Dünyanın en zengin kişisi Elon Musk yine gündemin tepesinde. Bu kez mesele iyice karmaşık bir hal alan Twitter’ı satın alma teklifi değil, Musk’ın bir numaralı işi olan Tesla. Dünyanın en çok izlenen endeksi S&P500’ü de hazırlayan Standard&Poor’s, 18 Mayıs Çarşamba günü yaptığı bir açıklamayla Tesla’yı S&P500 ESG endeksinden çıkarttığını açıkladı.
Küresel ekonomi medyasının gündeminde
ESG, “Environmental, Social ve Governance” kelimelerinin, yani “Çevresel, Sosyal ve Yönetişsel” kavramının kısaltması. ESG puanı yüksek şirketler kabaca “Doğaya en az zararı verip; çalışanlarına, müşterilerine, ortaklarına ve topluma faydalı işler yapan” kurumlar olarak sınıflandırılıyor. Özellikle Z kuşağı başta olmak üzere, günümüz tüketicisinin dikkat ettiği bir konu ESG. Uzak ara dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi olan Tesla’nın S&P500 ESG endeksinden çıkartılması, küresel ekonomi medyasının önemli gündem maddeleri arasına girerken, şirketin kurucu CEO’su Elon Musk’ı da deyim yerindeyse çileden çıkarttı.
Kötü çalışma koşulları etkili oldu
Standar&Poors’s’ün endeks bölümü, Tesla’nın çıkartılmasını açıklarken “Düşük karbon politikasındaki zayıflık ve California-Freemont fabrikasında yaşanan ırkçı olaylar ile kötü çalışma koşullarını” gerekçe gösterdi.
Political Economy Research Institute’ün (PERI) geçen Şubat ayında açıkladığı Havayı En Çok Kirleten 100 Şirket araştırmasında Tesla beklenmedik şekilde 22’nci sırada yer almıştı. Boeing’in ilk sırada yer aldığı listede Royal Dutch Shell, Tesla’dan daha kötü bir skorla 16’ncı sırada bulunurken, bir başka petrol devi Exxon Mobil 26’ncı olarak Tesla’dan daha iyi bir puan almıştı. Bu araştırma 2019 verilerine dayandığı için eleştiri de toplamıştı.
(Meraklısı için PERI’nın araştırması: https://peri.umass.edu/toxic-100-air-polluters-index-current )
Tesla Freemont’taki fabrikasında “Çöpleri gerektiği gibi bertaraf etmemek” suçlamasıyla soruşturma geçirirken, Almanya’daki dev fabrikasında da batarya atıklarıyla ilgili eski uygulamaları nedeniyle ceza yemişti. Yine Freemont’taki fabrikasında Afrika kökenli ABD’li işçilere eşit davranılmadığı, daha düşük seviyeli ve tehlikeli işler verildiği nedeniyle Tesla’ya dava açılmıştı.
Twitter'den esdi gürledi
Stnadrad&Poors’un kararına ardından Musk tepkisini Twitter’daki 90 milyon takipçisiyle paylaştı: Exxon, S&P 500 tarafından çevre, sosyal ve yönetişim (ESG) için dünyanın en iyi 10 listesinde yer alırken, Tesla listeye girmedi! ESG bir aldatmacadır. Sahte sosyal adalet savaşçıları tarafından silah haline getirildi. Musk bir başta tweet'inde ise “Kurumsal ESG’nin şeytanın tezahürü olduğuna giderek daha fazla ikna oluyorum” ifadesini kullandı.
Risk/getiri değerini ölçüyor
Tesla’dan yapılan açıklamada da sert ifadeler kullanıldı: “Mevcut çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) raporlaması, dünya üzerindeki olumlu etkilerin kapsamını ölçmüyor. Bunun yerine risk/getiri değerini ölçmeye odaklanıyor. Paralarını büyük yatırım kurumlarının ESG fonlarına emanet eden bireysel yatırımcılar, birikimlerinin iklim değişikliğini daha iyi değil daha da kötüleştiren şirketlerin hisselerini satın almak için kullanılabileceğinin farkında değiller.”
Tesla hisseleri değer kaybetti
Açıklamanın yapıldığı çarşamba günü piyasadaki genel düşüşle birlikte yüzde 6 değer kaybeden Tesla hisselerinde, yılbaşından bu yana yaşanan düşüş yüzde 30’a ulaştı. Tesla hisseleri geçen yıl 1243 dolarla zirve yapmıştı. Perşembe akşamı hisse başı 709 dolardan kapanan Tesla’nın piyasa değeri 735 milyar dolar.
Tesla’nın çıkartıldığı S&P500 ESG endeksinde en büyük ağırlığı Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet (Google), Unitedhealth Group, Nvidia, Procter&Gamble ve Exxon Mobil oluşturuyor.
