Dünyanın en büyük beş petrol şirketi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası yükselen enerji fiyatları ve ev faturaları sonrası çeyrek trilyon dolar kâr etti. Global Witness’a göre ‘beş büyük’ olarak adlandırılan şirketler (BP, Shell, Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies) savaşın başladığı Şubat 2022’den beri toplamda 281 milyar dolar kâr yaptı. İngiltere merkezli BP ve Shell ikilisi savaşın başlamasından bu yana toplam 94,2 milyar dolar kazandı. Global Witness, bu miktarın Britanya'nın art arda 17 ay boyunca tüm ev elektrik faturalarını karşılamaya yeteceğini tahmin ediyor.
2022'nin ikinci çeyreğinden bu yana 58,9 milyar dolar kâr elde eden Shell, bu yıl yüksek kârlı petrol projelerine yeniden odaklanarak düşük karbonlu çözümler biriminden 330 kişiyi işten çıkarma sürecinde. Geçen yıl iklim hedeflerini küçültmek için harekete geçen BP, savaşın başlangıcından bu yana 35 milyar dolar kâr elde etti.
“Savaşın asıl kazananları fosil yakıt devleri”
Avrupalı ve ABD'li petrol devleri Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies toplam 187 milyar dolardan fazla kâr elde etti. The Guardian’a konuşan Global Witness'ın kıdemli fosil yakıt araştırmacısı Patrick Galey, “Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, savaşın gölgesi altında yaşayan sıradan Ukraynalılardan, Avrupa'daki evlerini ısıtmak için mücadele eden hanelere kadar milyonlarca insan için yıkıcı oldu. Bu analiz, ön saflarda ne olursa olsun, Ukrayna'daki savaşın asıl kazananlarının fosil yakıt devleri olduğunu gösteriyor” dedi.
Hissedarlar zenginleşti
Shell, geçen yaz, fosil yakıtları hedefleme ve hissedarlarını ödüllendirme yönünde stratejik bir değişimle her yıl petrol üretimini kesme taahhüdünde bulunarak bir U dönüşü yaptı. Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA), zayıf emtia piyasası fiyatlarının karların düşmesine neden olmasına rağmen şirketlerin bu yıl hissedarlara daha fazla ödeme yapma ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. IEEFA'ya göre büyük petrol şirketleri, hissedarlarını temettü ödemeleri ve 2022'de 104 milyar dolar değerindeki hisse geri alımlarıyla zenginleştirdi.
Galey, “Kazançlarını artık yatırımcılara verilen yardımlara ve Avrupa'nın ihtiyaç duymadığı ve iklimin kaldıramayacağı daha fazla petrol ve gaz üretimine harcıyorlar. Bu, fosil yakıt endüstrisinin tüketicileri ve gezegeni hayal kırıklığına uğratmasının bir başka yolu” dedi.
