmiş, kırmızı et fiyatları bu gelişmede öne çıkmıştır. 12 ve 24 ay sonrası enflasyon beklentileri gerilerken yıl sonu beklentileri enflasyon raporu tahminlerinin üzerinde seyretmiştir.
- 3 aylık dönemde gıda fiyatlarında güçlü artışlar gerçekleşmiş, kırmızı et fiyatları bu gelişmede öne çıkmıştır. 12 ve 24 ay sonrası enflasyon beklentileri gerilerken yıl sonu beklentileri enflasyon raporu tahminlerinin üzerinde seyretmiştir.
- Son dönemde hizmetler grubundaki fiyat artışlarının diğer gruplara kıyasla daha güçlü olduğunu görüyoruz. Hizmet sektörüne ait yayılım endeks tarihsel eğilimin üzerinde seyrederek fiyat artışlarının sektör geneline yayıldığını işaret etmektedir.
- Kırmızı et olmak üzere gıda fiyatlarında yüksek artışlar lokanta ve otel fiyatlarını olumsuz etkilemektedir. Hizmet enflasyonu aylık bazda yavaşlamakla birlikte yüksek seyir izlemektedir.
"Konut fiyatlarındaki yavaşlama kiraları da sınırlayabilir"
- Türkiye’de hizmet enflasyondaki yüksek seyrin önemli bir bileşeni kiralardır. Konut piyasasındaki gelişmeleri öncü gösterge olarak yakından takip ediyoruz. Depremin yol açtığı arz talep dengesizlikleri konut fiyatlarında yüksek oranda artışa sebep olmuştu. Kiralara gecikmeli olarak yansımaktadır.
- Konut fiyatlarının artış eğilimi tüketici enflasyon eğiliminin altında seyretmektedir. TCMB bünyesinde yapılan çalışmalar konut fiyatları değişiminin kira enflasyonunu aynı yönde etkilediğine işaret etmektedir. Konut fiyatlarındaki yavaşlamanın ilerleyen dönemde kira artışını sınırlayabileceğini değerlendiriyoruz.
- Enflasyon beklentilerinin tahmin aralığına yakınsaması dezenflasyon açısından kritik önemdedir. Mevcut durumda beklentiler bir önceki enflasyon raporundaki enflasyon tahminimize 3 ay gecikme ile gelineceğine işaret etmektedir.
- Mart ayındaki faiz artışı sonrasında ticari kredi faizi 14 puan, tüketici kredisi faizi 18 puan, mevduat faizi 15 puan artmıştır. Kredi faizlerinin geldiği seviye iç talebin dengelenmesine katkı verecektir. TL mevduat faizlerinin seviyesi sistemde TL mevduat payı artışını desteklemektedir.
"Yılın kalanında dezenflasyon dönemine gireceğiz"
- Yıl sonu enflasyon tahminimizi iki puan artırarak yüzde 38'e çektik. 2025 ve 2026 tahminlerini sırası ile yüzde 14 ve yüzde 9 seviyesinde koruduk. Orta vadede enflasyonun yüzde 5’te istikrar kazanmasını hedefliyoruz.
- Olumsuz baz etkisi ile enflasyon mayıs ayında zirveye ulaşacaktır. Geçiş döneminin sonuna gelmiş olacağız. Para politikasındaki kararlı duruşumuz yurt içi talepte dengelenme ve enflasyon beklentilerindeki düzelme vasıtasıyla aylık enflasyon eğilimini düşürecektir. Yılın kalanında dezenflasyon dönemine gireceğiz.
'Banknot konusunda ihtiyaç olursa gerekli adımı atacağız'
Gazetecilerin sunuma dair sorularını yanıtlayan Karahan şu yanıtları verdi:
- Zirveyi mayıs ayında göreceğiz. Şu anki hesaplamalarımıza göre baz etkisinin de etkisiyle, 25 metreküpün altındaki kullanımın ücretsiz olması sonlanacak.
- Bunların etkisiyle diğer fiyat gelişmelerini göz önünde bulundurduğumuzda enflasyonda zirvenin 75-76 civarında olacağını öngörüyoruz. Mayıs ayından itibaren düşmeye başlayacak.
- Biz sene sonu itibarıyla ihtiyatlı duruşumuzu koruyarak 36 hedefine ulaşacağımızı düşünüyorduk. Talep daha güçlü gerçekleşti. Enflasyon görünümünde belirgin bozulma öngörülmesi halinde ilave sıkılaşma yapacağımızı söylüyorduk.
- Mart ayında 500 baz puan faiz artışı yaptık. Bunun talebe önemli ölçüde yansıyacağını düşünüyoruz. Enflasyonda 4 puana yakın bir bozulma söz konusu.
- (500 ve 1000 liralık banknotlara ilişkin soruya): "Üst banknota ihtiyaç olup olmayacağı birçok faktöre bağlı. Finansal analizlere, teknik değerlendirmelere göre biz buna karar veriyoruz. Bu kapsamda tedavüldeki küpür kompozisyonlarının değişimlerini dikkate alıyoruz. Bu yaptığımız analizler sonucunda ihtiyaç olursa gerekli adımları atacağız."
