Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu işbirliğiyle oluşturulan geçen yılın aralık ayı ve 2023 yılı geneline ilişkin geçici dış ticaret verileri açıklandı.
Buna göre, Genel Ticaret Sistemi (GTS) kapsamında ihracat, Aralık 2023'te bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,4 artarak 23 milyar dolara yükselirken, ithalat ise yüzde 11 azalışla 29 milyar 39 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı, Aralık 2023'te yıllık bazda yüzde 37,8 azalarak 9 milyar 713 milyon dolardan 6 milyar 39 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı Aralık 2022'de yüzde 70,2 iken geçen ay yüzde 79,2 olarak kayıtlara geçti.
İhracat, 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 0,6 artarak 255 milyar 777 milyon dolara çıkarken, ithalat yüzde 0,5 azalarak 361 milyar 774 milyon dolara geriledi. Dış ticaret açığı, geçen yıl yüzde 3,2 azalarak 105 milyar 997 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2022'de yüzde 69,9 iken geçen yıl yüzde 70,7'ye çıktı.
Enerji ve altın hariç dış ticaret
Geçen ay enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat yüzde 1,7 azalışla 21 milyar 41 milyon dolar, ithalat da yüzde 4,2 azalarak 20 milyar 799 milyon dolar oldu. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret fazlası Aralık 2023'te 242 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 2,9 azalarak 41 milyar 840 milyon dolara düştü. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 101,2 olalark belirlendi.
İmalat sanayisinin payı yüzde 92,9
Ekonomik faaliyetler incelendiğinde ihracatta aralıkta imalat sanayisinin payı yüzde 92,9, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 5,1, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 oldu.
Ocak-Aralık 2023 döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayisinin payı yüzde 94,2, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,8, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 olarak kaydedildi.
Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta Aralık 2023'te ara malların payı yüzde 68,3, sermaye mallarının payı yüzde 17 ve tüketim mallarının payı yüzde 14,7 olarak hesaplandı. Ocak-Aralık 2023 döneminde ise ara malların payı yüzde 72,2, sermaye mallarının payı yüzde 14,6 ve tüketim mallarının payı yüzde 13,2 oldu.
Almanya ihracatta, Rusya ithalatta ilk sırada
Aralık 2023'te ihracatta ilk sırayı 1 milyar 679 milyon dolarla Almanya aldı. Bu ülkeyi 1 milyar 314 milyon dolarla ABD, 1 milyar 254 milyon dolarla Irak, 1 milyar 217 milyon dolarla Birleşik Krallık ve 1 milyar 22 milyon dolarla İtalya takip etti. Bu dönemde ilk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 28,2'sini oluşturdu.
Ocak-Aralık döneminde de ihracatta ilk sırada Almanya yer aldı. Bu ülkeye 21 milyar 92 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Almanya'yı 14 milyar 826 milyon dolarla ABD, 12 milyar 786 milyon dolarla Irak, 12 milyar 468 milyon dolarla Birleşik Krallık ve 12 milyar 381 milyon dolarla İtalya izledi. Söz konusu dönemde ilk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 28,8'ine karşılık geldi.
Aralık 2023'te ithalatta ilk sırayı Rusya aldı. Geçen ay bu ülkeden 4 milyar 209 milyon dolarlık ithalat yapıldı. Rusya'yı, 3 milyar 270 milyon dolarla Çin, 2 milyar 514 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 470 milyon dolarla İtalya, 1 milyar 330 milyon dolarla ABD izledi. Aralık 2023'te ilk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,1'ine tekabül etti.
Ocak-Aralık 2023 döneminde ithalatta ilk sırayı Rusya aldı. Rusya'dan yapılan ithalat 45 milyar 602 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 44 milyar 980 milyon dolarla Çin, 28 milyar 684 milyon dolarla Almanya, 19 milyar 902 milyon dolarla İsviçre, 15 milyar 778 milyon dolarla ABD takip etti. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 42,8'i olarak belirlendi.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre, Aralık 2023'te bir önceki aya göre ihracat yüzde 2,4, ithalat yüzde 0,2 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise aralıkta bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 3,3 artarken, ithalat yüzde 9 azaldı.
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayisi ürünlerini kapsıyor. Aralık 2023'te bu sınıflamaya göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 92,9 oldu. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 4,6 olarak kayıtlara geçti.
Ocak-Aralık döneminde ise ISIC Rev.4 sınıflamasına göre, imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,2 olarak tespit edildi. Bu dönemde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,8 oldu. Aralıkta imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 77,8 olarak belirlendi. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 12,7 olarak hesaplandı.
Ocak-Aralık döneminde imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payının yüzde 80,7 olduğu belirlendi. Bu dönemde yüksek teknoloji ürünlerinin, imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 10,7 olarak kayıtlara geçti.
Özel Ticaret Sistemi verileri
Özel Ticaret Sistemi'ne göre geçen ay ihracat, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 0,4 azalarak 20 milyar 696 milyon dolar, ithalat yüzde 11,2 azalışla 27 milyar 318 milyon dolar oldu.
Aralık 2023'te dış ticaret açığı yüzde 33,6 azalarak 9 milyar 971 milyon dolardan, 6 milyar 622 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı Aralık 2022'de yüzde 67,6 iken geçen ay yüzde 75,8'e yükseldi. Özel Ticaret Sistemi'ne göre ihracat, 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 1,2 azalarak 232 milyar 310 milyon dolar, ithalat yüzde 0,9 azalışla 339 milyar 58 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Söz konusu dönemde dış ticaret açığı yüzde 0,2 azalarak 106 milyar 963 milyon dolardan 106 milyar 748 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı Ocak-Aralık 2022 döneminde yüzde 68,7 iken, geçen yıl yüzde 68,5'e geriledi.
Kaynak: AA
