Spotify, dijital müzik platformları içinde önemli bir konuma sahip. Yaklaşık 600 milyon kullanıcısıyla lider platform konumunda. 30'luk pazar payı, bir sonraki en büyük rakibinin iki katı. Spotify her ay milyonlarca yeni abone kazanıyor ve kullanıcılarının çok azı aboneliğini iptal ediyor. Çoğu şirket bu tür bir sektör hakimiyetini ancak hayal edebilir. Yine de önde gelen platform bile işinden sürekli olarak para kazanamadı.
Teknoloji devleriyle rekabet ediyor
Müşteriler uygulamanın rahatlığını sevse de şirketlerin ister ses ister video olsun bu sevgiyi büyük karlara dönüştürüp dönüştüremeyeceği sorusu hala ortada duruyor. Spotify, diğer hizmetlere benzer şekilde, ana işi olan müzikten kazandığı her bir doların yaklaşık 70 sentini müzik şirketlerine ödüyor. Şirket, pek çok kişinin beklediğinden daha az kazançlı olduğu ortaya çıkan podcast işine 1 milyar dolar yatırarak para kaybetti. Konser yatırımları ve bilet satma çabası zora girdi. Spotify, büyük rakiplerinin ses tutkunları için sunduğu daha yüksek kaliteli ses sunmakta iki yıl gecikti. Piyasa değeri 40 milyar dolara yaklaşan Stockholm şirketi, Apple, Amazon ve Google gibi müzik platformlarından elde ettiği kâra bel bağlamak zorunda olmayan dev şirketlerin sunduğu hizmetlerle rekabet ediyor.
Teknoloji odaklı hisse senedi araştırma şirketi Arete Research'ün kurucusu Richard Kramer, "Spotify sürekli olarak insanları karlı bir işe sahip olacaklarına inandırdı ve bu değerleme sayesinde toplanan sermayeyi gökkuşağını kovalamak için kullandı. Ancak bu gökkuşaklarının hiçbiri yakalanamadı" dedi. Yıllar süren hızlı büyümenin ardından şirket, karlılık arayışında geçen yıl üç tur kesintiyle yaklaşık 2 bin 300 çalışanı işten çıkardı. Bu işten çıkarmaların en sonuncusu kalan işgücünün yüzde 17'sine mal oldu. CEO Daniel Ek, üçüncü çeyrekte güçlü kullanıcı büyümesi ve Spotify'ın 2022'nin ilk üç ayından bu yana ilk çeyrek kârını açıklamasının ardından son çıkarmaları duyurdu.
Yöneticiler, şirketin bir müzik uygulamasından ses şirketine dönüşme yolunda ilerleme kaydettiğini ve podcast'ler ve müziklerle birlikte sesli kitaplara yaptığı son atılımın 2024'te sürekli kâr getireceğini söylüyor. Yatırımcılar, Spotify'ın 10,99 dolara aynı uygulama içinde müzik akışı, podcast ve saatlerce sesli kitap dinleme olanağı sunan tek hizmet olduğunu ve bu özelliğiyle rakiplerinden ayrıldığını belirtiyor.
Satın almak isteyebilirler
Müzik endüstrisi analisti ve ticari yayın Music Business Worldwide'ın kurucusu Tim Ingham, Spotify'ın pazardaki hakim konumunda zarar etme noktasına kadar para harcama istekliliğinin kilit bir faktör olduğunu ve kemer sıkma döneminin bu liderliği sürdürüp sürdüremeyeceğini test edeceğini söyledi.
Ingham, "Kolayca kopyalanabilen ve teknoloji devleri tarafından başarıyla kopyalanan bir teknoloji sunuyorlar" dedi. Ingham, şirketin Microsoft, Netflix ve şu anda yüzde 8,5 hisseye sahip olan Çinli dev Tencent gibi şirketler için nihai bir devralma planı olabileceğini düşünüyor.
Spotify, dijital korsanlığın vurduğu bir müzik endüstrisinin içine doğdu. İnsanlar yasadışı olarak ücretsiz müzik indirdikçe bir zamanların kârlı CD satışları düştü. 2008 yılında Avrupa'da ve 2011 yılında ABD'de piyasaya sürülen Spotify yeni bir teklif yarattı: Kullanıcılar albüm ya da şarkı satın almak yerine, aylık bir abonelik karşılığında ya da reklam dinleme karşılığında dünyadaki tüm müziklere erişim kiralayabiliyordu.
Dinleyicilerin, güçlü bir müzik öneri akışıyla desteklenen daha iyi bir deneyim için ödeme yapacaklarına dair bahse girdi. Kumar işe yaradı ama bir bedeli vardı. Spotify, plak şirketlerinin dev kataloglarına erişimi güvence altına almak için, uzun vadede mali bir külfet yaratacak telif şartlarına razı oldu.
Google, Apple ve Amazon'un diğer hizmetleri de bu mücadeleye katıldı ve Spotify kendini giderek artan sayıda müzik dinleyicisini kendine çekme yarışının içinde buldu. 2017'ye gelindiğinde müzik akışı, küresel olarak kayıtlı müzik gelirine en çok katkıda bulunan gelir kaynağı haline geldi. Spotify, faiz oranlarının düşük olduğu dönemde büyük harcamalar yaptı ve irili ufaklı yatırımlar gerçekleştirdi.
2018'de halka açıldıktan kısa bir süre sonra Spotify, özellikle yeni sanatçılar için müzik dağıtımını kolaylaştırma çabasının bir parçası olarak bağımsız sanatçıların müziklerini doğrudan hizmete yüklemelerine olanak tanıyan bir özelliği test etti. Bu teklif, Spotify'ın işlerine saldırdığını düşünen plak şirketi ortaklarını kızdırdı. Spotify bir yıldan kısa bir süre sonra programı kapattı. 2019 yılına gelindiğinde, yöneticiler hizmetin müzik öneri algoritmasının ayırt edici olduğunu, ancak Spotify'ın giderek metalaşan bir sektörde kendisini rakiplerinden daha fazla farklılaştırması gerektiğini düşünüyordu.
Podcast yatırımları beklenen sonucu vermedi
Podcast, içerik sahibi olmak ve lisanslamak için bir fırsat sundu. Spotify, Joe Rogan gibi en iyi podcast yayıncılarıyla anlaşmak ve önde gelen podcast stüdyolarını satın almak için 1 milyar doların üzerinde harcama yaptı. Şirket içinde gelirin yüzde 10'undan daha azını oluşturan küçük bir işletme olan reklamcılığın önemli bir gelir kaynağı haline gelmesi gerekiyordu. Spotify'ın yatırım yapması ve yeni reklam satış operasyonları kurması gerekiyordu.
Spotify en iyi podcast platformu haline gelirken ve reklam işi büyürken, Meghan Markle gibi ünlülerin yer aldığı bazıları da dahil olmak üzere çoğu program para kaybetti. Spotify bu yaz podcast çalışmalarını küçülttü, yaklaşık 200 kişiyi işten çıkardı ve orijinal programları kesti. Aralık ayındaki işten çıkarmaların ardından yapılan bir toplantıda bazı çalışanlar, önceliğin kullanıcıların kendi programlarını yükleyerek podcast'ler için YouTube'a daha çok benzemeye başladığı bir dönemde Spotify'ın neden herhangi bir program yapmaya devam ettiğini sorguladı.
